"Stan sądownictwa jest tragiczny, sprawy w sądach trwają nawet 80 procent dłużej niż osiem lat temu. Krajowa Rada Sądownictwa nie jest niezależna. Skutkiem tego jest brak pieniędzy z KPO i chaos" - napisano w uchwale przyjętej po spotkaniu ponad stu sędziów z sędziami z "Iustitii". - Nie ma innego wyjścia, jak przystąpić do systemowych, całościowych prac, jeżeli chodzi o wymiar sprawiedliwości. I to trzeba zrobić jak najszybciej - komentował na konferencji sędzia Krystian Markiewicz.
Sędziowie ze Stowarzyszenia Sędziów "Iustitia" spotkali się w sobotę z sędziami z całej Polski, by rozmawiać o tym jak przyspieszyć postępowania sądowe, przywrócić praworządność i odblokować środki z Krajowego Planu Odbudowy. "Iustitia" zapowiadała, że na spotkanie przyjedzie ponad 100 sędziów z całej Polski.
Rozmawiało ponad 100 sędziów, jest uchwała
Po rozmowach, na konferencji po godzinie 14, rzecznik "Iustitii" sędzia Bartłomiej Przymusiński przedstawił treść uchwały.
Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA zwraca się do przedstawicieli władz - Sejmu, Senatu, Rady Ministrów oraz Prezydenta o potraktowanie sytuacji w wymiarze sprawiedliwości jako wymagającej pilnych zmian oraz porozumienia. Stan sądownictwa jest tragiczny, sprawy w sądach trwają nawet 80 procent dłużej niż osiem lat temu. Krajowa Rada Sądownictwa nie jest niezależna. Skutkiem tego jest brak pieniędzy z KPO i chaos – dziś nie wiadomo czy wyrok, z którym obywatel po kilku latach wychodzi z sądu jest pewny i niewzruszalny. Chcemy odbudować zaufanie obywateli do państwa. Kraje praworządne to kraje bogate. Zmiany muszą być realne, odważne i nowatorskie. Sądy mają być szybkie, sprawiedliwe i pewne. Skutkiem refom będą zapadające w rozsądnym terminie stabilne wyroki. W tym celu trzeba zacząć od naprawy fundamentów. Jak najszybciej należy zatrzymać działalność neoKRS, która zatruwa wymiar sprawiedliwości wadliwymi nominacjami i kompromituje powagę tej instytucji. Nasz projekt przewiduje udział obywateli w działaniu KRS oraz jej pełną zgodność z Konstytucją i prawem europejskim. Zatrzymanie działalności neoKRS jest w kompetencji Sejmu. Uchwała w tym przedmiocie będzie wykonaniem wyroków europejskich trybunałów. W szczególności w wyroku z 23 listopada 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził systemowy problem wadliwych powołań sędziowskich w Polsce. Należy wobec tego ustabilizować status neosędziów i usunąć wady ich powołań. Większość konkursów należy przeprowadzić na nowo w prawidłowej procedurze. Należy też zapewnić ochronę statusu byłych asesorów sądowych oraz osób znajdujących się w podobnej sytuacji. Działania, które zaproponujemy, będą respektować prawo do sądu oraz chronić stabilność tysięcy orzeczeń wydanych przez takie osoby. Wraz z naprawą fundamentów należy wprowadzić do sądów nowoczesne technologie, zapewnić najlepszych sędziów także w sądach rejonowych poprzez ujednolicenie statusu, zapewnić sprawność postępowań. Wiemy, jak to zrobić i chcemy wspierać te działania. Rządy prawa to dobrobyt i bezpieczeństwo dla przyszłych pokoleń. Zbuduj z nami nowoczesne sądownictwo!
"Nie ma innego wyjścia, jak przystąpić do rzeczywistych, systemowych, całościowych prac"
Sędzia Krystian Markiewicz zauważył, że sędziowie "przygotowali się bardzo długo do sytuacji, która miała miejsce 15 października, do wyborów, w którym społeczeństwo obywatelskie powiedziało, że nie chce tej sytuacji, która miała miejsce w związku ze zniszczeniem praworządności w Polsce".
- W związku z tym nie ma innego wyjścia, jak przystąpić do rzeczywistych, systemowych, całościowych prac, jeżeli chodzi o wymiar sprawiedliwości. I to trzeba zrobić jak najszybciej, zacząć tu i teraz. Nie może być tak, że wygramy wojnę 15 października, a przegramy pokój nic nie robiąc, dlatego przygotowaliśmy się do tego momentu. Mamy nie tylko pomysły, mamy projekty ustaw - ogłosił.
Zaznaczał, że z uchwały wynika to, że zmian nie wprowadzi się w pojedynkę i nie zrobi tego ani sam minister sprawiedliwości, ani sam Sejm.
- Jesteśmy trzecią władzą, wiemy jaka jest obecnie trudna sytuacja z funkcjonowaniem sądów, prokuratury. To jest rzeczywiście sytuacja, którą można porównać do wielkiego pogorzeliska, do spalonego domu. My ten dom musimy odbudować, żeby ten dom odbudować tak, jak się pomaga po pożarze - mówił. - Tak samo my teraz wszyscy, wszystkie władze, media, społeczeństwo obywatelskie musimy rozpocząć pracę nad tymi ustawami - podsumował.
Będzie pakiet ustaw
Markiewicz następnie podał, że przygotowany zostanie pakiet "pięciu, być może sześciu ustaw, które zostaną przedstawione już w najbliższym czasie w sposób końcowy, jeżeli chodzi o legislacyjną zdolność takich ustaw". - Czekamy na ukonstytuowanie się nowego rządu, który będzie chciał podjąć pracę nad przywracaniem praworządności - zapowiedział.
- Musimy zatrzymać jak najszybciej działalność Krajowej Rady Sądownictwa. Widzimy, co dzieje się w ostatnich dniach. Cały czas są ogłaszane masowo konkursy na stanowiska sędziów. KRS pracuje jak oszalała w ostatnich dniach. Tu nie ma czasu na jakąkolwiek zwłokę i mamy nadzieję, że rzeczywiście w ciągu najbliższych tygodni ta sprawa zostanie rozwiązana - podkreślał.
Dodał, że sędziowie "oczekują dyskusji i przyjęcia stanowiska co do nowych sędziów (powołanych przez neo-KRS - red.)". - Jesteśmy zobowiązani do tego. To nie to, czy chcemy, czy nie chcemy. Trybunał strasburski dwa dni temu w sprawie "Wałęsa przeciwko Polsce" powiedział, Polska ma systemowy problem i musi coś zrobić z trzema rzeczami: z neo-KRS-em, z Izbą Kontroli Nadzwyczajnych Spraw Publicznych, która będzie niedługo stwierdzała ważność albo nieważność wyborów i z neo-sędziami - przypomniał.
- W związku z tym skoro Polska, to my też jesteśmy zobowiązani do tego, żeby w tych pracach uczestniczyć, jako trzecia władza. Jesteśmy gotowi do tych prac, jesteśmy przygotowani. Czekamy na to aż wreszcie na poziomie legislacyjnym te prace się rozpoczną - podsumował.
CZYTAJ TAKŻE: "Dla nowego ministra sprawiedliwości jest dużo pracy". Sędzia podaje przykład rozwodów
Źródło: TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24