Komisja śledcza ds. Pegasusa - kto wchodzi w jej skład? Czym zajmą się posłowie?

26 stycznia odbyło się pierwsze posiedzenie komisji śledczej ds. Pegasusa, podczas którego wybrano jej prezydium. Na poniedziałek 19 lutego, na godz. 12:00 zaplanowano jej pierwsze merytoryczne posiedzenie. Jak wynika w harmonogramu, komisja ma wtedy ustalić liczbę stałych doradców i przyjąć propozycje ich kandydatur, przewodnicząca komisji ma przedstawić plan pracy, a także mają zostać rozpatrzone wnioski dowodowe - o jakie materiały ma wystąpić komisja i kogo wezwać w charakterze świadka. Wyjaśniał to jeden z członków komisji, Marcin Bosacki, według którego będą to "zarówno prośby do instytucji państwowych, by zebrały dokumenty na ten temat i przekazały je komisji, jak i wnioski dowodowe polegające na tym, kogo przed komisją przesłuchać".

WIĘCEJ: Posłowie prześwietlą Pegasusa. Kogo pogrąży "polska Watergate"?

Szefową komisji śledczej została Magdalena Sroka (PSL-Trzecia Droga). Była policjantka. W 2019 roku, jako członkini Porozumienia Jarosława Gowina dostała się do Sejmu z list PiS. Gdy w 2022 roku Jarosław Gowin złożył rezygnację z funkcji prezesa Porozumienia, Sroka została nową szefową tego ugrupowania. Kilkanaście miesięcy później zmieniła przynależność klubową i zasiadła w szeregach Koalicji Polskiej. Podczas ubiegłorocznych wyborów parlamentarnych startowała już z list Trzeciej Drogi. Jeszcze przed objęciem mandatu poselskiego pełniła funkcję Radnej Sejmiku Województwa Pomorskiego. Wcześniejszą karierę zawodową związała z instytucjami administracji rządowej i samorządowej.

W wyniku przeprowadzonego 26 stycznia głosowania zastępcami przewodniczącej komisji ds. Pegasusa zostali: Marcin Bosacki, Paweł Śliz, Tomasz Trela i Przemysław Wipler.

Marcin Bosacki (KO). W poprzedniej kadencji (2019-2023) był senatorem z ramienia KO, w 2022 roku został przewodniczącym senackiej komisji nadzwyczajnej ds. Pegasusa. Wcześniej, w latach 2013-2016, był ambasadorem Polski w Kanadzie, a od 2010 roku był rzecznikiem w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był także wieloletnim dziennikarzem "Gazety Wyborczej".

Paweł Śliz (Polska 2050-Trzecia Droga). Posłem został w 2023 roku. Mandat uzyskał z listy chrzanowskiej. Przez ostatnich kilkanaście lat wykonywał zawód adwokata. Angażował się także w działalność społeczną.

Tomasz Trela (Lewica). Był wieloletnim samorządowcem, członkiem rady miasta Łodzi od 2010 roku oraz zastępcą prezydent tego miasta Hanny Zdanowskiej w latach 2014-2019. Pierwszy raz został wybrany do Sejmu w 2019 roku i uzyskał reelekcję w 2023 roku. Jest wiceprzewodniczącym klubu parlamentarnego Lewicy.

Przemysław Wipler (Konfederacja). Polityk po raz pierwszy mandat poselski zdobył w 2011 roku. W wyborach startował wówczas z warszawskiej listy Prawa i Sprawiedliwości. Trzy lata później ubiegał się o fotel prezydenta m.st. Warszawy. W 2015 roku został jednym z współzałożycieli partii KORWiN. Kilka miesięcy później bez sukcesu starał się o poselską reelekcję z jej ramienia. W 2017 roku wycofał się życia politycznego. Powrócił w ubiegłym roku, zdobywając mandat posła z toruńskiej listy Konfederacji.

ZOBACZ TEŻ: Koordynator służb specjalnych o tym, co premier przekazał prezydentowi w sprawie Pegasusa

Pozostali członkowie komisji to:

Joanna Kluzik-Rostkowska (KO). To posłanka pięciu kadencji Sejmu, a także była ministra edukacji narodowej w rządach PO-PSL (2013-2015) i ministra pracy i polityki społecznej w rządzie PiS (2007) oraz była podsekretarz stanu w tym ministerstwie (2005-2007) oraz w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego (2007). W przeszłości była dziennikarką, m.in. w "Tygodniku Solidarność", "Expressie Wieczornym" i tygodniku "Wprost".

