Koalicja Obywatelska, Polska 2050, Lewica, Polskie Stronnictwo Ludowe i samorządowcy podpisali we wtorek w Senacie deklarację zawarcia tak zwanego paktu senackiego na najbliższe wybory parlamentarne. Jak tłumaczył Marcin Kierwiński (Koalicja Obywatelska), jest to zobowiązanie do wystawienia po jednym kandydacie w każdym okręgu wyborczym. - Wiemy, jaka jest waga tych wyborów. Wiemy, jak wiele zależy od tego, abyśmy byli w tych wyborach razem - podkreślił. - Oszacowaliśmy wstępnie, że w naszym zasięgu jest 65 mandatów - oświadczył senator Zygmunt Frankiewicz.
W Senacie odbyła się we wtorek wspólna konferencja prasowa środowisk opozycyjnych, która dotyczyła podpisania paktu senackiego. Wzięli w niej udział poseł Koalicji Obywatelskiej Marcin Kierwiński, senator Polski 2050 Jacek Bury, poseł Nowej Lewicy Dariusz Wieczorek, wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski (Polskie Stronnictwo Ludowe) oraz były prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz (senator KO, reprezentant strony samorządowej).
Jeden kandydat w każdym okręgu senackim
Frankiewicz wyjaśnił, że politycy obecni na konferencji to zespół powołany przez liderów czterech głównych partii opozycyjnych, który zajmuje się przygotowaniem paktu senackiego. - Za nami spora część pracy: badania, analizy, przygotowania. Pracujemy w dobrej atmosferze, a dzisiejszy dzień, czyli podpisanie porozumienia w sprawie paktu senackiego, jest znaczącym krokiem w kierunku wygrania najbliższych wyborów - oświadczył.
- Powstał pakt senacki. Ta nazwa się przyjęła. Inicjatorami, pomysłodawcami i w dużej części wykonawcami tego projektu byli prezydenci miast. To samorząd angażował się w to, aby jednoczyć opozycję. Przed nami wybory, które będą najważniejsze od 1989 roku. Odtwarzamy pakt senacki jako dobry pomysł - oświadczył na konferencji prasowej Frankiewicz.
- W tę sprawę angażuje się ponownie samorząd. To zaangażowanie nie jest przypadkowe. Zgodnie mówimy, że w tej chwili na niespotykaną skalę odbywa się dyskryminacja mieszkańców miast, niszczony jest samorząd - mówił senator. Dodał, że "ruch samorządowy zamierza jednoczyć, łączyć i przeważyć szalę na korzyść opozycji w tych wyborach".
Kierwiński: wiemy, jaka jest waga tych wyborów
Marcin Kierwiński zwrócił uwagę, że "ten pakt to zobowiązanie do tego, aby wystawiać po jednym kandydacie w każdym okręgu senackim". - My wiemy, jaka jest waga tych wyborów. Wiemy, jak wiele zależy od tego, abyśmy byli w tych wyborach razem, abyśmy w wyborach senackich blisko ze sobą współpracowali - podkreślił.
Dodał, że ten pakt to "narzędzie", dzięki któremu opozycja ma szansę wygrać wybory senackie, a Senat znowu będzie "ostoją demokracji" w Polsce. - Kto będzie startował wbrew tym uzgodnieniom, będzie wspierał PiS, trzeba to jasno powiedzieć - zaznaczył. - My w tym pakcie mówimy jasno: otwieramy się na inne środowiska, na społeczników, ruchy samorządowe, ponieważ wiemy, że tylko bycie razem w tych wyborach gwarantuje sukces - oświadczył.
Dariusz Wieczorek ocenił, że "to rzeczywiście wielkie wydarzenie". - Myślę, że ten dokument określa jednoznacznie nasze zobowiązanie i daje wyraźny sygnał dla wszystkich, że kto nie idzie z nami, maszeruje przeciw nam; że kto nie idzie z demokratyczną opozycją, pomaga Prawu i Sprawiedliwości - zaznaczył. Dodał, że podpisanie porozumienia to dowód na to, że opozycja potrafi ze sobą współpracować.
