Ręcznie wykonany album z wierszami i ilustracjami, listy oraz portret - takie pamiątki po Walentynie Konopskiej trafiły do zbiorów Muzeum Auschwitz. Dary przekazał placówce siostrzeniec zmarłej jesienią 1945 roku byłej więźniarki, która dla innych kobiet w obozie była bohaterką. W wierszach dziękowały jej za uratowanie życia.
Paweł Sawicki z biura prasowego muzeum poinformował w czwartek, że Niemcy aresztowali Konopską w 1942 roku za działalność w konspiracji. 30 lipca tego samego roku trafiła do Auschwitz. Dzięki znajomości języka niemieckiego pracowała w obozowym biurze przyjęć wydziału politycznego. Wykorzystywała to, by pomagać innym. Przerabiała między innymi kwestionariusze więźniarek z żydowskich na "aryjskie".
Czytaj też: Napisana w Auschwitz i odtworzona po latach "Kołysanka" w sieci
Wiersze z podziękowaniami za ocalenie życia
W grudniu 1943 roku otrzymała prezent urodzinowy. Była to mała książeczka z wierszami wyrażającymi wdzięczność za pomoc więźniarkom oraz odręcznymi rysunkami ukazującymi rzeczywistość obozową. Wykonała ją ręcznie jej koleżanka obozowa Krystyna Żywulska, Żydówka z pochodzenia, należąca do czołówki polskich twórców utworów satyrycznych.
- Album ten jest niezwykle cenny. Po pierwsze, bardzo mało zachowało się prac artystycznych więźniów wykonanych w obozie kobiecym w Birkenau, jak i w samym Birkenau. Po drugie, jest jednym z niewielu ilustrowanych albumów wykonanych przez więźniów za drutami obozów koncentracyjnych w ogóle – powiedziała kurator w zbiorach muzeum Agnieszka Sieradzka.
Paweł Sawicki powiedział, że książeczkę przekazał w darze Roman Chmielewski, siostrzeniec Walentyny Konopskiej. Jego matka - Danuta Chmielewska, przez całe życie pielęgnowała pamięć o siostrze i przechowywała pamiątki po niej. - Razem z książeczką, rodzina Walentyny Konopskiej, przekazała jej portret wykonany w Birkenau przez Janinę Unkiewicz, pracującą z Walentyną w biurze przyjęć – dodał.
Czytaj też: Zmarł kombatant poznańskiego czerwca 1956. "Byłeś dla nas wzorem"
Do muzealnego archiwum trafiły też 23 listy i jedenaście kart pocztowych wysłanych przez Konopską z obozu. Korespondencja obejmuje okres od września 1942 do grudnia 1944 roku.
Śmierć Walentyny Konopskiej
- Niezwykle intersujący jest gryps, który Walentyna Konopska wysłała do rodziny tuż przed wywiezieniem z więzienia w Piotrkowie Trybunalskim do KL Auschwitz. Datowany jest na 29 lipca 1942 roku. Następnego dnia była już więźniarką KL Auschwitz. Czytamy w nim: "Kochani. Bóg niech będzie z Wami. Wyjeżdżamy wszystkie. Bądźcie proszę spokojni i dobrej myśli. Proszę o modlitwę. Jeszcze raz bądźcie spokojni. Wala" – powiedział kierownik archiwum dr Wojciech Płosa.
Walentyna Konopska pozostawała w obozie do czasu ewakuacji w styczniu 1945 roku. Zbiegła z Marszu Śmierci w Porębie koło Pszczyny razem z Danutą Mikusz. Warunki obozowe bardzo osłabiły jej organizm. Zmarła jesienią 1945 roku w wieku 26 lat.
***
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów z Polski i innych krajów Europy. Spośród około 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków nieżydowskiego pochodzenia śmierć poniosła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innych narodowości.
Autorka/Autor: bp/gp
Źródło: PAP, auschwitz.org
Źródło zdjęcia głównego: Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau