"Faktem, który może zmienić widzenie katastrofy, będzie ujawnienie treści rozmowy między braćmi Kaczyńskimi"

W sobotę minęło 11 lat od katastrofy smoleńskiej. 10 kwietnia 2010 roku w lesie niedaleko lotniska w Smoleńsku spadł rządowy samolot Tu-154 wiozący delegację polskich władz udającą się na uroczystości upamiętniające 70. rocznicę zbrodni katyńskiej. Zginęło 96 osób, wśród nich prezydent Lech Kaczyński i jego żona Maria, najwyżsi dowódcy wojska i ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.

Sprawę katastrofy smoleńskiej i ustaleń jej dotyczących, podejmowanych przez Antoniego Macierewicza i jego podkomisję sejmową, komentował w sobotę Donald Tusk, ówczesny premier. - Należałoby oczekiwać od rządzących i bezpośrednio od Jarosława Kaczyńskiego, bo o Antonim Macierewiczu wolę nie mówić, aby przerwali ten ponury spektakl, czyli grę Smoleńskiem - mówił Tusk w "Faktach po Faktach". - Jest w tym coś bardzo przykrego, bo przecież ja też w katastrofie straciłem przyjaciół - dodał. Ocenił, że "za tę polityczną wojnę domową" aktualnie rządzący "odpowiadają w stu procentach".

- Nie będę już delikatny wobec PiS-u i Jarosława Kaczyńskiego. Ponosi w dużym stopniu odpowiedzialność za negatywne, tragiczne skutki tych spiskowych teorii. Sam najlepiej w sercu wie, ile ponosi politycznej odpowiedzialności za to, co się w Smoleńsku stało - powiedział Tusk.

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO

Słowa byłego premiera komentowali w niedzielę goście programu "Kawa na ławę" w TVN24. Posłanka PiS Mirosława Stachowiak-Różecka stwierdziła, że wierzy w to, że jesteśmy coraz bliżej poznania tego, co wydarzyło się w Smoleńsku. Dodała, że raport podkomisji smoleńskiej Antoniego Macierewicza ma być "zdaje się lada dzień opublikowany".

- Jednak przez te wszystkie lata co nieco w tej sprawie wyjaśniliśmy. Choćby okazało się, że jednak generał Błasik nie był pijany i nie wchodził do kokpitu. I tym różne podobne fake newsy - mówiła.

Prowadzący program Konrad Piasecki zwrócił uwagę, że głos generała Błasika pojawia się w stenogramach z kokpitu. - Pewne rzeczy, które były stawiane jako fakty i prawda zaraz po katastrofie smoleńskiej, niestety, nie znalazły w kolejnych latach i podczas kolejnych badań, ekspertyz potwierdzenia - odpowiedziała posłanka Prawa i Sprawiedliwości. - To oznacza, że musimy być cierpliwi i rzeczywiście robić to dalej. Każdy, kto mówi, że trzeba to zakończyć i że już nie warto i dajmy spokój, po prostu chyba naprawdę nie rozumie, o co w tej rzeczy chodzi - dodała. - Uważam, że naszym interesem, interesem polskich obywateli, niezależnie, kto by zginął w tej katastrofie, byłoby dążenie do tego, żeby prawdę poznać i katastrofę wyjaśnić - mówiła.

Prezydencki minister Andrzej Dera odniósł się do filmu przygotowanego przez podkomisję smoleńską Macierewicza, w którym to nagraniu była mowa między innymi o wybuchu w skrzydle. - Jest to materiał komisji i nie jest to żaden oficjalny materiał rządu, a tym bardziej oficjalny materiał pana prezydenta - powiedział. Dodał, że pod wynikami prac komisji, które mają zostać opublikowane, "podpiszą się konkretne osoby i to będzie świadectwo tych osób".

- Pamiętam raporty pół roku po katastrofie, które dla mnie miały znikomą wartość dowodową, bo nigdzie w świecie to się nie odbywa tak, jak się odbyło przy tej katastrofie, że pół roku po tym już komisja Anodiny określiła, co tam się wydarzyło, bez dokładnego badania tych przyczyn - ocenił Dera. - Dla mnie nie jest możliwe dokładne przebadanie katastrofy w ciągu paru miesięcy i nigdzie w świecie nie znajdziecie takich przypadków - dodał.

