Karol Wojtyła otwarcie starał się zostać papieżem? "Te listy dały nam trop"

JPII_Tymieniecka_razem_3
"Tajemnica korespondencji". Listy Jana Pawła II do Anny Teresy Tymienieckiej
Źródło: TVN24
Anna-Teresa Tymieniecka pomagała Karolowi Wojtyle przed konklawe z 1978 roku, między innymi przedstawiając go w USA jako jednego z głównych kandydatów na nowego papieża - ustalili dziennikarze "Czarno na białym". Jaka była jej rola w wyborze Polaka na głowę Kościoła katolickiego? Czy Wojtyła otwarcie starał się zostać papieżem?
Kluczowe fakty:
  • Marcin Gutowski i Szymon Żyśko byli pierwszymi dziennikarzami na świecie, którzy zapoznali się z korespondencją Jana Pawła II i jego przyjaciółki Anny-Teresy Tymienieckiej.
  • Z listów wynika, że Tymieniecka pomagała kardynałowi Karolowi Wojtyle w organizowaniu spotkań w USA i promowaniu duchownego z Polski za oceanem.
  • Przed konklawe w 1978 roku Wojtyła spotkał się z blisko połową kardynałów decydujących o wyborze papieża.

Metropolita krakowski i amerykańska filozofka polskiego pochodzenia zaczęli wymieniać listy na początku lat 70. po tym, jak Anna-Teresa Tymieniecka przeczytała "Osobę i czyn" kardynała Wojtyły, następnie proponując mu przetłumaczenie i wydanie książki po angielsku.

Po tym, jak wiosną 1976 roku Wojtyła pisze w liście o planowanym wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, Tymieniecka szybko przejmuje organizację znacznej części pobytu. 

Jak filozofka pomogła przyszłemu papieżowi

- Anna-Teresa Tymieniecka popycha Karola Wojtyłę nie tylko do podróży duszpasterskich, ale także do uczestnictwa w najwyższej klasy wydarzeniach naukowych, a nawet politycznych - mówi w reportażu "Czarno na białym" dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski. Filozofka i jej mąż, ekonomista i doradca dwóch amerykańskich prezydentów Hendrik S. Houthakker, "pomogli (Wojtyle - red.) przede wszystkim w tym kontekście, że uwierzyli w niego", podkreślił Makowski.

Tymieniecka pomagała kardynałowi z Polski między innymi w przygotowywaniu przemówień, organizacji spotkań czy wywiadów. Przy okazji spotkań z Wojtyłą w USA, w których udział brały wpływowe osoby, przygotowywała notki biograficzne, które wysyłała także do prasy. - A w nich, na długo przed tym, nim komukolwiek w Polsce przyszło to do głowy, przedstawiała kardynała Karola Wojtyłę jako jednego z głównych kandydatów na przyszłego papieża - zauważa Marcin Gutowski w reportażu.

Anna-Teresa Tymieniecka i Karol Wojtyła
Anna-Teresa Tymieniecka i Karol Wojtyła
Źródło: archiwum prywatne Anny-Teresy Tymienieckiej

Listy dały trop

Autorzy cyklu o korespondencji Tymienieckiej i Jana Pawła II policzyli, że za sprawą Tymienieckiej i jej męża przed konklawe w 1978 roku kardynał Wojtyła spotkał się z blisko połową spośród ponad setki kardynałów-elektorów decydujących o wyborze głowy Kościoła. Uwzględnili przy tym wyłącznie indywidualne spotkania wymienione w "Kalendarium życia Karola Wojtyły" autorstwa ks. Adama Bonieckiego.

- Te listy dały nam trop - zauważył Marcin Gutowski w podcaście "Czarno na białym". Powołując się na niepublikowane dotąd dzienniki prymasa kardynała Stefana Wyszyńskiego z okresu konklawe z 1978 roku dodał, iż one "pośrednio również potwierdzają fakt, że papież Jan Paweł II nie do końca nie spodziewał się wyboru i nie jest tak, że nie było ludzi, którzy wykonywali pewną pracę dla tego, żeby tym papieżem został".

Wojtyła w ciągu kilku lat przed konklawe odbył dziesiątki spotkań w USA, Europie i Australii. Na to, że Tymieniecka odegrała rolę w zdobywaniu popularności przez kardynała Wojtyłę w Stanach, wskazuje w reportażu "Czarno na białym" także Ted Lipień, były redaktor naczelny sekcji polskiej Głosu Ameryki, który w 1976 roku przeprowadził wywiad z przyszłym papieżem.

- Nie ulega wątpliwości, że Anna-Teresa Tymieniecka przyczyniła się do zwiększenia tych kontaktów i na pewno pomogła mu w pewnym stopniu. Miał potem poparcie episkopatu amerykańskiego, kiedy doszło do wyboru na urząd papieża - zauważył Lipień.

Czy Karol Wojtyła starał się zostać papieżem?

"Nigdy nie wie się, jakie będzie uwieńczenie, gdy coś, do czego się dąży, zostanie zrealizowane" - pisze Tymieniecka w liście do Jana Pawła II w 24. rocznicę jego wyboru na papieża w październiku 2002 roku.

Dlaczego rola Anny-Teresy Tymienieckiej została szybko zmarginalizowana po konklawe w 1978 roku? Co filozofka wyrzucała nowemu papieżowi w listach? Czy Karol Wojtyła otwarcie starał się zostać papieżem? Te i więcej pytań padają w reportażu "Droga do Watykanu" z cyklu "Tajemnica korespondencji", składającym się również z reportaży "Zakup za miliony" i "Skandal w Bostonie". Cały cykl można obejrzeć w TVN24+.

Czytaj także: