Firma w Szwajcarii. Co warto wiedzieć

Szwajcaria nie należy do Unii Europejskiej, w związku z dostęp do jej rynku dla polskich obywateli wygląda nieco inaczej niż w przypadku państw unijnych. Mimo to nie ma problemu, aby otworzyć w Szwajcarii własną firmę. Potrzebne do tego jest jedynie uzyskanie wcześniej szwajcarskiego pozwolenia na pobyt i pracę kategorii B lub C.

Istnieje również możliwość, aby założyć własną firmę już w trakcie starania się o pozwolenie na pobyt, a nawet by na podstawie zakładania firmy aplikować o pozwolenie na pobyt w Szwajcarii. W praktyce te możliwości są jednak obciążone dodatkowymi wymaganiami, m.in. wykazaniem posiadania dochodów wystarczających na utrzymanie się, i bywają rozpatrywane mniej przychylnie niż wnioski osób posiadających już pozwolenie na pracę.

W Szwajcarii są trzy najczęściej spotykane formy prawne przedsiębiorstw: działalność indywidualna, firma o ograniczonej odpowiedzialności oraz spółka akcyjna.

Rozpoczęcie działalności indywidualnej jest wyjątkowo proste – nie wymaga właściwie żadnych formalności. Można po prostu z dnia na dzień zacząć wykonywać pracę bez zgłaszania czy rejestrowania tego gdziekolwiek. Nie trzeba prowadzić księgowości ani zgłaszać się w Rejestrze Handlowym. Właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej ponosi odpowiedzialność biznesową i jest odpowiedzialny za ryzyko całym majątkiem prywatnym i przedsiębiorstwa.

Te zasady działalności indywidualnej obowiązują jednak jedynie do czasu, gdy obroty naszej działalności przekroczą 100 tys. franków szwajcarskich rocznie i będziemy mieli co najmniej 3 klientów. Wówczas pojawia się już obowiązek prowadzenia księgowości, płacenia VAT oraz rejestracji w Rejestrze Ubezpieczeń Społecznych danego kantonu. W zależności od kantonu wymagane przy rejestracji może być m.in. przedstawienie naszego biznesplanu, umów z klientami, umów najmu, ofert czy materiałów marketingowych.

Przy działalności indywidualnej nie ma obowiązkowych dodatkowych ubezpieczeń. Należy jednak podkreślić, że w Szwajcarii wszystkich obejmuje obowiązek posiadania ubezpieczenia zdrowotnego i wypadkowego, w praktyce więc te dwa ubezpieczenia będą obowiązywały również wszystkich przedsiębiorców.

Założenie w Szwajcarii spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) wymaga przedstawienia potwierdzonych przez notariusza dokumentów założycielskich i wniosku o założenie firmy oraz rejestracji w Rejestrze Handlowym. Wystarczy natomiast, by tylko jeden z założycieli mieszkał w Szwajcarii i posiadał tam pozwolenie na pobyt i pracę.

Oprócz związanych z tym kosztów spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga również wniesienia kapitału początkowego w wysokości minimum 20 tys. franków szwajcarskich. Kwotę tę można jednak później wykorzystać na działalność operacyjną firmy. Obowiązkowe są ponadto prowadzenie księgowości, płacenie podatku korporacyjnego od zysku firmy, a także opłacanie sobie samemu ubezpieczeń – emerytalnego, na wypadek inwalidztwa i od utraty zarobków.

Zakładanie spółki akcyjnej w Szwajcarii wiąże się ze zbliżonymi formalnościami jak w innych państwach, a więc m.in. sporządzenie statutu firmy oraz wniesienie kapitału zakładowego – w Szwajcarii jego min. wysokość to 100 tys. franków.

Szwajcarski system podatkowy należy do dość skomplikowanych. Istnieje wiele zmiennych stawek podatkowych i kryteriów, od których zależy ich płacenie, podatki są ponadto podzielone na część gminną, kantonalną oraz federalną.

Nie oznacza to jednak, że podatki te są wysokie. Wręcz przeciwnie, należą do najniższych w Europie.

Obowiązująca wszystkie firmy w Szwajcarii federalna stawka podatku CIT (podatek korporacyjny) jest liniowa i wynosi 8,5 proc od zysku po opodatkowaniu. Po dodaniu kantonalnych i gminnych podatków od osób prawnych efektywne stawki CIT wynoszą od ok. 12 do ok. 22 proc. w zależności od miejsca siedziby firmy w Szwajcarii oraz od wysokości dochodów, ponieważ lokalne stawki są najczęściej progresywne.

Końcowe stawki PIT również są sumą podatków pobieranych na szczeblu federalnym i lokalnym. W zależności od miejsca płacenia podatku wynoszą od 22,4 proc. (np. Zug) do 42,2 proc. (Bazylea). W niektórych przypadkach możliwe jest także negocjowanie indywidualnych stawek PIT oraz CIT i najczęściej są one wówczas bardzo atrakcyjne w porównaniu do stawek państw sąsiednich.

Stawka podstawowa podatku VAT wynosi w Szwajcarii 7,7 proc., zaś obniżona 3,7 lub 2,5 proc. (w Polsce odpowiednio 23, 8 i 5 proc.). Ponadto całkowicie z niego zwolnione są usługi edukacyjne i medyczne.

Wysokie bywają natomiast niektóre pozostałe formy opodatkowania. Przykładowo wypłaty dywidend obłożone są podatkiem w wysokości 35 proc. Nie funkcjonuje również kwota wolna od podatku w takiej formie, jaką znamy w Polsce.

Należy pamiętać, że w poszczególnych częściach Szwajcarii na poziomie federalnym obowiązują cztery języki urzędowe (francuski, niemiecki, włoski i romansz), jednak w poszczególnych kantonach obowiązuje już najczęściej tylko jeden lub dwa z tych języków. W każdym z 26 kantonów funkcjonują również częściowo odmienne prawa i charakter funkcjonowania rynku, co ma zasadnicze znaczenie przy planowaniu rozpoczęcia działalności gospodarczej w Szwajcarii.

Każdy kanton prowadzi ponadto samodzielną politykę wobec przedsiębiorców i np. udzielanych im ulg. Z powodu tak różnorodnych przepisów i zasad wiele osób decyduje się na pomoc jednej z licznych firm doradzających przy założeniu i uruchomieniu własnego biznesu w wybranej części Szwajcarii. Firmy takie pomagają również w określeniu klienta, dotarcie do którego będzie dla naszej firmy najistotniejsze.