Co zwiastuje wojna na Kaukazie? Kłopoty Rosji?

Źródło:
TVN24 BiS
Władze Górskiego Karabachu: kolejnych 51 żołnierzy zginęło w walkach z wojskami Azerbejdżanu
Władze Górskiego Karabachu: kolejnych 51 żołnierzy zginęło w walkach z wojskami AzerbejdżanuReuters
wideo 2/21
Walki o Górski Karabach

Felieton redaktora naczelnego TVN24 BiS rozpoczyna cykl "Horyzont Stawiskiego"

O wojnie między Armenią i Azerbejdżanem o Górski Karabach napisano i powiedziano już bardzo wiele. O możliwych powodach wznowienia walk, o scenariuszach na najbliższą i dalszą przyszłość, wypowiadali się różni eksperci, znawcy kaukaskiej mozaiki narodowościowej, znawcy geopolityki tamtego regionu, który jest na styku wpływów Rosji, Zachodu, Turcji i Iranu. Nie zamierzam wchodzić w zawody z tymi ekspertami, nurtuje mnie natomiast od kilku dni następujące pytanie: zapowiedzią jakich wielkich wydarzeń i procesów może być nowa kampania zbrojna w Górskim Karabachu? Czy to jedynie krwawa lokalna wojenka, czy symptom czegoś znacznie bardziej znaczącego ?

Słuchaj także: Horyzont Stawiskiego

Pamiętam jak dziś, kiedy w 1988 roku po raz pierwszy usłyszałem o Nagornym Karabachu, jak mawiano wtedy. Doniesienia o walkach i rzeziach na Kaukazie zaczęły pojawiać się także w telewizji, radiu i prasie, kontrolowanych przez partię komunistyczną w Polsce. To świadczyło o powadze sytuacji. Ze zdumieniem dowiadywaliśmy się wtedy, że w Związku Sowieckim możliwa jest wojna między dwoma republikami i dwoma narodami. Na pewno zabrzmi to dzisiaj cynicznie i nie na miejscu, ale konflikt zbrojny w ZSSR witaliśmy w Polsce z wielką nadzieją. Czuliśmy, że ten rozległy sowiecki imperialny kolos zaczyna dusić się pod ciężarem własnych słabości. Moskiewskie centrum, z którego wychodziły sygnały o konieczności reform państwa i ustroju sowieckiego, uruchomiwszy proces zmian, wprowadzając większą chyba jawność życia publicznego niż w dzisiejszej putinowskiej Rosji, traciło możliwość sterowania wydarzeniami na obrzeżach wielkiego państwa. Wojna dwóch narodów – Ormian i Azerów – była dla nas zwiastunem początku końca imperium sowieckiego. Natychmiast obudziły się w Polsce nadzieje, że sowieckie państwo zacznie się szybko pruć po szwach narodowych. Mit o "związku" narodów, zrzeszonych w "dobrowolnej" federacji pękał błyskawicznie. Wojna o Nagorno-Karabach stała się jednym z gwoździ do trumny imperium. Z dzisiejszej perspektywy widać, że był to jeden z pierwszych, najbardziej doniosłych sygnałów, że Moskwa nie tylko traci z każdym miesiącem siły do kontrolowania takich krajów, jak Polska, ale że również jej kontrola nad terytorium własnego państwa zaczyna zanikać.

