Dziś mija 80 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. Rozpoczęły się pierwsze uroczystości rocznicowe w Oświęcimiu. Wieczorem mają wziąć w nich udział między innymi król Karol III i kanclerz Niemiec Olaf Scholz. Do Polski przybył również prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.
Udział w poniedziałkowych obchodach 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau potwierdziło 60 delegacji państwowych i organizacji międzynarodowych. Głównymi gośćmi będą ocaleni, których przyjedzie około 50.
Główna ceremonia rozpocznie się w poniedziałek o godzinie 16 przed historyczną bramą byłego KL Auschwitz II-Birkenau. Goście - ocalali, a także delegaci i inni uczestnicy - zasiądą w ustawionym tam ogromnym namiocie, który objął między innymi główną część historycznego budynku. Muzeum podało, że w ceremonii na miejscu weźmie udział około trzech tysięcy osób.
Główny przekaz należał będzie do byłych więźniów Auschwitz. Mowy wygłoszą Janina Iwańska, Tova Friedman i Leon Weintraub. Uczestników ceremonii powita Marian Turski, historyk i także ocalały z Auschwitz.
Po nich głos zabiorą także - w imieniu darczyńców Muzeum Auschwitz - przewodniczący Światowego Kongresu Żydów Ronald Lauder oraz dyrektor oświęcimskiej placówki Piotr Cywiński. Duchowni chrześcijańscy i żydowscy zmówią modlitwy. Byli więźniowie oraz przedstawiciele państw i organizacji zapalą znicze przy ustawionym w miejscu uroczystości historycznym wagonie kolejowym, takim, w jakich Niemcy deportowali Żydów na Zagładę.
Wczesnym przedpołudniem ocalali, prezydent Andrzej Duda oraz dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotr Cywiński złożyli kwiaty i zapalone znicze przed Ścianą Straceń w byłym obozie Auschwitz I. W tym miejscu podczas wojny Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.
- Dzisiaj przybywają delegacje z całego świata, żeby uczestniczyć w tych uroczystościach, my Polacy, na których ziemi okupowanej wtedy przez hitlerowskich Niemców, Niemcy zbudowali ten przemysł zagłady i ten obóz koncentracyjny, jesteśmy dzisiaj strażnikami pamięci - powiedział prezydent przed godziną 10 do zebranych.
CZYTAJ WIĘCEJ: "Jesteśmy dzisiaj strażnikami pamięci". 80. rocznica wyzwolenia Auschwitz
Zełenski, Karol III i kanclerz Niemiec w Polsce
W obchodach rocznicowych weźmie udział prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który przybył do Polski w poniedziałek przed południem - przekazała agencja Reutera, powołując się na rzecznika prezydenta. Zełenski planuje także spotkać się z przewodniczącym Rady Europejskiej Antonio Costą i prezydentem Francji Emmanuelem Macronem w trakcie wizyty.
Na uroczystościach ma być obecny również król Karol III. Jego podróż do Polski będzie pierwszym zagranicznym wyjazdem monarchy w tym roku. To także pierwsza wizyta Karola III nad Wisłą po objęciu tronu w 2022 roku. Wcześniej, jako książę Walii, czterokrotnie odwiedzał Polskę.
W obchodach wezmą udział niemal wszyscy czołowi politycy RFN, w tym prezydent Frank-Walter Steinmeier i kanclerz Olaf Scholz - podał w niedzielę dziennik "Sueddeutsche Zeitung".
Udział w ceremonii potwierdziły między innymi delegacje państwowe z: Albanii, Argentyny, Australii, Austrii, Azerbejdżanu, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czarnogóry, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Islandii, Izraela, Kanady, Kazachstanu, Kosowa, Liechtensteinu, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Macedonii Północnej, Malty, Meksyku, Mołdawii, Monako, Niderlandów, Norwegii, Nowej Zelandii, Panamy, Portugalii, Rumunii, Rwandy, Serbii, Słowacji, Słowenii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Szwecji, Watykanu, Węgier i Włoch.
Na uroczystościach będą również przedstawiciele Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady Europy, Sojuszu Północnoatlantyckiego, ONZ, UNESCO oraz Suwerennego Zakonu Maltańskiego.
Nigdy nie zapomnimy"
"Nigdy nie zapomnimy 6 milionów Żydów zamordowanych z zimną krwią i wszystkich ofiar Holokaustu. Teraz, gdy odchodzą ostatni ocaleni, naszym obowiązkiem jako Europejczyków jest pamiętać o niewypowiedzianych zbrodniach i czcić pamięć ofiar" - napisała Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.
"W 80. rocznicę wyzwolenia Auschwitz cały świat powinien jeszcze raz usłyszeć te słowa: NIGDY WIĘCEJ!" - napisał Donald Tusk. Dodał, że "zło, przemoc i pogarda nie mogą ponownie zatryumfować". "Nie możemy zapomnieć tamtej tragicznej lekcji. Za żadną cenę" - napisał szef rządu.
Symbol hitlerowskich zbrodni
27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tego dnia 80 lat temu Armia Czerwona wyzwoliła obóz Auschwitz. Stał się on symbolem zbrodni popełnionej przez nazistów na Żydach. To także miejsce kaźni Polaków, Romów i osób innych narodowości.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, by więzić w nim Polaków. Dwa lata później utworzyli Auschwitz II-Birkenau, w którym wybudowali infrastrukturę do zabijania na masową skalę Żydów, przede wszystkim komory gazowe i krematoria. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć kilkudziesięciu podobozów, w których wykorzystywano więźniów w niewolniczej pracy.
W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona ludzi, w tym około miliona Żydów. Zginęło w obozie 70 tysięcy Polaków, 21 tysięcy Romów, 14 tysięcy sowieckich jeńców wojennych i około 12 tysięcy więźniów innych narodowości, między innymi Czechów, Białorusinów, Jugosłowian, Francuzów, Niemców i Austriaków.
Autorka/Autor: FC/kab
Źródło: PAP, Reuters
Źródło zdjęcia głównego: TVN24