- Demokracja jest silna siłą swoich instytucji. Przez ostatnie siedem lat PiS zrobił bardzo wiele, aby pozbawić instytucje, które jeszcze niedawno miały autorytet, właśnie tego przymiotu, który stanowił o jego potencjale. Mam tu chociażby na myśli Trybunał Konstytucyjny, ale takich instytucji jest bardzo wiele - mówił Piotr Zgorzelski. Dodał, że "nie udało się PiS-owi zniszczyć autorytetu Senatu, w którym przez ostatnie prawie cztery lata większość demokratyczna senatorów dawała świadectwo, że tu tli się jeszcze kaganek demokracji".
Jacek Bury podkreślił, że "przez ostatnie trzy lata Senat był jedną z ostatnich ostoi demokracji, wolności i normalnego stanowienia prawa w Polsce". - Przez ten okres senatorowie z różnych opcji politycznych potrafili ze sobą rozmawiać. Potrafiliśmy się ze sobą dogadywać, czasami mając różne zdanie, podejmować wspólne decyzje dla dobra wszystkich mieszkańców Polski. Teraz przyszedł czas, abyśmy tę mądrość i współpracę ponieśli dalej - dodał.
Dziennikarze pytali po konferencji o termin konkretyzacji list paktu senackiego. Frankiewicz wyjaśnił, że "to nie skończy procesu", ponieważ to nie członkowie paktu senackiego będą "ostatecznie decydowali o kandydowaniu poszczególnych osób do Senatu". -To będą robiły struktury porozumiewających się stron, czyli na przykład partii politycznych - wskazał senator. - Partie mają swoje zamiary dotyczące i Sejmu, i Senatu, także to zapewne się przedłuży - dodał.
Ile mandatów?
Frankiewicz mówił też o potencjalnej liczbie okręgów, w których może wygrać opozycja. - Oszacowaliśmy wstępnie, że w naszym zasięgu jest 65 mandatów. Od tego, jak będziemy pracowali i porozumiewali w dość szerokim gronie, bo nie tylko od tych pięciu podmiotów, zależy, czy to będzie więcej czy mniej - powiedział.
- 65 mandatów to jest szacunek całkiem realny - podkreślił.
Kto wystartuje?
Na konferencji nie padły żadne nazwiska. Jak tłumaczył Frankiewicz, to nie członkowie paktu senackiego będą "ostatecznie decydowali o kandydowaniu poszczególnych osób do Senatu". - To będą robiły struktury porozumiewających się stron, czyli na przykład partii politycznych - wskazał senator pytany o termin konkretyzacji list paktu senackiego. - Partie mają swoje zamiary dotyczące i Sejmu, i Senatu, także to zapewne się przedłuży - dodał.
- Jesteśmy w stanie zaproponować kandydatów we wszystkich okręgach wyborczych (...) i w imieniu naszej piątki mogę powiedzieć, że my do wakacji będziemy gotowi - zapewnił senator KO.
Tusk: ten pakt przyniesie owoce
O podpisanej deklaracji mówił na wtorkowym spotkaniu z młodzieżą w Łodzi szef PO Donald Tusk. - Cieszę się, że akurat spotykamy się w momencie dość symbolicznym, bo dokładnie w tej chwili w Warszawie nasze koleżanki, koledzy podpisują w Senacie ten tak wyczekiwany przeze mnie pakt senacki, czyli zjednoczenie wszystkich partii demokratycznych, które wspólnie poprą wspólnie wybranych kandydatów do przyszłego Senatu - powiedział.
- Dobrze się stało, że w tej chwili być może rozstrzyga się przyszła demokratyczna forma Senatu, bo głęboko w to wierzę, że ten pakt senacki przyniesie owoce - podkreślił.