Walki na Kaukazie rzeczywiście zapoczątkowały implozję państwa, stworzonego przez bolszewików. Kolejne narody, posiadające "republiki" w ramach Związku Socjalistycznych Sowieckich Republik zaczynały domagać się już nie tylko większej autonomii, ale wręcz uznania przez Moskwę, że są od dekad okupowane przez ZSSR i że w żadnym razie nie znalazły się dobrowolnie w składzie związku. W sierpniu 1988 roku Litwini, Łotysze i Estończycy upomnieli się o uznanie, że ich państwa w 1940 roku zostały anektowane przez Stalina. Wiosną 1989 roku krwawo stłumione zostały przez sowieckich żołnierzy demonstracje niepodległościowe w Gruzji, co tylko wzmocniło determinację Gruzinów, aby odrywać się od dominacji sowieckiej. W początku 1990 roku najodważniejsza była Litwa, która po prostu ogłosiła niepodległość, przywracając przedwojenną nazwę państwa, konstytucję i symbole. Kilkanaście miesięcy potem o suwerenność jeszcze w ramach Związku Sowieckiego upomniała się Ukraina. Prawdziwą rewolucją stały się żądania Rosyjskiej Republiki Federacyjnej, aby to Rosja i Rosjanie uzyskali niezależność, także w ramach konającego ZSSR. Na czele ruchu emancypacyjnego samej Rosji stanął Borys Jelcyn. Po sierpniowym puczu w 1991 roku w Moskwie, gdy grupa twardogłowych aparatczyków próbowała powstrzymać upadek komunizmu i imperium, konstrukcja sowieckiego państwa "związkowego" rozsypała się jak domek z kart. Powstały niepodległe państwa w miejsce narodowościowych republik sowieckich. Już w 1991 roku nawet sama Rosja zaczęła mierzyć się z perspektywą rozpadu, gdy kaukaska Czeczenia ogłosiła oderwanie się od Federacji Rosyjskiej. Kilka lat później w dwóch wojnach Moskwa krwawo spacyfikowała czeczeński bunt.

Po dekadzie od upadku ZSSR Władimir Putin, budujący konsekwentnie pozycję nowego autokraty Rosji, zapowiedział konsolidację państwa i, wzorem carów moskiewskich, "zbieranie ziem postsowieckich". W latach 2007/2008 ogłosił Zachodowi, że czuje się uprawniony do panowania nad obszarem postsowieckim i nie życzy sobie, aby którekolwiek państwo, powstałe po upadku ZSSR, dołączyło do zachodnich sojuszy. Moskwa z zaciśniętymi zębami pogodziła się jedynie z wejściem Litwy, Łotwy i Estonii do Unii Europejskiej i NATO. Ale już w przypadku Gruzji rozpoczęła wojnę w imię zablokowania zachodniego kursu tego kraju, a w przypadku Ukrainy ogłosiła wręcz, że traktuje to państwo jako sezonowe i nie godzi się nie tylko z jego kursem prozachodnim, ale wręcz z jego niepodległością. Putin potwierdza to od 2014 roku zbrojnie atakując Ukrainę, anektując Krym i szantażując ukraińskie państwo i naród.

Rok 2020 może wszystko zmienić. Najpierw kłamstwa i zaniechania Putina i jego administracji w sprawie nowej choroby zniechęciły wielu Rosjan do reżimu, potem bezceremonialne odwołał gubernatora w Kraju Chabarowskim, wywołując wielomiesięczne protesty. W sierpniu wsparł dyktatora Białorusi Łukaszenkę, który walczy z własnym narodem, odmawiając Białorusinom prawa do wolnych wyborów. Próba otrucia rosyjskiego opozycjonisty numer 1 Nawalnego i perfidne kłamstwa na ten temat, pokazały jak na dłoni, nawet tym, którzy "czuli miętę do Putina", jak bezwzględnym i okrutnym jest graczem.

Ale nagle wszystko może się zacząć sypać. Dziennikarz "New York Timesa" Anton Troianovski ocenia właśnie, że seria kryzysów na granicach zewnętrznych Rosji – od Białorusi, przez Kirgistan, gdzie opozycja ma wielkie szanse na obalenie wspieranego przez Putina dyktatora, aż po Górski Karabach, gdzie bliska Moskwie Armenia walczy z Azerbejdżanem, zwiastować może stanowić kres marzeń Putina o konsolidacji rosyjskiej hegemonii w postsowieckiej strefie. Właśnie ta hegemonia jest głównym argumentem Rosji na rzecz zasiadania w gronie supermocarstw. Ani nie broń nuklearna, która nie ma znaczenia w rozwiązywaniu problemów lokalnych, ani nie słabnąca, anachroniczna i objęta sankcjami Zachodu gospodarka Rosji nie predestynują do takiego statusu. Widząc łańcuch kryzysów, "New York Times" dostrzega możliwy zmierzch imperialnych ambicji Putina i współczesnej Rosji.

