Czym jest kapitał początkowy? Waloryzacja kapitału a wysokość emerytury

Źródło:
TVN24 Biznes
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytów
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytówZdjęcia organizatora
wideo 2/8
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytówZdjęcia organizatora

Naliczenie kapitału początkowego może znacząco zwiększyć wysokość otrzymywanej w przyszłości emerytury. Czym jest kapitał początkowy i dlaczego trzeba go wyliczać? W jaki sposób wpływa to na wysokość wypłacanej emerytury?

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych płaconych przed 1999 rokiem.Brak wyliczonego kapitału początkowego może znacząco obniżyć wysokość przyszłej emerytury.Możliwe jest ponowne przeliczenie kapitału początkowego w przypadku na przykład zdobycia nowych dokumentów dokumentujących staż pracy.Wartość kapitału początkowego podlega corocznej waloryzacji.

Zasady funkcjonowania rent i emerytur wynikają przede wszystkim z zapisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kwestie dotyczące wyliczania wysokości tych świadczeń reguluje ponadto rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Kapitał początkowy ZUS

Składki na ubezpieczenie emerytalne płacone przez osoby pracujące trafiają obecnie na indywidualne konta w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W ten sposób wysokość wpłacanych składek ma wpływ na wysokość otrzymywanej później emerytury – im wyższe składki, tym wyższe świadczenie

Jednak taki system działa dopiero od 1 stycznia 1999 roku. Płacone przed tą datą składki emerytalne nie trafiały na indywidualne rachunki i były często przekazywane zbiorczo, dlatego nie ma możliwości uwzględnienia ich dziś przy wyliczaniu wysokości przyszłej emerytury konkretnego płatnika.

Rozwiązaniem jest w tym przypadku złożenie wniosku do ZUS o wyliczenie kapitału początkowego. Kapitał początkowy jest odtworzoną kwotą składek na ubezpieczenia społeczne, które dana osoba lub jej pracodawca zapłaciła przed 1999 rokiem. Posiadanie wyliczonego kapitału początkowego stanowi dodatkowy składnik brany pod uwagę przy wyliczaniu przyszłej emerytury i jako taki w istotny sposób wpływa na jej zwiększenie.

Jakie lata do kapitału początkowego?

O wyliczenie wysokości swojego kapitału początkowego mogą ubiegać się osoby:

– urodzone po 31 grudnia 1948 roku oraz – pracujące i opłacające składki na ubezpieczenie społeczne przed 1 stycznia 1999 roku.

W przypadku osób, które urodziły się przed 1949 rokiem, również możliwe jest wyliczenie kapitału początkowego, jeżeli spełniają one jednocześnie cztery warunki:

– osiągnęły powszechny wiek emerytalny po 31 grudnia 1998 roku, – złożyły wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego i o obliczenie jej według nowych zasad, – mają staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) okresów składkowych i nieskładkowych, – po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuowały pracę i były objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

Aby możliwe było wyliczenie kapitału początkowego, niezbędne jest zgromadzenie dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia i opłacanych składek przed rokiem 1999. 

Jeżeli nie jest możliwe zdobycie takich dokumentów, a dany zakład pracy już nie istnieje, udowodnienie należnego kapitału początkowego może być trudne. Pomoc co robić w takich sytuacjach znaleźć można na stronie ZUS, gdzie działa m.in. wykaz, w którym można szukać dokumentacji ze zlikwidowanych państwowych zakładów pracy. 

Ustalenie kapitału początkowego krok po kroku

Aby ustalić wysokość kapitału początkowego, należy złożyć o to wniosek do ZUS. Można to zrobić w dowolnym momencie osobiście w oddziale ZUS, listownie albo za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. W tym celu konieczne jest zebranie oryginałów następujących dokumentów:

– dowód tożsamości, – wniosek o kapitał początkowy (ZUS EKP), – informacja o okresach składkowych i nieskładkowych (ZUS ERP-6), – świadectwa pracy lub zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przed 1 stycznia 1999 roku, – legitymacja ubezpieczeniowa – jeśli to w niej pracodawca uzupełniał informacje o zatrudnieniu, – ewentualne inne dokumenty potwierdzające zatrudnienie i zarobki przed 1 stycznia 1999 roku, np. umowy o pracę, legitymacje służbowe, zeznania byłych współpracowników. 

Wniosek o kapitał początkowy oraz formularz informacji o okresach składkowych i nieskładkowych dostępne są na stronie ZUS. Jeżeli dostarczone zostaną dokumenty potwierdzające zatrudnienie, ale bez wskazania wysokości wynagrodzenia, ZUS przyjmie za ten okres wynagrodzenie minimalne za podstawę wyliczenia kapitału. 

Jeżeli wydana po złożeniu tego wniosku decyzja ZUS jest niezgodna z oczekiwaniami wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do złożenia od niej odwołania w ciągu 30 dni. Odwołanie, skierowane do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego, należy złożyć w tym przypadku również w ZUS. 

Mam kapitał początkowy – jak obliczyć emeryturę?

Obliczenie kapitału początkowego na podstawie zebranych dokumentów odbywa się według określonej metodyki przyjętej przez ZUS. Brane pod uwagę są trzy parametry:

– długość okresów składkowych i nieskładkowych przed 1999 rokiem, – podstawa wymiaru kapitału początkowego (czyli wysokość wynagrodzenia), – tzw. współczynnik p służący do obliczania części socjalnej, ustalany proporcjonalnie do stażu ubezpieczeniowego oraz wieku.

Do obliczania kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 1220,89 zł, czyli wysokość przeciętnego wynagrodzenia w Polsce w II kwartale 1998 roku. 

Szczegółowy mechanizm wyliczania kapitału początkowego opisany został na stronie ZUS. 

Waloryzacja kapitału początkowego

Podobnie jak wypłacane emerytury i renty, również obliczony kapitał początkowy podlega corocznej waloryzacji. Ma to zapewniać utrzymanie jego siły nabywczej. 

Waloryzacja zewidencjonowanych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego przeprowadzana jest co roku 1 czerwca zgodnie z aktualnym wskaźnikiem waloryzacji. 

Wskaźnik waloryzacji kapitału początkowego 2021 roku wyniósł 105,41 proc. Inaczej mówiąc kapitał zgromadzony na koncie w ZUS wzrósł więc o 5,41 proc. To niższy wskaźnik waloryzacji niż w latach ubiegłych, gdy wynosił on rekordowe 108,94 proc. w 2020 roku i 109,20 proc. w 2019 roku.

Ponowne przeliczenie kapitału początkowego

Osoby, które mają już wyliczony kapitał początkowy, mogą również skorzystać z możliwości jego przeliczenia, czyli ponownego ustalenia wysokości. Z opcji tej skorzystać może każdy, kto jest w stanie dostarczyć do ZUS nowe, niebrane wcześniej pod uwagę dokumenty. 

Ponowne przeliczenie kapitału początkowego jest więc skierowane do osób, które znalazły nowe dokumenty zwiększające ich staż pracy lub dotyczące otrzymywanego przed 1999 rokiem wynagrodzenia. Z możliwości tej skorzystać mogą również osoby, które nie mają nowych dokumentów, ale dotyczą ich zmiany w prawie dokonane już po wyliczeniu ich kapitału początkowego, np. obejmujące uwzględnianie okresów sprawowania opieki nad dzieckiem. 

Więcej informacji o możliwościach przeliczenia kapitału początkowego znaleźć można na stronie ZUS.

Akty prawne: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Allegro w ostatniej chwili wycofało się z zapowiadanego pilotażu sprzedaży alkoholu przez internet. Spółka tłumaczy, że ma to związek ze zmianą przepisów szykowaną przez rząd. Część sklepów ma obecnie w internetowej ofercie alkohol, pomimo, że resort zdrowia stoi na stanowisku, że taka sprzedaż jest zakazana. Tą kwestią zajmowały się sądy administracyjne.

