Finansowa broń masowego rażenia. Dlaczego Rosjanie tak boją się odcięcia od SWIFT?

SWIFT - jedyna broń, jakiej boi się Putin
SWIFT - jedyna broń, jakiej boi się Putin
TVN24 Biznes i Świat
SWIFT - jedyna broń, jakiej boi się PutinTVN24 Biznes i Świat

Wykluczenie Rosji z systemu SWIFT, czyli międzynarodowej sieci służącej do wymiany informacji między bankami, byłoby potężnym wstrząsem dla jej gospodarki. Bez SWIFT-u wymiana handlowa zostałaby sparaliżowana, co w rezultacie spowodowałoby ekonomiczną blokadę Moskwy. Unia Europejska zastanawia się nad wprowadzeniem takiego rozwiązania, ale Bruksela musi brać pod uwagę, że taki krok może obrócić się przeciwko niej.

Jak pisaliśmy wczoraj, Zachód rozważa odcięcie od systemu SWIFT, gdyby inne sankcje nie przyniosły rezultatów. Taki krok zatrząsłby posadami rosyjskiej gospodarki. Dlaczego?

SWIFT (Stowarzyszenie na Rzecz Światowej Międzybankowej Telekomunikacji Finansowej) to międzynarodowe stowarzyszenie instytucji finansowych z siedzibą w La Hulpe (Belgia). Zostało założone w 1973 roku i obecnie pośredniczy w transakcjach między bankami, domami maklerskimi, giełdami i innymi instytucjami finansowymi z ponad 200 państw. Codziennie realizuje około 15 mln operacji, a dzienne obroty wynoszą 6 bln dolarów. Skrót SWIFT jest równocześnie nazwą systemu wymiany informacji między bankami.

SWIFT odgrywa niezwykle istotną rolę w międzynarodowych transakcjach finansowych - wysyła komunikaty między bankami, które sprawiają, że transakcje w ogóle są możliwe. Dzięki temu systemowi, banki i instytucje finansowe mogą bezpiecznie przesyłać dane i dokonywać zagranicznych przelewów.

Jak to działa?

Każdy rodzaj usługi oferowanej przez SWIFT ma przyporządkowany określony rodzaj komunikatu płatniczego, który jest wymieniany przez banki w przypadku danego typu operacji finansowej. Komunikaty są wysyłane przez bank zleceniodawcy bezpośrednio do banku beneficjenta w celu poinformowania o szczegółach płatności.

Komunikat zawiera wszelkie niezbędne dane do zidentyfikowania operacji bankowej takie jak datę, walutę przelewu, kwotę przelewu oraz nazwę i adres zleceniodawcy oraz banku zleceniodawcy. Komunikaty przesyłane z systemu SWIFT na życzenie klientów są często uznawane przez ich kontrahentów za potwierdzenie realizacji płatności.

SWIFT zajmuje się także rejestracją kodów BIC, które są identyfikatorami poszczególnych banków. Kod BIC powinien znajdować się na każdym zleceniu przelewu zagranicznego, np. kod BIC Banku PEKAO SA to PKOPPLPW. Kod BIC może mieć osiem lub jedenaście znaków, spośród których cztery pierwsze identyfikują bank, dwa kolejne kraj banku, a siódmy i ósmy znak oznacza siedzibę banku. Litery PW oznaczają więc w tym przypadku Poland, Warsaw.

SWIFT prowadzi także rejestr IBAN, czyli rachunków bankowych właściwych dla danego kraju. W Polsce obowiązuje format złożony z ciągu 28 znaków. Pierwsze dwa znaki do dwuliterowy kod kraju (w przypadku Polski - PL), dwa kolejne znaki to cyfry kontrolne wyliczane z numeru rachunku. Następnych osiem cyfr to identyfikator banku i oddziału banku. Ostatnie szesnaście cyfr to numer rachunku, który może zawierać np. kod waluty, w której prowadzony jest rachunek oraz rodzaj rachunku bankowego. Co ciekawe, rozliczenia w systemie SWIFT dokonywane są na bieżąco, podczas gdy w systemie EuroELIXIR (korzystamy z niego, kiedy przelewamy pieniądze wewnątrz kraju) rozliczenia prowadzone są sesyjnie.