Jeśli prestiżowy dziennik amerykański się nie myli, to za jakiś czas może się okazać, że niezależnie od uwarunkowań regionalnych na Kaukazie, walki i rozlew krwi między Ormianami a Azerami znowu będzie zapowiedzią większych, głębszych procesów. Niezależnie od koronawirusa i kłopotów ekonomicznych w Polsce i UE, musimy je dobrze rozpoznać. Nie wolno dać się zaskoczyć.

Autorka/Autor:Jacek Stawiski

Źródło: TVN24 BiS

Źródło zdjęcia głównego: kremlin.ru

Tagi:
Raporty:
Pozostałe wiadomości

Amerykanie widzą Rosję jako swojego partnera w tworzeniu nowego porządku międzynarodowego. I dlatego są bardziej skorzy, aby w sprawie Ukrainy pójść na pewne ustępstwa, które dla Europy są niedopuszczalne - powiedziała w "Faktach po Faktach" profesor Katarzyna Pisarska, przewodnicząca Rady Fundacji Kazimierza Pułaskiego.

USA znalazły "partnera w tworzeniu nowego porządku międzynarodowego"

USA znalazły "partnera w tworzeniu nowego porządku międzynarodowego"

Źródło:
TVN24

Na trasie S8 pomiędzy węzłami Kobyłka i Zielonka doszło do zderzenia sześciu pojazdów. Są utrudnienia w kierunku Warszawy.

Kolizja sześciu pojazdów, duże utrudnienia na S8

Kolizja sześciu pojazdów, duże utrudnienia na S8

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Iran grozi odwetowym atakiem rakietowym na amerykańskie obiekty wojskowe. Jednym z najważniejszych możliwych celów Teheranu jest amerykańsko-brytyjska baza na położonej na Oceanie Indyjskim wyspie Diego Garcia - donoszą irańskie media.

Iran może uderzyć w turystyczny raj, o którym myśli Trump

Iran może uderzyć w turystyczny raj, o którym myśli Trump

Źródło:
PAP

W dwóch pierwszych miesiącach tego roku Izba Administracji Skarbowej w Rzeszowie przechwyciła ponad 42 tysiące sztuk e-papierosów i ponad 300 litrów płynów do tych używek. Coraz częściej używki te przemycane są w paczkach nadawanych do naszego kraju.

"Nowy typ używek". Przemyt idzie w tysiące sztuk

"Nowy typ używek". Przemyt idzie w tysiące sztuk

Źródło:
PAP

W poniedziałek w stolicy Arabii Saudyjskiej odbędzie się spotkanie delegacji USA i Rosji. Moskwa wystawiła do rozmów dwóch objętych amerykańskimi sankcjami negocjatorów, którzy teraz mają uścisnąć im ręce. Dzień wcześniej doszło w Rijadzie do rozmów Amerykanów z Ukraińcami.

Rosjanie objęci sankcjami USA usiądą do stołu z ekipą Trumpa

Rosjanie objęci sankcjami USA usiądą do stołu z ekipą Trumpa

Źródło:
NV, Suspilne, Wiedomosti, TASS, Current Times
Wyeksportowaliśmy część przestępczości, trochę jej sprowadzamy. Policja: jest o niebo lepiej

Wyeksportowaliśmy część przestępczości, trochę jej sprowadzamy. Policja: jest o niebo lepiej

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiedział, że do końca bieżącego roku przedstawi rządowi ustawę w sprawie podatku cyfrowego. - Pan premier powiedział mi wprost: pracuj, jak będziesz miał ustawę przyjdziesz, będziemy rozmawiali - dodał wicepremier w programie "Jeden na Jeden" w TVN24.

"Zamierzam iść na twardo". Wicepremier zapowiada ustawę

"Zamierzam iść na twardo". Wicepremier zapowiada ustawę

Źródło:
tvn24.pl

Polska powinna wprowadzić podatek od nadmiarowych zysków w sektorze bankowym, a pieniądze przeznaczyć na inwestycje w obronność - wskazała w wywiadzie dla "Pulsu Biznesu" ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

"Sytuacja jest absolutnie kuriozalna". Ministra o nowym podatku

"Sytuacja jest absolutnie kuriozalna". Ministra o nowym podatku

Źródło:
PAP

O wywiadzie Karola Nawrockiego jako Tadeusza Batyra nie było ani słowa w dossier, które dostał prezes PiS Jarosław Kaczyński. Tym, które miało ostrzegać przed tym, co może wyjść na jaw w jego sprawie - powiedziała "W kuluarach" Agata Adamek. Jak zauważył Konrad Piasecki, ta sprawa to "historia, która ożywiła w tym tygodniu kampanię prezydencką".