Stwierdził, że nie umie powiedzieć - jako że raport nie został jeszcze opublikowany - czy podkomisja smoleńska "wyjaśni wszystkie wątpliwości". - Ja mam swoje podejrzenia, że do prawdy możemy w najbliższym czasie nigdy nie dojść z uwagi na to, że strona rosyjska nie chciała współpracować - powiedział prezydencki minister.

- Dla mnie najsmutniejszy był widok Donalda Tuska, który w aktualny sposób komentuje, choć powinien w tej sprawie milczeć, bo jako premier pozwolił na to, żeby oddać śledztwo Rosjanom - mówił Dera.

Posłanka Koalicji Obywatelskiej Izabela Leszczyna odpowiedziała, że nie wie, "czy pani poseł i pan minister nie mają elementarnej wiedzy na temat katastrofy smoleńskiej, czy po prostu wpisują się w kłamstwo smoleńskie, którym Jarosław Kaczyński karmi Polaków od dziesięciu lat". - I jedno i drugie jest po prostu dyskredytujące dla państwa - dodała.

Zwracając się do ministra Dery, Leszczyna zaprzeczyła, jakoby były premier Tusk "oddał śledztwo Rosjanom". - Śledztwo prowadziła polska prokuratura - cywilna i wojskowa. Śledztwo prowadziła Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, eksperci tej komisji byli na miejscu wypadku w dniu katastrofy - wyliczała. Przypomniała, że raport komisji Jerzego Millera, która badała katastrofę smoleńską, ukazał się nie po pół roku od katastrofy, a w lipcu 2011 roku.

- Niestety, wina leżała po stronie polskiej załogi i rosyjskich kontrolerów - oceniła Leszczyna. - Polscy piloci byli pod ogromną presją. Wchodzili tam co jakiś czas przełożeni do kabiny i słyszeliśmy te głosy [na nagraniu z czarnej skrzynki - przyp. red.] - powiedziała posłanka Koalicji Obywatelskiej. - Prezydent do końca nie podjął decyzji o tym, że trzeba lądować na innym lotnisku, a piloci na tę decyzję czekali - dodała.

Stwierdziła, że jedyne co jest w tej sprawie niewyjaśnione, to "rola Jacka Sasina i jego odpowiedzialność". Sasin w kwietniu 2010 roku odpowiadał za organizację wizyty prezydenta Kaczyńskiego na uroczystościach katyńskich.

Włodzimierz Czarzasty, poseł i wicemarszałek Sejmu z ramienia Lewicy powiedział, że "absolutnie obciąża środowiska PiS-owskie za to wszystko, co wokół tej sprawy przez 11 lat zostało wybudowane". - Obciążam was za napięcie polityczne, które wokół tej sprawy żeście budowali, bardzo konsekwentnie. Przemówienia na grobach, przemówienia polityczne, przemówienia, które nie myślały o ludziach, którzy w tych grobach leżą, tylko myślały o tym, jak władzę podtrzymać i wzmocnić - wymieniał. - Podzieliliście konsekwentnie i dzielicie konsekwentnie Polaków w tej sprawie - dodał.

- Uznaliście, że jesteście strażnikiem pieczęci, która to pieczęć da wam władzę. Robicie to cynicznie - zwracał się Czarzasty do przedstawicieli ugrupowania rządzącego. - W tej chwili jeszcze służy wam to do tego, żeby robić rozliczenia wewnątrz własnego obozu politycznego, bo większość z was już wie, że komisja Macierewicza generalnie po prostu to jest komisja człowieka, który zachowuje się bardzo często jakby postradał zmysły - powiedział.

Odnosząc się do samej katastrofy smoleńskiej, Czarzasty powiedział, że w Polsce istnieją dwa plemiona - jedno wierzące w zamach, a drugie w wypadek. - Jedynym faktem, który może zmienić widzenie tej sprawy, będzie ujawnienie i podanie do publicznej wiadomości treści rozmowy, która odbyła się między braćmi Kaczyńskimi w trakcie tego lotu bądź bezpośrednio przed lotem. Jeśli się okaże, że pan Jarosław Kaczyński zalecał, żeby wylądować pomimo różnych sytuacji meteorologicznych to będzie winny i przez Polaków i Polki będzie obciążany tym strasznym wypadkiem - ocenił poseł Lewicy. Przyznał jednak, że nie ma pewności, czy takie nagranie istnieje.

