W programie "Arena Idei" w TVN24 nad zagadnieniem "Czy nacjonalizm to patriotyzm?" dyskutują goście i zgromadzone audytorium.
Tak głosowali Państwo w naszych sondach.
Debata dobiegła końca.
"Utożsamianie nacjonalizmu z szowinizmem jest impotencją intelektualną"
Materska-Sosnowska: według mnie patriotyzm jest czymś, o czym nie musimy rozmawiać na co dzień. To jest wychowanie z szacunkiem i umiłowaniem dla ojczyzny.
Semka o swojej definicji patriotyzmu: sprawdza się wtedy, gdy jest groźnie, ciężko.
Kochan dalej: kibicowanie drużynie narodowej to element patriotyzmu, ale to jednak za mało. Patriotyzm to działanie, to zjawisko wymaga czynów.
Kochan: nie wiemy do końca, czym jest patriotyzm, potrzebujmy dookreśleń. Słowo patriotyzm jest często nadużywane. Patriotyzmem często chce się coś uwiarygodnić, zwiększyć wagę danej kwestii.
Chwin: patriotyzm to jest wewnętrzny obowiązek, poczucie wspólnoty z krajem, ludźmi, którzy w nim mieszkają.
Kochan: ONR jest nadreprezentowany w mediach. Mamy fiksację na punkcie ONR, o np. Biegu Niepodległości nikt nie mówi.
Materska-Sosnowska raz jeszcze podkreśla: nie można stawiać znaku równości pomiędzy ONR i osobami, które idą w Marszu Niepodległości. Nacjonalizm szuka wroga.
Odpowiada jej Semka: dla pani nacjonalizm to szukanie wroga, ja tego określenia bronię.
Kochan dodaje: dla wielu ludzi sam nacjonalizm jest mitycznym wrogiem.
Semka: nie ma wyłączności na bycie "prawdziwym Polakiem". Tego określenia od dawna się nie używa.
Kochan pytany o definicję "prawdziwego Polaka": dla mnie prawdziwym Polakiem jest osoba, która czuje się Polakiem, niezależenie od obywatelstwa czy koloru skóry. Nie będę definiował prawdziwego Polaka.
W trakcie dyskusji przypomniano m.in. wypowiedzi ks. Jacka Międlara.
Winnicki: ks. Międlar na rozstaniu z kapłaństwem, potrzebuje modlitwy
"To ubóstwo myślowe, klisze niezadowalające intelektualnie"
Kochan: język ma duże znaczenie, łatwo jest przykleić etykietkę. Niektórzy pisarze próbują wytyczyć granice pomiędzy "polskością" i "niepolskością". Kluczowy jest język mediów masowych.
Pytanie z sali do Kochana: czy język ma wpływ na rozumienie pojęć nacjonalizm i patriotyzm?
Chwin: nie mam nic przeciwko temu, że tysiące ludzi idzie z chorągwiami, ale koszulki z napisem "Śmierć zdrajcom narodu" to za dużo. Niepokoi mnie to.
Chwin: patriotyzm nie zawiera w sobie pogardy wobec innych narodów
Materska-Sosnowska do Semki: jak wytłumaczy pan marsz ONR, który zawłaszcza uroczystości państwowe? Czy ONR nie jest zagrożeniem? Dla mnie to jest nacjonalizm, a nie Marsz Niepodległości.
Kochan do Materskiej-Sosnowskiej: źle pani używa pojęć nacjonalizm i patriotyzm, niech pani zajrzy do podręcznika.
Materska-Sosnowska odpowiada: sugeruje pan, że źle mnie uczył?
Kochan: nie wiem, czy jest coś takiego jak czysty nacjonalizm. Na Wołyniu ukraińscy nacjonaliści mordowali Polaków.
Kochan dalej: nacjonalistów wychowały media nieprzychylne ruchom narodowym.
Kochan: przerzucamy się ciągle etykietkami, tymi pałkami medialnymi. Nie można generalizować, że patriotyzm jest dobry, a nacjonalizm jest zły. Obecnie niektórzy używają pojęcia patriotyzm w negatywnym kontekście.
Materska-Sosnowska: nie postrzegałabym nacjonalizmu z interesem narodowym.
Semka: patriotyzm i nacjonalizm to pojęcia zbliżone, to kwestia postrzegania interesu swojego narodu.
Chwin: próbuję państwa namówić, byście się określili, czy jesteście nacjonalistami. Semka odpowiada: ja chciałbym pana zapytać, czy postrzega pan siebie jako lewicowiec?