Gigant w ostatniej chwili zmienił zdanie. "Będziemy uważnie obserwować sytuację"

Gigant w ostatniej chwili zmienił zdanie. "Będziemy uważnie obserwować sytuację"

Źródło:
tvn24.pl

Berkshire Hathaway zgromadziło na koniec trzeciego kwartału 325,2 miliarda dolarów gotówki, pozbywając się w ciągu trzech ostatnich miesięcy dużych pakietów akcji, w tym Apple i Bank of America - wynika z raportu finansowego opublikowanego w sobotę.

Miliarder sprzedaje akcje, góra gotówki rośnie

Miliarder sprzedaje akcje, góra gotówki rośnie

Źródło:
PAP

Finansiści, prawnicy, specjaliści do spraw administracji, programiści czy sekretarki - to jedne z zawodów najbardziej narażonych na wpływ sztucznej inteligencji według analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego. W 20 wymienianych przez ekspertów zawodach zatrudnionych jest obecnie w Polsce około 3,68 miliona osób. Większość to kobiety.

20 najbardziej narażonych zawodów. To miliony osób w Polsce

20 najbardziej narażonych zawodów. To miliony osób w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Nie zgadzamy się z takimi rozliczeniami. To jest państwo w państwie - mówi w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl pan Tomasz z Zielonej Góry. Dostał fakturę za prąd na ponad 20 tysięcy złotych i wysokie prognozy na kolejne miesiące. - Ktoś zmienił taryfę - stwierdza. Enea zapowiada korektę rozliczeń.

Gigantyczny rachunek za prąd. "Katastrofa"

Gigantyczny rachunek za prąd. "Katastrofa"

Źródło:
tvn24.pl

Pomysł Wigilii ustawowo wolnej od pracy budzi wątpliwości organizacji pracodawców. "To kolejna nieprzemyślana pod kątem gospodarczym propozycja" - zwracają uwagę i dodają, że "pracownik, jeżeli chce nie pracować w Wigilię, może skorzystać z urlopu wypoczynkowego".

Nowy dzień ustawowo wolny od pracy. "Nieprzemyślana propozycja"

Nowy dzień ustawowo wolny od pracy. "Nieprzemyślana propozycja"

Źródło:
tvn24.pl

W grudniu udostępniona zostanie aplikacja mobilna e-Urząd Skarbowy, a w lutym 2025 roku znajdzie się w niej usługa e-PIT - poinformowało Ministerstwo Finansów. Podatnicy będą mogli złożyć w ten sposób deklarację podatkową. W systemie e-usług w marcu ma być również dostępny chatbot i płatności kartą.

Zmiany dla podatników. Nowość w sprawie składania PIT

Zmiany dla podatników. Nowość w sprawie składania PIT

Źródło:
PAP

W Rosji rośnie liczba przypadków kradzieży masła po gwałtownym wzroście cen tego produktu - informują niezależne rosyjskie portale. W Moskwie zatrzymano dwóch uzbrojonych w noże mężczyzn, którzy - nie zwracając uwagi na kamery monitoringu - zapakowali do plecaka 25 kostek masła i usiłowali uciec.

"Armagedon z masłem". W Rosji fala kradzieży

"Armagedon z masłem". W Rosji fala kradzieży

Źródło:
Reuters, The Moscow Times, tvn24.pl

- Podtrzymujemy nasze stanowisko w sprawie odbudowy centrum handlowego przy Marywilskiej. Jesteśmy na końcowym etapie koncepcji - mówi w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl Małgorzata Konarska, prezes zarządu spółki Marywilska 44. Hala targowa przy Marywilskiej w Warszawie spłonęła 12 maja. - Myślę, że w drugim półroczu przyszłego roku uda się wbić łopatę i rozpocząć pracę - dodaje Konarska.

"Podtrzymujemy nasze stanowisko". Co dalej z handlem przy Marywilskiej 44?

"Podtrzymujemy nasze stanowisko". Co dalej z handlem przy Marywilskiej 44?