"Wychodzi na jaw coś, o czym prezes nie miał pojęcia"

"Wychodzi na jaw coś, o czym prezes nie miał pojęcia"

Źródło:
TVN24

Pogoda w Polsce kształtowana jest przez niż Martinho. Związany z nim układ frontów niesie opady deszczu. Sprawdź, gdzie będzie padać w poniedziałek.

Wędrówka strefy opadów. Gdzie spadnie deszcz

Wędrówka strefy opadów. Gdzie spadnie deszcz

Źródło:
tvnmeteo.pl

32-latek, który miał odbyć karę ponad dwóch lat pozbawienia wolności, liczył na to, że uda mu się tego uniknąć. Ukrywał się i zmieniał miejsca pobytu. Do czasu. Teraz grozi mu nawet 10 lat za kratami.

Ukrywał się w domu pełnym narkotyków

Ukrywał się w domu pełnym narkotyków

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Delegacje USA i Ukrainy spotkały się w Rijadzie. Papież Franciszek pokazał się publicznie po raz pierwszy od początku pobytu w szpitalu. Aresztowano burmistrza Stambułu, głównego politycznego rywala Recepa Erdogana. Oto pięć rzeczy, które warto wiedzieć w poniedziałek 24 marca.

Srebro, Rijad, areszt polityka

Srebro, Rijad, areszt polityka

Źródło:
tvn24.pl

W Turcji odbyły się prawybory mające wyłonić kandydata opozycyjnej Republikańskiej Partii Ludowej (CHP) na prezydenta Turcji. Frekwencja była ogromna. Zagłosowało niemal 15 milionów ludzi, a jedynym kandydatem był uwięziony burmistrz Stambułu Ekrem Imamoglu. Później w mieście rozpoczął się kolejny wielki protest. Doszło do starć z policją.

"Nadszedł czas". Ogromna frekwencja, wielki protest i walki z policją

"Nadszedł czas". Ogromna frekwencja, wielki protest i walki z policją

Źródło:
PAP

1124 dni temu rozpoczęła się inwazja zbrojna Rosji na Ukrainę. Minionej nocy Rosjanie - trzecią noc z rzędu - przeprowadzili atak powietrzny na Kijów. Gubernator obwodu kijowskiego poinformował o jednej osobie rannej. Jak dodał, kilka domów w regionie zostało uszkodzonych. Oto co wydarzyło się w Ukrainie i wokół niej w ciągu ostatniej doby.

Trzecia z rzędu noc ataków na Kijów

Trzecia z rzędu noc ataków na Kijów

Źródło:
tvn24.pl

Siły powietrzne USA przeprowadziły w niedzielę serię nalotów na kontrolowaną przez rebeliantów Huti stolicę Jemenu, Sanę. Według mediów kontrolowanych przez Huti, ataki spowodowały ofiary wśród ludności cywilnej. Wcześniej tego dnia doradca prezydenta Donalda Trumpa Mike Waltz poinformował, że podczas tygodniowej ofensywy przeciwko jemeńskim rebeliantom siły amerykańskie zlikwidowały ich kluczowych przywódców.

Biały Dom: zlikwidowaliśmy kierownictwo Hutich

Biały Dom: zlikwidowaliśmy kierownictwo Hutich

Źródło:
PAP

Trybunał Konstytucyjny Korei Południowej odrzucił w poniedziałek wniosek Zgromadzenia Narodowego o impeachment premiera Hana Duk So, uznając, że jego działania nie stanowią wystarczającej podstawy do usunięcia go ze stanowiska. Han natychmiast powróci do służby państwowej i przejmie obowiązki prezydenta - poinformowały koreańskie media.