Tusk zwrócił jednocześnie uwagę, że lider Polski 2050 Szymon Hołownia oraz prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz "zdecydowali, że ich partie będą startowały osobno, nie na jednej liście do Sejmu". - Szanuję ich wybór, choć uważam, że byłoby lepiej, gdybyśmy byli zjednoczeni w wyborach do jednej i do drugiej izby. Ale oczywiście szanuję ich wybór. Musimy wziąć na siebie w związku z tym odpowiedzialność, mówię o moich koleżankach, kolegach z KO za pokonanie PiS, bo to jest wstęp do tych pozytywnych zmian - zauważył Tusk.
Kosiniak-Kamysz: pakt senacki polega na niewchodzeniu sobie w drogę
O pakcie senackim mówił także na konferencji prasowej prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz.
- Startujemy z własnych komitetów. Czy utworzymy koalicję, to decyzja jeszcze przed nami. Ale niezależenie od tego, jak pójdziemy do wyborów sejmowych, jedno jest pewne - nie wystawiamy przeciwko sobie kandydatów do Senatu - mówił lider ludowców.
Jak dodał, to jest takie "niewchodzenie sobie w drogę, nieszkodzenie sobie przede wszystkim i zwiększanie swoich szans wyborczych". Jak mówił, szansa na wygranie wyborów do Senatu jest "ogromna". - Według obecnych sondaży i analiz jest szansa nawet na 65 mandatów dla paktu senackiego, dla formacji go tworzących - mówił dalej.
Odnosząc się do wyborów do Sejmu, mówił, że zdaniem jego partii najlepszym rozwiązaniem jest pójście opozycji w dwóch blokach. - My robimy wszystko, żeby stworzyć listę szerszą niż tylko PSL-u i Koalicji Polskiej. Jak inni na opozycyjnej stronie wykonają taką robotę i pracę, to wszystko będzie dobrze, to będą dwie listy. Niech oni teraz pokażą, co potrafią. Czekamy i kibicujemy - dodał.
Treść porozumienia senackiego
POROZUMIENIE ZAWARTE W DNIU 28 LUTEGO 2023 ROKU POMIĘDZY
1. KOALICJĄ OBYWATELSKĄ - reprezentowaną przez PLATFORMĘ OBYWATELSKĄ RP, w imieniu której działa Sekretarz Generalny Marcin Kierwiński,
2. NOWĄ LEWICĄ - reprezentowaną przez wiceprzewodniczącego NL Dariusza Wieczorka,
3. POLSKIM STRONNICTWEM LUDOWYM - reprezentowanym przez Sekretarza Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL Piotra Zgorzelskiego,
4. POLSKA 2050 SZYMONA HOŁOWNI - reprezentowaną przez Jacka Burego, Senatora Polski 2050 Szymona Hołowni, w sprawie utworzenia wspólnego PAKTU SENACKIEGO 2023 w wyborach do Senatu RP w 2023 roku.
Strony Porozumienia deklarują ścisłą współpracę dotyczącą uzgodnienia i przeprowadzenia kampanii wyborczej do Senatu RP w 2023 roku w celu zwiększenia liczby reprezentantów demokratycznej opozycji w Senacie RP.
Doceniając rolę samorządów w procesie przywracania demokratycznych zasad i praworządności w Polsce, strony deklarują współpracę ze środowiskami samorządowymi, w tym z Ruchem Samorządowym "Tak dla Polski" - między innymi w celu realizacji porozumienia dotyczącego sześciu postulatów samorządowych, podpisanego wspólnie 25 maja 2022 r. przez strony niniejszego Porozumienia.
Dziś potrzeba porozumienia wszystkich sił demokratycznych po stronie opozycji, aby przeprowadzić proces odbudowy zaufania do instytucji państwowych, skutecznie walczyć z kryzysem gospodarczym i wzmacniać samorządność.