Zdaniem europosła PSL Krzysztofa Hetmana "Donald Tusk chyba nie przedstawiał, po której stronie leży wina, jeżeli chodzi o katastrofę smoleńską, tylko mówił o tym, kto jest winny tej sytuacji, którą mamy dzisiaj 11 lat po katastrofie, tej wojny domowej, tego pęknięcia Polski na Polskę radykalną i Polskę racjonalną".

Hetman nie zgodził się z Czarzastym w sprawie ewentualnego ujawnienia nagrania rozmowy braci Kaczyńskich. - Uważam, że jakikolwiek raport, jakikolwiek film, jakakolwiek dyskusja już nie będzie miała żadnego znaczenia dla przekonania Polaków, kto jest winny tej katastrofy - powiedział europoseł Polskiego Stronnictwa Ludowego.

- Nawet gdyby, załóżmy jutro, Amerykanie, Chińczycy, ktokolwiek inny byłby w posiadaniu tego nagrania, tej rozmowy, o której mówi pan marszałek Czarzasty, jutro ją w przypływie jakiegoś gestu położyli na stole dla Polski, żebyśmy się mogli dowiedzieć, jaka była rzeczywiście prawda i gdyby się okazało, że wydane zostało polecenie pilotom, że mają lądować bez względu na warunki, jakie były na miejscu w Smoleńsku, to i tak ta strona, która wierzy w zamach, w to nie uwierzy. Takie nagranie będzie podważane i będzie dla dużej części z tych ludzi po prostu kłamliwą tezą - stwierdził.

Dodał, że z drugiej strony "gdyby jutro ktoś na stole położył dowody na to, że rzeczywiście tam był zamach, to druga strona, która w ten zamach nie wierzy, nigdy już w niego nie uwierzy".

- Mamy dzisiaj jedną grupę, która wierzy w zamach, drugą grupę, która w ten zamach nie wierzy, a większość Polaków po prostu zobojętniała i jest im już wszystko jedno i mają serdecznie dość tej całej dyskusji i to jest najbardziej smutne - powiedział Hetman. Ocenił, że 10 kwietnia "mógł być dniem zgody narodowej". - Zapominamy też wszyscy o tym, po co ci wszyscy ludzie lecieli tam 10 kwietnia. Po to, żeby oddać hołd pomordowanym oficerom i elitom II Rzeczypospolitej Polskiej - dodał.

Poseł Konfederacji Jakub Kulesza ocenił, że działania osób, które zajmują się tematem wyjaśnienia katastrofy, czyli na przykład Antoniego Macierewicza, "są logiczne". - Ich działania nie mają na celu dojścia do prawdy, tylko dochodzenie do prawdy - powiedział.

- Co miesiąc od 11 lat słyszymy o dochodzeniu do prawdy, o tym, że ta prawda jest coraz bliżej, a żeby cały czas móc dochodzić do prawdy, to czasem trzeba się od tej prawdy oddalać. Taką rolę miał Antoni Macierewicz - rzucanie co chwila teorii całkowicie oddalających nas od prawdy - mówił Kulesza.

Dodał, że "jest to w interesie części polityków Platformy Obywatelskiej". - Bo to nas oddala od tych aspektów może mniej spektakularnych, ale bulwersujących wokół sprawy Smoleńska - od prawdziwych zarzutów, jakie można mieć do polityków Platformy Obywatelskiej - stwierdził polityk Konfederacji.

- Wówczas minister [zdrowia - przyp. red.], a później premier Ewa Kopacz pojechała tam dopilnować zajęcia się sprawą. Kłamała po przyjeździe do Polski, mówiąc o tym, że były bardzo szczegółowe badania DNA [ofiar katastrofy smoleńskiej - red.], że ziemia była przekopana wzdłuż i wszerz i w głąb, a okazało się, że szczątki ofiar katastrofy smoleńskiej były pomieszane i to jest jeden z dowodów na to, że żadnych badań DNA nie było, skoro aż do takich pomyłek dochodziło. I to są prawdziwe zarzuty, o których możemy dyskutować - mówił polityk.

Jego zdaniem "niektórzy politycy i Platformy Obywatelskiej i Prawa i Sprawiedliwości dogadali się, by w ten sposób o katastrofie smoleńskiej rozmawiać, by odchodzić od tych dosyć istotnych szczegółów".