"To był zły tydzień dla węgierskiego przywódcy, gdyż szczyt Trump-Putin został odwołany, a USA nałożyły sankcje na Rosję" - stwierdził dziennikarz CNN Christian Edwards.
Dlaczego to był dla Orbana "zły tydzień"
Przypomniał, że Orban z entuzjazmem przyjął decyzję o organizacji w stolicy Węgier kolejnego szczytu pokojowego między USA a Rosją. Przy czym według węgierskiego premiera "droga do pokoju miała prowadzić przez Budapeszt".
Jak wskazał CNN, Orban od lat lawiruje między zobowiązaniami wobec NATO i UE, utrzymywaniem bliskich kontaktów z Donaldem Trumpem, a także relacjami gospodarczymi i współpracą z Rosją i Władimirem Putinem. Teraz premier Węgier zamierzał wykorzystać to do umocnienia pozycji na arenie międzynarodowej i w kraju.
Jego nadzieje na razie pozostaną niespełnione. Administracja Trumpa nagle odłożyła plany dotyczące szczytu w Budapeszcie i w środę ogłosiła sankcje wobec dwóch największych rosyjskich producentów ropy naftowej – pierwsze od czasu powrotu Trumpa do Białego Domu.
Sankcje na Rosję, konsekwencje dla Węgier
Sankcje mają przyczynić się do wyczerpywania rosyjskich zasobów finansowych, ale jednocześnie mogą spowodować spustoszenie w gospodarce Węgier.
Podczas gdy kraje UE dywersyfikowały dostawy surowców energetycznych i odchodziły od Rosji od momentu inwazji na Ukrainę w 2022 roku, to zależność Węgier pogłębiła się. Podobnie jak Słowacja - Węgry są prawie całkowicie uzależnione od Rosji w zakresie importu ropy naftowej.
Orban musi teraz liczyć się z ponurymi konsekwencjami swojej polityki energetycznej. Ale nie tylko sankcje Waszyngtonu są problemem - w czwartek UE potwierdziła, że od 2027 r. wprowadzi zakaz importu rosyjskiego skroplonego gazu ziemnego (LNG). W zeszłym miesiącu Orban powiedział Trumpowi, że bez importu rosyjskiej energii gospodarka Węgier zostanie "rzucona na kolana".
Węgierski lider wcześniej krytykował nijaką jednolitość Brukseli, a opowiadał się za "suwerennością" – prawem Węgier do wytyczania własnego kursu w UE i nawiązywania kontaktów z zagranicznymi przywódcami o twardym stanowisku.
Jednak to dążenie Orbana do suwerenności sprawiło, że jego kraj stał się niebezpiecznie zależny od Moskwy w zakresie paliw kopalnych - wskazał CNN.
Trudniejsza sytuacja Orbana na Węgrzech
Dodał, że Orban to najdłużej urzędujący premier Europy. I zmaga się z rosnącym ruchem opozycyjnym na Węgrzech kierowanym przez Petera Magyara, byłego współpracownika Orbana a teraz jego największego rywala.
Orban miał nadzieję, że szczyt Trump-Putin wzmocni jego poparcie w kraju, ale obecnie stoi w obliczu pogłębiającego się kryzysu gospodarczego, który może osłabić jego pozycję przed kluczowymi wyborami wiosną.
Działania UE a Węgry i Słowacja
Po rozpoczęciu inwazji Moskwy na Ukrainę w lutym 2022 r. kraje UE podjęły działania mające na celu ograniczenie importu rosyjskiej energii, aby odciąć Kreml od ważnego źródła dochodów. Bruksela udzieliła jednak Węgrom, Słowacji i Czechom zwolnienia z zakazu importu rosyjskiej ropy naftowej, dając im czas na zmniejszenie zależności od Rosji - przypomniał CNN.
Wskazał jednak, że Węgry i Słowacja wykorzystały to zwolnienie do pogłębienia swojej zależności.
Węgry zwiększyły udział importu rosyjskiej ropy naftowej z 61 proc. przed inwazją do 86 proc. w 2024 r. W tym roku 92 proc. importu ropy naftowej na Węgry pochodziło z Rosji.
Tymczasem Słowacja jest "prawie w 100-proc. zależna" od dostaw z Moskwy, zgodnie z raportem Centrum Studiów nad Demokracją (CSD) i Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA).
Według raportu, do maja Węgry i Słowacja zakupiły ropę naftową o wartości 5,4 mld euro, co stanowiło "kwotę równoważną kosztowi zakupu 1800 pocisków Iskander-M, które zostały wykorzystane do zniszczenia infrastruktury Ukrainy i zabicia ukraińskich cywilów".
Ropa naftowa jest importowana rurociągiem Przyjaźń, który tego lata był wielokrotnie atakowany przez ukraińskie drony w ramach działań Kijowa mających na celu ukaranie sąsiadów za pomoc w finansowaniu wojny Moskwy.
Raport CSD-CREA stwierdza, że Węgry mogłyby zdywersyfikować swoje dostawy energii, otrzymując ropę spoza Rosji przez rurociąg Adria w Chorwacji.
Orban o obchodzeniu sankcji
Orban nie wykazuje jednak żadnych oznak chęci zmiany kursu. W piątkowym wywiadzie dla węgierskiego radia państwowego powiedział, że jego rząd "pracuje nad sposobem obejścia" sankcji amerykańskich, nie podając jednak dalszych szczegółów.
Zamiar Węgier, aby znaleźć sposoby na obejście sankcji amerykańskich, może stanowić pierwszy poważny test dla administracji Trumpa pod względem jej determinacji w egzekwowaniu tych sankcji – stwierdziła Elina Ribakova, starszy pracownik naukowy w Peterson Institute for International Economics, think tanku z siedzibą w Waszyngtonie.
Sekretarz skarbu USA Scott Bessent ostro skrytykował Kreml i stwierdził, że decyzja o nałożeniu nowych sankcji na Rosję wynika z "odmowy Putina zakończenia tej bezsensownej wojny" na Ukrainie. Trump był mniej agresywny i mówił, że ma nadzieję, iż sankcje "nie będą obowiązywać długo". Prezydent USA pozostawił również otwartą furtkę dla szczytu w Budapeszcie, mówiąc: - Zrobimy to w przyszłości.
Sukces sankcji wobec rosyjskich koncernów naftowych będzie zależał od tego, jak będą one egzekwowane, w tym wobec sojusznika Trumpa, jakim jest Orban - powiedziała Ribakova w rozmowie z CNN.
Dodała też: - Jak to będzie: przyjazne spotkanie Putina i Trumpa na Węgrzech, czy też rzucenie węgierskiej administracji pod autobus, jeśli spróbuje ona uniknąć sankcji? Nie mam pojęcia, jak potoczą się sprawy.
Autorka/Autor: Jan Sowa/kris
Źródło: CNN
Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/AKOS KAISER / HANDOUT