Co odcięcie od SWIFT oznaczałoby dla Rosji?

Na systemie SWIFT opiera się także rosyjski system finansowy. Korzysta z niego 600 rosyjskich instytucji finansowych i banków.

Gdyby Rosja została odcięta od SWIFT-u, rosyjskie banki miałyby ogromne problemy w przesyłaniu pieniędzy za granicę i odbierania ich z zagranicy. To z kolei oznaczałoby konsekwencje dla całej rosyjskiej gospodarki.

Eksporterzy i importerzy utraciliby możliwość przesyłania pieniędzy, co doprowadziłoby do zamrożenia wymiany handlowej. Rosyjskie firmy, aby nie zbankrutować, musiałyby poszukać innych, prostszych i bardziej ryzykownych sposobów na finansowanie swoich transakcji. Banki musiałyby znaleźć zagranicznych pośredników chętnych przejąć ich rolę.

Niektórzy rosyjscy specjaliści sugerują, że ich kraj mógłby zaimprowizować własny system podobny do SWIFT-u, ale - jak pisze Henr Farrell z “Washington Post” - w najlepszym wypadku byłoby to rozwiązanie prowizoryczne, łagodzące nieco ciężkie szkody ekonomiczne, ale nie zapobiegające im.

W Iranie zadziałało

Skuteczność sankcji polegających na wykluczenie ze SWIFT-u pokazał przypadek Iranu. W 2012 roku z systemu rozliczeniowego tego kraju zniknęły kody banków, banku centralnego, de facto całego kraju. Irańczycy nie mogli przesyłać pieniędzy za granicę, a pieniądze z zagranicy nie mogły trafić do Iranu. W rezultacie Teheran szybko przystąpił do negocjacji na temat ograniczenia swojego programu nuklearnego. Jednak jak podkreślają eksperci, szkody wywołane odcięciem od sytemu SWIFT byłyby w Rosji znacznie bardziej odczuwalne niż w Iranie, bowiem Moskwa jest zdecydowanie mocniej zintegrowana z międzynarodowym systemem finansowym.

Należy pamiętać, że takie sankcje działałyby też w drugą stronę. W szczególności dotknęłyby zachodnich banków działających w Rosji. Importerzy nie mogliby zapłacić za towar zakupiony w Rosji, a eksporterzy sprzedawać swoich produktów na rosyjskim rynku. UE może więc mieć wątpliwości i nie będzie spieszyła się z wprowadzeniem restrykcji, jeżeli weźmiemy pod uwagę jak wiele krajów kupuje od Rosji ropę czy gaz.

Premier Rosji Dmitrij Miedwiediew już zagroził, ze reakcja jego kraju na wyrzucenie z systemu byłaby "nieograniczona".

Zachód ma asa w rękawie. Rosja może zostać wykluczona z systemu Swift
Zachód ma asa w rękawie. Rosja może zostać wykluczona z systemu SwiftTVN24 Biznes i Świat

Autor: tol / Źródło: TVN24 Biznes i Świat, Washington Post, The Guardian

Pozostałe wiadomości

To, że on podejmuje takie decyzje, wskazuje na to, iż nie wszystko jest poukładane - mówiła we "Wstajesz i Weekend" w TVN24 ekonomistka doktor Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, odnosząc się do decyzji Donalda Trumpa o wycofaniu nowych ceł wzajemnych na urządzenia elektroniczne. Dodała, że prezydent USA prawdopodobnie nie przewidział skutków swoich wcześniejszych decyzji.