Rozumiejąc wagę tych wyzwań, strony uzgadniają, co następuje:
§1
W każdym okręgu wyborczym do Senatu RP wystawią jednego wspólnego kandydata lub kandydatkę na Senatora RP uzgodnionego przez strony. Kandydatki lub kandydaci będą mieli wyłączne prawo do używania uzgodnionego logo "Pakt Senacki 2023".
Kandydatki i kandydaci mogą być rekomendowani przez partie, które są stronami niniejszego Porozumienia, ruchy samorządowe, partie polityczne współpracujące ze stronami Porozumienia i organizacje społeczne.
Decyzje o zgłoszeniu kandydatki lub kandydata strony Porozumienia podejmują w ramach uzgodnionych parytetów podziału okręgów wyborczych przypadających każdej ze stron porozumienia.
§2
W celu realizacji niniejszego Porozumienia i przeprowadzenia kampanii wyborczej do Senatu RP, strony Porozumienia powołują Zespół Organizacyjny, w skład którego wchodzą rekomendowani przedstawiciele Partii stron niniejszego Porozumienia i przedstawiciel Ruchu Samorządowego - Senator Zygmunt Frankiewicz, który będzie kierował pracami zespołu.
§3
Zespół Organizacyjny pracuje na podstawie uzgodnionych przez strony zasad. Strony niniejszego Porozumienia mają prawo do dokonania zmian swoich przedstawicieli w Zespole Organizacyjnym, o czym informują wszystkie strony Porozumienia.
§4
Wszystkie decyzje Zespołu Organizacyjnego są wiążące dla stron Porozumienia i zapadają w drodze konsensusu. W przypadku spraw spornych rozstrzygnięcia będą podejmowane przez Przewodniczących Partii stron niniejszego Porozumienia.
Do głównych zadań zespołu należy:
1. Przygotowanie zasad i dokonanie podziału okręgów wyborczych do Senatu RP na poszczególne partie - strony niniejszego Porozumienia.
2. Przygotowanie propozycji kandydatur na Senatorów RP w każdym okręgu wyborczym do Senatu RP i dokonywanie ewentualnych korekt.
3. Przygotowanie koncepcji przeprowadzenia kampanii wyborczej, w tym: zasad organizacyjnych, finansowych, polityki medialnej, projektów materiałów reklamowych wraz z zatwierdzonym logo.
4. Wszystkie inne zadania związane z realizacją niniejszego Porozumienia.
§5
Ostateczna akceptacja list kandydatek i kandydatów w ramach Paktu Senackiego 2023 i zasad startu w wyborach nastąpi w drodze decyzji zgodnych ze statutami Partii stron niniejszego Porozumienia w terminie uzgodnionym przez Zespół Organizacyjny.
§6
Strony Porozumienia zobowiązują się do niewystawiania i niepopierania innych kandydatek lub kandydatów niż uzgodnieni w ramach niniejszego Porozumienia, a w przypadku startu innych kandydatek lub kandydatów poza Paktem Senackim 2023 do działań zgodnych ze statutami partii, które są stronami niniejszego Porozumienia.
§7
Zmiana treści Porozumienia wymaga formy pisemnej i akceptacji wszystkich stron Porozumienia.
§8
Porozumienie wchodzi w życie z dniem podpisania.
Pierwszy pakt senacki
Pierwszy pakt senacki został zawarty przez główne ugrupowania opozycyjne - Koalicję Obywatelską, PSL i Lewicę przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku.
Choć nie wszędzie był bezwzględnie przestrzegany (np. w Łodzi wystartował jako kandydat niezależny dawny polityk PO Krzysztof Kwiatkowski i pokonał kandydatkę Lewicy Małgorzatę Niewiadomską-Cudak, były też okręgi, gdzie rywalizowali np. kandydaci PSL i Lewicy), dzięki niemu opozycja wspólnie wygrała minimalnie wybory do Senatu, choć wybory do Sejmu wygrało Prawo i Sprawiedliwość.
Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24