Głos z sali: proszę, byście państwo zrozumieli różnicę pomiędzy nacjonalizmem i szowinizmem. Te pojęcia są traktowane zamiennie.
Semka: w czasach ZSRR Gomułka poszedł do więzienia jako odchylenie nacjonalistyczne, nie należy tak szufladkować ludzi.
Materska-Sosnowska: interes narodowy to fundament, jest nadrzędną wartością. Patriotyzm też jest interesem narodowym. Nikomu nie można odmawiać miłości do ojczyzny. Kwestia fundamentu narodowego pomaga w zrozumieniu granicy pomiędzy nacjonalizmem i patriotyzmem.
Wśród wielu linii podziału kwestia nacjonalizmu nie jest najważniejsza - Semka.
Semka odpowiada: w Polsce jest wiele linii podziałów, np. w kwestii tego, czy pomagać Ukrainie. Pan wrzuca całą prawicę do worka "narodowcy", to jest nie w porządku.
Pytanie z sali do Semki: Czy nie uważa pan, że aktualnie prowadzona propaganda w tzw. mediach narodowych nie doprowadzi do konfrontacji w polskim społeczeństwie?
Kochan: wiele koncepcji nacjonalistycznych abstrahuje od terminu "wroga", skupiają się na interesie narodowym.
Chwin do Semki i Kochana: chciałbym usłyszeć, czym dla państwa jest nacjonalizm albo czy sami nie czujecie się nacjonalistami?
Materska-Sosnowska: po drugiej wojnie światowej wyciszyły się nacjonalizmy.
Materska-Sosnowska: w nacjonalizmie jest jasno określony stosunek do wroga.
Semka: często negatywnym zjawiskom od razu się przykleja łatkę nacjonalizmu.
"Myślenie o nacjonalizmie jako czymś złym, to dziedzictwo propagandy komunistycznej"
Anna Materska-Sosnowska: dla mnie nacjonalizm nie jest patriotyzmem.
Polski ruch narodowy miał rozmaite fazy. Przeciwnicy nacjonalizmu bardzo niechętnie używają hasła "ruchu narodowego" i przeskakują do hasła "nacjonalizm" - Semka.
Semka: problem polega na tym, że prawa strona zderza się z tym, że postrzega się nacjonalizm jako pobicie cudzoziemca.
Nie można wrzucać wszystkich nacjonalizmów do jednego worka. Historycznie były różne jego odmiany - Chwin.
Stefan Chwin: ludzie mają poczucie, że nacjonalizm i patriotyzm to dwie różne rzeczy. To pojęcia dość abstrakcyjne.
Kochan: nacjonalizm w Polsce funkcjonuje jako epitet, to "pałka medialna".
Brzemię komunizmu jest ciężkie, sprawiło, że nacjonalizm jest postrzegany jak faszyzm - Kochan.
Myślenie o nacjonalizmie jako o czymś złym to dziedzictwo komunizmu - Marek Kochan.
W dyskusji po stronie antagonistów udział biorą: Stefan Chwin, historyk literatury, prozaik i eseista z Uniwersytetu Gdańskiego oraz Anna Materska–Sosnowska, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego, a po stronie protagonistów: Marek Kochan, pisarz, badacz języka z Uniwersytetu SWPS oraz Piotr Semka, publicysta, "Do Rzeczy".
"Czy nacjonalizm to patriotyzm?" - rozpoczęła się debata w "Arenie idei".
"Arena Idei" to program, który powstał z przekonania, że debata jest obecnie jednym z najważniejszych mechanizmów zdobywania wiedzy, tworzywem opinii i źródłem przekonań obywateli.
Co myślimy, mówiąc słowa: ojczyzna, naród, patriota, nacjonalista? Co decyduje o tym, że ktoś uznaje kogoś za patriotę lub nacjonalistę? Kiedy patriota staje się nacjonalistą? Czy jest możliwy nacjonalizm obywatelski? Czy i jak chronić patriotyzm przed nacjonalizmem?
W obecnej debacie w ramach "Areny Idei" goście dyskutują nad tym "Czy nacjonalizm to patriotyzm".
W dyskusji po stronie antagonistów udział biorą: Stefan Chwin, historyk literatury, prozaik i eseista z Uniwersytetu Gdańskiego oraz Anna Materska–Sosnowska, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego, a po stronie protagonistów: Marek Kochan, pisarz, badacz języka z Uniwersytetu SWPS oraz Piotr Semka, publicysta, "Do Rzeczy".
Program jest podzielony na trzy segmenty: Prezentacje, Polemiki i Konkluzje.
Autor: mw / Źródło: tvn24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24