Ekspertka o Trumpie: taki jest jego cel

Ekspertka o Trumpie: taki jest jego cel

Źródło:
TVN24

Czy sklepy są dziś otwarte? Tak. W Niedzielę Palmową zrobimy zakupy także w większych sklepach i galeriach handlowych. To jeden z wyjątków zawartych w przepisach ograniczających działalność placówek handlowych. 

To jedna z niewielu takich niedziel

To jedna z niewielu takich niedziel

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Szóstka padła natomiast w Lotto Plus. Oto wyniki losowania z 12 kwietnia 2025 roku.

Padła szóstka w Lotto Plus

Padła szóstka w Lotto Plus

Źródło:
Lotto.pl

Producenci oliwy z oliwek z Hiszpanii przyspieszają eksport towarów do USA przed wejściem w życie ceł prezydenta Donalda Trumpa - podał Reuters.

Zdążyć przed Trumpem. "Zwiększają zamówienia"

Zdążyć przed Trumpem. "Zwiększają zamówienia"

Źródło:
PAP

Administracja Donalda Trumpa chce zawrzeć w ciągu 90 dni 90 umów handlowych - podał Reuters. Zdaniem ekspertów nie będzie to łatwe zadanie, a według niektórych "nie ma szans", by się powiodło.

"Szef będzie głównym negocjatorem"

"Szef będzie głównym negocjatorem"

Źródło:
Reuters

Ani USA, ani Chiny nie chcą zaoferować czegoś trwałego w zamian za tymczasowe ustępstwa - stwierdził Qiheng Chen, ekspert instytutu Asia Society (AS). Dodał, że możliwe jest "miniporozumienie", ale "wielki pakt pozostaje nieuchwytny".

"Wielki pakt pozostaje nieuchwytny"

"Wielki pakt pozostaje nieuchwytny"

Źródło:
PAP

Coraz więcej domów w Hiszpanii kupują Polacy - podał dziennik gospodarczy "Expansion", przy czym powołał się na dane Stowarzyszenia Rejestratorów. Zainteresowanie hiszpańskim rynkiem nieruchomości widać także wśród obywateli innych krajów Europy Wschodniej.

Polacy "szukają bezpiecznego miejsca". Duży wzrost

Polacy "szukają bezpiecznego miejsca". Duży wzrost

Źródło:
PAP

Na Balearach kryzys mieszkaniowy odwrócił procesy migracyjne. Mieszkańcy hiszpańskich wysp przeprowadzają się na kontynent - alarmuje dziennik "La Vanguardia". Podkreśla, że populacja na archipelagu rośnie tylko dzięki obcokrajowcom.

Kryzys na popularnych wyspach. "Zaczyna wypychać mieszkańców"

Kryzys na popularnych wyspach. "Zaczyna wypychać mieszkańców"

Źródło:
PAP

Zakaz kupowania nieruchomości przez podmioty zagraniczne, których kraj prowadzi wojnę napastniczą i może być zagrożeniem dla bezpieczeństwa - to wynika z ustawy, którą przyjął fiński parlament. W praktyce zakaz ma dotyczyć Rosjan i rosyjskich firm.

Nie chcą sprzedawać nieruchomości Rosjanom. Jednogłośna decyzja

Nie chcą sprzedawać nieruchomości Rosjanom. Jednogłośna decyzja

Źródło:
PAP

Urzędnicy USA i Ukrainy spotkali się w piątek w sprawie umowy dotyczącej zasobów mineralnych. Perspektywy przełomu w negocjacjach są jednak nikłe - podał Reuters. Podkreślił przy tym "antagonistyczną" atmosferę spotkania.

Nowe żądania Waszyngtonu. "Negocjacje są niemal wrogie"

Nowe żądania Waszyngtonu. "Negocjacje są niemal wrogie"

Źródło:
PAP

Najdroższa ulica handlowa świata znajduje się w Nowym Jorku na Manhattanie. To Piąta Aleja - wynika z najnowszego badania firmy doradczej Savills.

