Wtórne utonięcie i suche utonięcie. Czym są i jak rozpoznać niebezpieczne dla życia objawy?

Wtórne utonięcie, to obrzęk płuc wywołany przez niewielką ilość wody, która się do nich dostanie. Po zachłyśnięciu się lub podtopieniu w pęcherzykach płucnych zamiast tlenu zaczyna gromadzić się płyn przesiękowy. Prowadzi to do nieprawidłowej wymiany gazowej, co skutkuje hipoksją. Konsekwencją mogą być zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, kwasica metaboliczna oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Ta ostatnia nieprawidłowość niejednokrotnie prowadzi do zatrzymania krążenia.

Objawy wtórnego utonięcia pojawiają się najczęściej w ciągu pierwszej doby od niefortunnego kontaktu z wodą. Mogą też jednak wystąpić już po 15 minutach lub dopiero po 72 godzinach. W grupie ryzyka są głównie dzieci, z tego względu, że to one najczęściej skaczą, śmieją się lub krzyczą w czasie zabawy w wodzie.

Nawet szybka reakcja na zachłyśnięcie czy podtopienie i niezwłoczne wyciągnięcie osoby poszkodowanej z wody nie daje gwarancji, że nie dojdzie do wtórnego utonięcia.

Wtórne utonięcie najczęściej objawia się: sennością, kaszlem, bólem w klatce piersiowej, problemami z oddychaniem, otumanieniem, zmęczeniem nieadekwatnym do wykonywanej czynności, sinymi ustami, bladą skórą, wymiotami. W razie ich wystąpienia należy wezwać lekarza. Bezczynność może mieć tragiczne konsekwencje.

- To nie jest tak, że to się dzieje w ciągu godziny, to powoli narasta. Będzie się pojawiać niepokój, widać będzie przyśpieszony oddech, starsze dzieci mogą zgłosić problem z oddychaniem. Przy fazie, gdzie dziecko jest mocno niedotlenione, będą zaburzenia świadomości, ospałość. Trzeba zwracać uwagę, czy dziecko zachowuje się normalnie, jak zawsze, czy zachowuje normalną aktywność fizyczną, czy jest w stanie biegać, skakać, bawić się" - tłumaczył w TVN24 Marcin Bednarek, specjalista chorób płuc.

W przypadku podejrzenia wtórnego utonięcia lekarz zleci tzw. gazometrię, dzięki której będzie mógł ocenić wymianę gazową i ustalić, w jakim procencie krew jest wysycona tlenem. Gdy wynik badań będzie wskazywał na wtórne utonięcie, konieczne może być podanie tlenu oraz podłączenie osoby poszkodowanej do aparatury podtrzymującej życie. Dodatkowo podaje się leki przeciwobrzękowe.

Chociaż wtórne utonięcie jest czasem wymiennie nazywane suchym utonięciem, mowa o dwóch różnych zjawiskach: do suchego utonięcia dochodzi, kiedy woda dostanie się do nosogardzieli. Doprowadza to do skurczów krtani, które praktycznie uniemożliwiają oddychanie. Suche utonięcie daje o sobie znać dużo szybciej niż wtórne.

Objawy suchego utonięcia są identyczne jak w przypadku wtórnego utonięcia: senność, kaszel, ból w klatce piersiowej, problemy z oddychaniem, otumanienie, zmęczenie nieadekwatne do wykonywanej czynności, sine usta, blada skóra, wymioty. W razie ich wystąpienia należy wezwać lekarza. Bezczynność może mieć tragiczne konsekwencje. Eksperci podkreślają, że objawy suchego utonięcia nasilają się podczas leżenia.

Zobacz także: "Nie zawsze zachowaliśmy się odpowiedzialnie". Tragiczny bilans długiego weekendu nad wodą