Impeachmentu nie będzie, premier się pokłonił

Impeachmentu nie będzie, premier się pokłonił

Źródło:
PAP

Zakończyły się rozmowy delegacji USA i Ukrainy w sprawie wojny wywołanej przez Rosję. "Dyskusja była produktywna i konkretna, poruszyliśmy kluczowe kwestie, w tym kwestię energii" - poinformował minister obrony Ukrainy Rustem Umierow, który stał na czele zespołu z Kijowa. Na poniedziałek zaplanowane są rozmowy delegacji Waszyngtonu i Moskwy.

"Poruszyliśmy kluczowe kwestie". Zakończyły się rozmowy USA-Ukraina

"Poruszyliśmy kluczowe kwestie". Zakończyły się rozmowy USA-Ukraina

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters

Przedterminowe wybory w Kanadzie odbędą się 28 kwietnia. Premier Mark Carney ocenił, że potrzebuje "silnego mandatu", aby pracować na rzecz rozwoju i zjednoczenia Kanady. - Stajemy w obliczu największego kryzysu w naszym życiu z powodu nieuzasadnionych działań handlowych prezydenta (USA Donalda) Trumpa i jego gróźb wobec naszej suwerenności - ocenił.

Kanada rozwiązała parlament. Premier przyspiesza wybory

Kanada rozwiązała parlament. Premier przyspiesza wybory

Źródło:
PAP, Reuters

Ewidentnie Jarosław Kaczyński robi to, co zawsze wychodziło mu najlepiej, czyli tańczy na trumnach - powiedział w "Faktach po Faktach" w TVN24 europoseł Lewicy Krzysztof Śmieszek, nawiązując do wypowiedzi prezesa PiS w związku ze śmiercią Beaty Skrzypek. Senator KO i były minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski odniósł się natomiast do sprawy i zarzutów wobec byłego szefa MON Mariusza Błaszczaka, co ocenił jako "nieprawdopodobną historię".

"Kaczyński uprawia swoistego rodzaju danse macabre"

"Kaczyński uprawia swoistego rodzaju danse macabre"

Źródło:
TVN24

Tylko w zeszłym roku policja zlikwidowała kilkadziesiąt nielegalnych laboratoriów wytwarzających narkotyki. Dokładnie chodzi o syntetyczne pochodne katynonu, czyli substancji, po które najczęściej sięgają nastolatki. Kusi ich stosunkowo niska cena i łatwy dostęp. Widać to w policyjnych kartotekach i na szpitalnych oddziałach toksykologii.

Coraz więcej dzieci zażywa "kokainę dla ubogich"

Coraz więcej dzieci zażywa "kokainę dla ubogich"

Źródło:
Fakty po Południu TVN24

Amerykański wysłannik do spraw Bliskiego Wschodu Steve Witkoff powiedział w niedzielę, że Stany Zjednoczone chcą negocjować z Iranem w sprawie jego programu nuklearnego. - Nie musimy rozwiązywać wszystkiego militarnie - przekonywał w wywiadzie dla Fox News.

Stany Zjednoczone chcą negocjować z Iranem

Stany Zjednoczone chcą negocjować z Iranem

Źródło:
PAP

Papież Franciszek wrócił do Watykanu po pięciu tygodniach walki z ciężkim obustronnym zapaleniem płuc w rzymskiej Poliklinice Gemelli. Rozpoczęta w niedzielę rekonwalescencja ma według zaleceń lekarzy trwać co najmniej dwa miesiące. Plany związane z początkiem nowego etapu pontyfikatu Franciszka zależą od jego procesu powrotu do zdrowia.

Rozpoczyna się nowa faza pontyfikatu papieża Franciszka

Rozpoczyna się nowa faza pontyfikatu papieża Franciszka

Źródło:
PAP

Dość ciepła pogoda niedługo ustąpi miejsca ochłodzeniu. Jaka temperatura czeka nas w nadchodzących tygodniach? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: czeka nas zimny prysznic

Pogoda na 16 dni: czeka nas zimny prysznic

Źródło:
tvnmeteo.pl
Taktyka tysiąca małych ciosów. W Azji powstanie nowe mocarstwo?

Taktyka tysiąca małych ciosów. W Azji powstanie nowe mocarstwo?

Źródło:
tvn24.pl
Premium