Już 185 kandydatów zgłosiło chęć zostania sędziami Sądu Najwyższego. Ubiegają się o 44 miejsca w konkursie rozpisanym przez prezydenta Andrzeja Dudę w myśl zmienionych przepisów o Sądzie Najwyższym. Po raz pierwszy kandydatów oceni nowa Krajowa Rada Sądownictwa, w której większość mają sędziowie wybrani przez polityków oraz sami czynni politycy.
Nazwiska kandydatów nie są znane, ale - jak zapewnił rzecznik nowej KRS sędzia Maciej Mitera, zostaną podane do publicznej wiadomości pod koniec sierpnia. To znacząca zmiana stanowiska rzecznika. Jeszcze w poniedziałek 30 lipca utrzymywał, że nazwisk kandydatów nie może podać, bo może to naruszać unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych RODO.
Rzecznik nowej KRS we wtorek zmienił zdanie, przywołując tak zwaną zasadę jawności.
- Dostęp do informacji publicznej obliguje nas do tego, aby na stronie pojawiła się lista kandydatów - przyznał sędzia Mitera.
Kim są kandydaci z zawodu
Wśród 185 dotychczas zgłoszonych kandydatów do Sądu Najwyższego dominują sędziowie. Jest 66 sędziów sądów powszechnych i administracyjnych, 3 sędziów sądów wojskowych i 1 sędzia Trybunału Konstytucyjnego.
Druga pod względem liczebności grupa to przedstawiciele wolnych zawodów prawniczych. Kandyduje 38 radców prawnych i 31 adwokatów.
Na trzecim miejscu są naukowcy. O godność sędziego Sądu Najwyższego ubiega się 22 profesorów i doktorów habilitowanych.
Kolejną grupę stanowi 12 prokuratorów i 3 radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Do Sądu Najwyższego kandyduje też 9 notariuszy.
Kto chce sądzić innych sędziów
Największym zainteresowaniem wśród kandydatów cieszy się Izba Dyscyplinarna. O 16 stanowisk w tej nowej, nieistniejącej dotąd izbie, mającej sądzić sędziów za przewinienia dyscyplinarne, ubiega się aż 85 kandydatów, czyli ponad 5 osób na jedno miejsce.
Sędziów oraz innych prawników, którzy odwołają się od wyroków postępowań dyscyplinarnych w swoich korporacjach, chce sądzić: sędzia Trybunału Konstytucyjnego, 3 sędziów wojskowych i 31 sędziów sądów powszechnych oraz administracyjnych, 11 prokuratorów, 3 notariuszy, po 16 radców prawnych i adwokatów oraz 4 pracowników naukowych.
Kto ubiega się o stwierdzanie ważności wyborów
Na 20 stanowisk w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych kandydują 63 osoby - w tym 22 sędziów, 2 radców Prokuratorii Generalnej, 1 notariusz, 13 radców prawnych, 11 adwokatów i 14 pracowników naukowych.
To ta izba będzie w przyszłości stwierdzać ważność lub nieważność wyborów i referendów. Będzie również rozpatrywać skargi nadzwyczajne, czyli próby podważenia prawomocnych wyroków, jakie zapadły po 1997 roku w Polsce.
Kto kandyduje do "starych" izb
Najmniejszym zainteresowaniem cieszą się dwie "stare" izby Sądu Najwyższego rozpatrujące kasacje prawomocnych wyroków karnych i cywilnych oraz podejmujące uchwały będące wytycznymi do orzekania dla sądów powszechnych na wniosek tychże sądów albo innych organów, takich jak Rzecznik Finansowy, Rzecznik Praw Obywatelskich czy Prokurator Generalny.
Do Izby Cywilnej na siedem miejsc kandyduje 31 kandydatów - w tym 9 sędziów, 1 radca Prokuratorii Generalnej, 5 notariuszy, 9 radców prawnych, 3 adwokatów i 4 pracowników naukowych.
O jedno miejsce w Izbie Karnej ubiega się 6 kandydatów: 4 sędziów oraz prokurator i adwokat.
Kto może zostać sędzią Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy nie jest elementem sądownictwa powszechnego. Jest odrębnym sądem, którego pozycja została uwzględniona w Konstytucji RP. Żeby kandydować do Sądu Najwyższego, nie trzeba być wcześniej sędzią sądu powszechnego. Kandydować mogą prawnicy z wyższym wykształceniem, którzy albo mają tytuł naukowy doktora habilitowanego lub profesora, albo legitymują się co najmniej dziesięcioletnim stażem w zawodzie.
Kandydatów przed powołaniem przez prezydenta ma ocenić Krajowa Rada Sądownictwa, choć trudno powiedzieć, w oparciu o jakie kryteria będzie tego dokonywać. Piąta nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym umożliwia zespołom KRS ocenę kandydatów nawet wtedy, gdy nie przedstawią wymaganych dokumentów.
Najbliższe posiedzenie Krajowej Rady Sądownictwa, poświęcone ocenie kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego zaplanowane jest na 18 września.
Autor: jp//now//kwoj / Źródło: tvn24.pl