Witold Zembaczyński (KO). Jest posłem od 2015 roku (wówczas startował z list Nowoczesnej). Był członkiem powołanej przez PiS w 2016 roku komisji śledczej ds. Amber Gold.

Mariusz Gosek (PiS). Jest członkiem Suwerennej Polski. Posłem został w 2020 roku, kiedy to objął mandat po wybranym do Parlamentu Europejskiego Dominiku Tarczyńskim. W 2023 roku ponownie uzyskał mandat.

Marcin Przydacz (PiS). Po raz pierwszy posłem został w 2023 roku. Wcześniej, w latach 2015-2019, był zastępcą dyrektora Biura Spraw Zagranicznych oraz od stycznia do października 2023 roku sekretarzem stanu - szefem Biura Polityki Międzynarodowej w Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy. W latach 2019-2023 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Jacek Ozdoba (PiS). Jest członkiem Suwerennej Polski i posłem od 2019 roku. Wcześniej był radnym Warszawy, w latach 2015-2018 doradcą w gabinetach Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego, a od 2020 roku sekretarzem stanu w Ministerstwie Klimatu. W 2023 roku został członkiem Rady Ministrów w dwutygodniowym rządzie premiera Morawieckiego.

Sebastian Łukaszewicz (PiS). Jest posłem od 2023 roku. Wcześniej od marca 2022 roku był wicemarszałkiem województwa podlaskiego, a w latach 2015-2018 doradcą ministra rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztofa Jurgiela.

ZOBACZ TEŻ: "Powinien zostać i zostanie powołany zespół prokuratorów" badających sprawę Pegasusa

Komisja śledcza ds. Pegasusa została powołana 17 stycznia przez Sejm w celu "zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej". Badanie to ma dotyczyć okresu od 16 listopada 2015 do 20 listopada 2023, czyli rządów Prawa i Sprawiedliwości.

Komisja chce zbadać i ocenić legalność, prawidłowość oraz celowość zakupu Pegasusa lub podobnego oprogramowania służącego inwigilacji, ustalić tożsamość osób odpowiedzialnych za ten zakup, zbadać i ocenić legalność, prawidłowość i celowość czynności operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych z wykorzystaniem m.in. Pegasusa wobec obywateli, ustalić liczbę czynności operacyjno-rozpoznawczych, ustalić tożsamość osób, wobec których podejmowano te czynności w sposób nielegalny, ustalić czy miały miejsce przypadki naruszenia lub nadużycia prawa, ustalić tożsamość osób, które mogły nielegalnie ujawnić dane obcym wywiadom oraz ustalić tożsamość osób, które uczestniczyły w wydawaniu decyzji o zastosowaniu oraz stosowały czynności operacyjno-rozpoznawcze.

W treści podjętej na ten temat uchwały padają nazwiska m.in. Zbigniewa Ziobry, Jarosława Kaczyńskiego, Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, których rolę w sprawie Pegasusa chce wyjaśnić komisja.

ZOBACZ TEŻ: Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej pisze do premiera i ministra sprawiedliwości. Pyta o inwigilację Pegasusem

O zakupie nowoczesnego systemu do inwigilacji poinformował jako pierwszy, już we wrześniu 2018 roku, dziennikarz tvn24.pl Robert Zieliński. Pod koniec 2021 roku grupa badaczy z Citizen Lab, działająca przy Uniwersytecie w Toronto, wskazała osoby w Polsce inwigilowane oprogramowaniem Pegasus - w tym ówczesnego senatora KO Krzysztofa Brejzę.

W styczniu 2022 roku NIK ujawniła faktury za "zakup środków techniki specjalnej służących do wykrywania i zapobiegania przestępczości" na łączną kwotę 25 milionów złotych. Finanse na ten zakup Centralne Biuro Antykorupcyjne otrzymało z Funduszu Sprawiedliwości. W komunikacie NIK nie sprecyzowano, o jakie urządzenie chodzi. Izba zaznaczyła jednak, że "środki z Funduszu Sprawiedliwości nie mogły zostać przekazane CBA".

Później zakup oprogramowania Pegasus potwierdził sam prezes PiS Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla tygodnika "Sieci".

ZOBACZ TEŻ: Morawiecki podsłuchiwany Pegasusem? Kaczyński odpowiada