Karen Uhlenbeck, emerytowana profesorka Uniwersytetu Teksańskiego w Austin, została laureatką Nagrody Abla. Wyróżnienie to uznawane jest w świecie naukowym za odpowiednik Nobla. Uhlenbeck jest pierwszą kobietą, która zdobyła tę prestiżową nagrodę.
"Za jej pionierskie osiągnięcia w geometrycznych równaniach różniczkowych cząstkowych, teorii cechowania i układów całkowalnych, a także za fundamentalny wpływ jej prac na analizę, geometrię i fizykę matematyczną" - czytamy w uzasadnieniu przyznania nagrody 76-letniej matematyczce.
"Dokonała rzeczy, o których nikt nie myśłał"
Alice Chang, członkini komitetu Nagrody Abla, odnosząc się do uhonorowania Amerykanki nagrodą, stwierdziła: "Ona dokonała rzeczy, o których nikt nie myślał. Położyła podwaliny pod nową gałąź matematyki".
"Badania Uhlenbeck doprowadziły do rewolucyjnego postępu na skrzyżowaniu matematyki i fizyki" - dodał Paul Goldbart, naukowiec z Uniwersytetu Teksańskiego.
Amerykańska matematyczka, w swojej kilkudziesięcioletniej karierze badawczej, zajmowała się nie tylko matematyką, ale i teorią kwantową.
Telefon z Norwegii
Uhlenbeck dowiedziała się o przyznaniu jej matematycznego Nobla w niedzielę.
"Kiedy wyszłam z kościoła, zauważyłam, że otrzymałam smsa od Alice Chang, która poprosiła, bym odebrała telefon z Norwegii" - powiedziała dziennikowi "The New York Times".
"Wróciłam do domu, zadzwoniłam do Norwegii i wówczas mi powiedzieli" - dodała.
Czek na 6 milionów
Ceremonia wręczenia wyróżnienia, wraz z czekiem na 6 milionów koron norweskich (ok. 750 tysięcy euro) odbędzie się 21 maja w Oslo. Uhlenbeck otrzyma nagrodę Abla z rąk króla Norwegii, Haralda V.
Laureatka powiedziała, że jeszcze nie wie, co zrobi z pieniędzmi, które odbierze razem z nagrodą.
Matematyczny Nobel to Abel
Nagroda Abla przyznawana jest od 2003 roku. Ustanowiona została przez rząd Norwegii. Patronem wyróżnienia jest Niels Henrik Abel, genialny norweski matematyk żyjący w pierwszej połowie XIX wieku.
Wszyscy dotychczasowi laureaci (19 uczonych) byli mężczyznami. Zdobywcą wyróżnienia był m.in. John F. Nash, którego życie zostało przedstawione w oscarowym "Pięknym umyśle".
Prestiżowi nagrody Abla dodaje fakt, iż nie jest przyznawany Nobel w dziedzinie matematyki, zaś inne poważane wyróżnienie - Medal Fieldsa - wręczany jest aż kilku uczonym (dwóm, trzem lub czterem). Jego zdobycie wiąże się też z obostrzeniem – laureaci nie mogą ukończyć 40 roku życia do 1 stycznia roku, w którym medal jest przyznawany (wyróżnienie wręczane jest co cztery lata). Związana z medalem gratyfikacja finansowa jest także niższa niż w przypadku nagrody Abla. Laureaci nagrody im. Fieldsa otrzymują "zaledwie" po 15 tysięcy dolarów.
Autor: dp//mro / Źródło: NYT, CNN
Źródło zdjęcia głównego: Andrea Kane/Institute for Advanced Study