110 tysięcy za metr. To najdroższa ulica świata

110 tysięcy za metr. To najdroższa ulica świata

Źródło:
PAP

W obliczu wysokich rachunków za prąd wiele osób zastanawia się, czy inwestycja w panele fotowoltaiczne się opłaca. Wątpliwości mają związek między innymi z obowiązującą od trzech lat formą rozliczeń - net-billingiem. Zapytaliśmy ekspertów, czy inwestycja we własną energię ze słońca obecnie się opłaca.

Czy fotowoltaika się opłaca? "Istnieje wiele pułapek"

Czy fotowoltaika się opłaca? "Istnieje wiele pułapek"

Źródło:
tvn24.pl

Setki lotów w Pekinie odwołano z powodu silnych wiatrów. Zamknięto również liczne atrakcje turystyczne. Media przestrzegają, że osoby o wadze poniżej 50 kg mogą "zostać zdmuchnięte".

Setki lotów w Pekinie odwołano przez wiatr

Setki lotów w Pekinie odwołano przez wiatr

Źródło:
PAP

Kandydatki i kandydaci na prezydenta RP podczas piątkowej debaty w Końskich byli pytani między innymi, czy zgodziliby się na podwyżkę podatków w sytuacji narastającego zagrożenia bezpieczeństwa oraz czy podpisaliby ustawę o obniżce składki zdrowotnej. Trzecie pytanie dotyczyło zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach paliw.

Podwyżka podatków, obniżka składki. Odpowiedzi na debacie

Podwyżka podatków, obniżka składki. Odpowiedzi na debacie

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 230 milionów złotych. W Polsce odnotowano wygraną czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 11 kwietnia 2025 roku.

Wyniki losowania Eurojackpot

Wyniki losowania Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Irlandzka Komisja do spraw Ochrony Danych (DPC) wszczęła dochodzenie w sprawie wykorzystania danych osobowych użytkowników z Unii Europejskiej do trenowania modelu sztucznej inteligencji (AI) na kontrolowanej przez Elona Muska platformie X - ogłoszono w piątek w komunikacie.

Gigant na celowniku. Wszczęto dochodzenie

Gigant na celowniku. Wszczęto dochodzenie

Źródło:
PAP

- Jeśli zapadnie decyzja o unijnym zakazie eksportu polskiego drobiu z niektórych obszarów naszego kraju, to mówimy o gigantycznych stratach dla sektora drobiarskiego - ocenił przewodniczący Krajowej Federacji Hodowców Drobiu i Producentów Jaj Paweł Podstawka.

Branża ostrzega: straty będą gigantyczne

Branża ostrzega: straty będą gigantyczne

Źródło:
PAP

Niektóre obszary w województwach: kujawsko-pomorskim, łódzkim, mazowieckim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim zostaną objęte "środkami nadzwyczajnymi" w związku z ryzykiem rozprzestrzeniania się wirusa ptasiej grypy. Komisja Europejska zdecyduje o tym w przyszłym tygodniu - poinformowała rzeczniczka KE Eva Hrnczirzova.

Bruksela wprowadzi w Polsce "środki nadzwyczajne"

Bruksela wprowadzi w Polsce "środki nadzwyczajne"

Źródło:
PAP

Świąteczne wyjazdy mogą być tańsze - prognozują analitycy Refleksu. W przyszłym tygodniu średnie ceny litra benzyny 95 powinny się kształtować na poziomie 5,88-5,93 złotego, oleju napędowego 5,96-6,01 złotego, a autogazu - 3,07-3,10 złotego.

Rachunki za paliwo mogą być niższe

Rachunki za paliwo mogą być niższe

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia - poinformowała w piątek Kancelaria Prezydenta RP. Regulacja zakłada reformę urzędów pracy, między innymi podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

Zmiany w zasiłku dla bezrobotnych. Podpis prezydenta

Zmiany w zasiłku dla bezrobotnych. Podpis prezydenta

Źródło:
PAP