Jodek potasu - kto i kiedy powinien go przyjąć? I dlaczego nie można tego robić profilaktycznie

W związku z działaniami Rosji w Ukrainie w bezpośredniej okolicy Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej pojawiają się pytania, czy w razie uszkodzenia tej infrastruktury szkodliwe promieniowanie dotrze do Polski. Jak podkreślają przedstawiciele władz, obecnie takie zagrożenie nie występuje. - Dysponujemy bardzo czułą siecią wykrywania skażeń promieniotwórczych. Działania militarne na terenie Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej nie zagrażają mieszkańcom Polski - podkreślił kilka dni temu prezes Państwowej Agencji Atomistyki dr Łukasz Młynarkiewicz. - Dzisiaj wszystkie reaktory pozostają wyłączone. Nie grozi nam scenariusz Czarnobyla i Fukushimy - dodał.

Prewencyjnie tabletki z jodkiem potasu przekazane zostały jednak do komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej, a następnie do samorządów terytorialnych.

ZOBACZ TEŻ: Stołeczny ratusz przygotowany do dystrybucji jodku potasu. "Działania prewencyjne"

Po co stosuje się jodek potasu? Jodek potasu to nieorganiczny związek chemiczny, który podaje się ludziom celem przeciwdziałania skutkom skażenia radiacyjnego. Stosuje się go w przypadku katastrof, podczas których nastąpiło uwolnienie radioaktywnych izotopów jodu, aby zahamować przedostawanie się ich do tarczycy. Ochrona tarczycy w takiej sytuacji jest bardzo ważna, bo wystawienie na radioaktywny jod zwiększa ryzyko zapadalności na raka tarczycy. Szczególnie narażone mogą być młode osoby, kobiety w ciąży, noworodki i dzieci. "Przyjęcie tabletki nasyca tarczycę stabilnym jodem, blokując wchłanianie przez nią radioaktywnego jodu i zapobiegając jego gromadzeniu - wskazuje MSWiA. Jodek potasu jest składnikiem słynnego płynu Lugola, podawanego Polakom w 1986 roku po katastrofie w Czarnobylu.

Kiedy można przyjąć jodek potasu? Tabletki z jodkiem potasu mogą być przyjmowane jedynie po wyraźnym wezwaniu przez odpowiednie władze. Jak zaleca instrukcja MSWiA, w sytuacji zagrożenia radiacyjnego powinno się przyjąć tabletki jak najszybciej, najlepiej w ciągu 2 godzin, choć korzystne działanie wystąpi także w ciągu 8 godzin od momentu wystawienia na promieniowanie. 

Jodek potasu - jaka dawka? Ile tabletek przyjąć? Tabletki z jodkiem potasu należy przyjąć doustnie. Według wskazań broszury informacyjnej MSWiA, dorośli do 60. roku życia, dzieci powyżej 12. roku życia, kobiety w ciąży i karmiące piersią powinni przyjąć 2 tabletki (odpowiada to 100 mg jodu). Dzieci od 3. do 12. roku życia powinny przyjąć 1 tabletkę (50 mg jodu), dzieci od 1. miesiąca do 3. roku życia powinny przyjąć pół tabletki (25 mg jodu) a noworodki ¼ tabletki (12,5 mg jodu).

Czy można przyjąć jodek potasu profilaktycznie? Nie. Nadmiar jodku potasu w organizmie szkodzi zdrowiu, dlatego nieuzasadnione jego przyjęcie może prowadzić do niedoczynności tarczycy, reakcji alergicznych czy podrażnienia układu pokarmowego. Tabletki z jodkiem potasu powinno się przyjmować tylko po wypadkach jądrowych.

Kto nie powinien przyjmować tabletek? Nie każdy może przyjąć tabletki z jodkiem potasu. Szczególnie ostrożne powinny być osoby uczulone na jodek potasu, chorujące na nadczynność tarczycy, zmagające się z zaburzeniami naczyń krwionośnych i z chorobami autoimmunologicznymi. 

Tabletki z jodkiem potasu zostały przekazane do komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej. W ostatnich dniach substancje przekazano do samorządów terytorialnych. Jak podkreślił w rozmowie z Polskim Radiem wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Błażej Poboży, działanie to ma charakter jedynie prewencyjny, na wypadek gdyby w Ukrainie doszło do uszkodzenia reaktora. Według niego, obecnie skażenie radiacyjne jest bardzo mało prawdopodobne, ale należy być przygotowanym na taki scenariusz.

- Naszym celem jest dostarczenie tych tabletek jak najbliżej obywatela, ale nie do obywatela - mówił Poboży w Polskim Radiu. Dodał, że tabletki nie są przekazywane bezpośrednio Polakom, bo zażywając jodek potasu niezgodnie ze wskazaniami lekarza, można sobie zaszkodzić.

Konsultacja: Mgr farmacji Mariusz Politowicz z Naczelnej Rady Aptekarskiej