Z opublikowanego w środę raportu Ministerstwa Spraw Zagranicznych wynika, że o 20 procent spadła wartość eksportu polskiego uzbrojenia i sprzętu wojskowego w 2019 roku. W 2018 roku Polska eksportowała sprzęt wojskowy za 486,9 milionów euro, zaś w roku ubiegłym za 390,5 milionów euro.
Raport dotyczący eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego z Polski za 2019 rok przygotował Departament Polityki Bezpieczeństwa resortu spraw zagranicznych, wypełniając coroczny obowiązek ustawowy oraz zobowiązania międzynarodowe Polski. Wiceszef resortu Marcin Przydacz we wstępie do raportu zwrócił uwagę, że 2019 rok przyniósł pewne zmiany w strukturze eksportu polskiego sektora zbrojeniowego.
"390,5 milionów euro w porównaniu z kwotą 486,9 milionów euro z 2018 roku to suma odzwierciedlająca znaczący spadek wartości sprzętu dostarczonego zagranicznym kontrahentom w ubiegłym roku" - zaznaczył. Największymi odbiorcami uzbrojenia pozostają podmioty z USA (32 procent). Dalsze miejsca w tym rankingu zajmuje Ukraina (11 procent), Algieria (9 procent) oraz Tajlandia (8 procent).
Wiceszef MSZ zwrócił też uwagę, że obok niepokojącego spadku wartości towarów wysłanych za granicę, zauważalna jest jednak kontynuacja trendu wzrostowego w zakresie liczby oraz wartości udzielonych w 2019 roku zezwoleń wywozowych. "Do tego pozytywnego prognostyka należy jednak podchodzić z dużą dozą ostrożności ze względu na przewidywane globalne spowolnienie gospodarcze w 2020 roku, spowodowane epidemią SARS-COV-2, a co za tym idzie możliwe zmniejszenie światowych wydatków na obronność, w tym zakupy modernizacyjne" - zauważył Przydacz.
Według niego, polski przemysł zbrojeniowy, który w dużej części bazuje na zamówieniach krajowych, czeka niełatwy okres walki o zdobycie oraz utrzymanie pozycji na rynkach zagranicznych, odpowiadającej jego potencjałowi. Zapewnił, że w tych trudnych czasach przedsiębiorcy mogą liczyć na pełne wsparcie MSZ oraz polskich placówek dyplomatycznych.
Zdaniem Przydacza, szansę na zoptymalizowanie wysokich kosztów ponoszonych na prace badawczo-rozwojowe oraz kooperację technologiczną daje Europejski Fundusz Obronny (European Defence Fund, EDF), który cieszy się coraz większym zainteresowaniem ze strony polskich firm.
Struktura polskiego eksportu uzbrojenia
Z raportu wynika, że w 2019 r. nastąpił znaczący wzrost - o 352 w porównaniu z rokiem 2018 - liczby wydawanych indywidualnych zezwoleń na wywóz oraz znaczący spadek wartości rzeczywiście zrealizowanego eksportu. W 2019 r. wartość wydanych licencji wyniosła ponad 1 mld 923 mln euro, zaś wartość rzeczywistego eksportu jedynie 390,5 mln euro.
W strukturze polskiego eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego najważniejsza pozostaje nadal kategoria ML 10 (obejmującą statki powietrzne - w tym bezzałogowce, silniki oraz wyposażenie, w tym zaprojektowane do celów wojskowych). Wartość rzeczywistego eksportu w tej kategorii wyniosła w 2019 r. ponad 191 mln euro.
Jest to wynikiem eksportu kooperacyjnego firm współpracujących z koncernami zagranicznymi lub też będących ich firmami zależnymi. Firmy te, produkujące podzespoły do samolotów, śmigłowców i pojazdów lądowych, nadal pozostają głównymi polskimi eksporterami sprzętu objętego wykazem uzbrojenia, a ich wyniki rzutują na łączny wynik eksportu firm sektora przemysłu obronnego.
Na drugim miejscu znalazła się kategoria ML 6 (obejmująca pojazdy naziemne i ich elementy składowe). Wartość eksportu wyniosła tu w ubiegłym roku 45,2 mln euro. Na trzecim miejscu kategoria ML 4 (obejmująca m.in. rakiety, pociski kierowane, inne urządzenia i ładunki wybuchowe oraz związane z nimi wyposażenie i akcesoria oraz specjalnie zaprojektowane do nich elementy składowe), której wartość eksportu wyniosła 30,3 mln euro.
Polska sprzedaje karabiny, pojazdy opancerzone, śmigłowce i czołgi
Według raportu, wartość rzeczywistego eksportu polskiego uzbrojenia do Stanów Zjednoczonych wyniosła w 2019 roku blisko 127,3 miliona euro, na Ukrainę 43,9 miliony euro, do Algierii 38,7 miliona euro, a do Tajlandii 34,3 miliona euro. Na dalszych pozycjach znalazły się między innymi Hiszpania (18,1 miliona euro) i Francja (13,3 miliona euro).
Z przedstawionych w dokumencie danych wynika, że w 2019 roku Polska sprzedała Stanom Zjednoczonym między innymi blisko 7,4 tysiąca karabinów i karabinków, 5,2 tysięcy pistoletów, 38 rakiet przeciwlotniczych Grom oraz 3 śmigłowce S-70i (z zakładów PZL Mielec). Do USA w ubiegłym roku trafił także jeden czołg T-72.
Trzy śmigłowce S-70i wyprodukowane w Polsce trafiły w 2019 roku także do Tajlandii. Na Ukrainę Polska sprzedała z kolei 28 bojowych pojazdów opancerzonych. Raport MSZ nie wskazuje szczegółowo, jaki sprzęt Polska eksportuje do Algierii.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Julian Herzog/Wikimedia CC BY 4.0