Źródło:
tvn24.pl

Kwota zasiłku pogrzebowego wynosi obecnie 4 tysiące złotych. Wysokość tego świadczenia nie zmieniła się od 13 lat mimo, że koszty pogrzebu w tym czasie mocno poszły w górę. Podwyżkę zasiłku pogrzebowego zapowiadała Koalicja Obywatelska w swoich 100 konkretach. Na stole leżą dwie propozycje. Materiał programu "Polska i Świat".

Zasiłek pogrzebowy od 13 lat bez zmian. Co z wyborczą obietnicą?

Zasiłek pogrzebowy od 13 lat bez zmian. Co z wyborczą obietnicą?

Źródło:
tvn24.pl

Mikroprzedsiębiorcy od piątku mogą składać do ZUS wnioski o tak zwane wakacje składkowe, czyli zwolnienie raz w roku z opłaty własnego obowiązkowego ubezpieczenia. Według prognoz resortu rozwoju i technologii z nowego rozwiązania może skorzystać 1,7 miliona małych przedsiębiorców.

Ulga dla 1,7 miliona przedsiębiorców. Można już składać wnioski

Ulga dla 1,7 miliona przedsiębiorców. Można już składać wnioski

Źródło:
PAP

W tym roku po Wszystkich Świętych z polskich cmentarzy na wysypiska trafi blisko 120 tysięcy ton odpadów - szacuje Stowarzyszenie "Polski Recykling". Zdaniem ekspertów antidotum na zalew śmieci jest segregacja.

120 tysięcy ton odpadów z cmentarzy. Segregacja jest rzadkością

120 tysięcy ton odpadów z cmentarzy. Segregacja jest rzadkością

Źródło:
PAP

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wezwał przedsiębiorcę DAWIKA KRAFT S.A. do wycofania z obrotu przedłużacza oraz do powiadomienia konsumentów o stwierdzonych niezgodnościach wyrobu z wymaganiami. Okazuje się posiada on poważną wadę konstrukcyjną.

Ostrzeżenie przed przedłużaczem. Ryzyko pożaru

Ostrzeżenie przed przedłużaczem. Ryzyko pożaru

Źródło:
tvn24.pl

Od 1 listopada sieć dróg płatnych zostanie rozszerzona. Zmiany dotyczą wyłącznie pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony, czyli ciężarówek i autobusów. Jak podkreśla GDDKiA, nie ma w planach wprowadzenia poboru opłat od samochodów osobowych czy motocykli.

Od dzisiaj więcej płatnych dróg w Polsce

Od dzisiaj więcej płatnych dróg w Polsce

Źródło:
PAP

Do końca października bieżącego roku spadkobiercy wysłali blisko 7 tysięcy zapytań dotyczących odnalezienia rachunków bankowych zmarłej osoby - przekazała Krajowa Izba Rozliczeniowa. Jeszcze dwa lata temu wynik ten był o połowę niższy.

Coraz więcej spadkobierców poszukuje kont zmarłych

Coraz więcej spadkobierców poszukuje kont zmarłych

Źródło:
PAP

Rosyjski miliarder Roman Awdiejew oznajmił w czwartek, że sprzedał swoje akcje w Rossium Group i nie posiada już żadnych aktywów w Rosji, co pozwoli mu zajmować się swoimi 23 dziećmi.

Rosyjski miliarder wycofał się z biznesu. Chce mieć czas dla 23 dzieci

Rosyjski miliarder wycofał się z biznesu. Chce mieć czas dla 23 dzieci

Źródło:
PAP

Organizatorzy turystyki poszkodowani przez powódź będą mogli się ubiegać o bezzwrotne dotacje z Turystycznego Funduszu Pomocowego na pokrycie zwrotów wpłat podróżnym - przewiduje opublikowany w czwartek projekt rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki.

Dotacje dla organizatorów turystyki dotkniętych powodzią. Jest projekt

Dotacje dla organizatorów turystyki dotkniętych powodzią. Jest projekt

Źródło:
PAP

Konta w mediach społecznościowych mogą być przejmowane przez cyberprzestępców po śmierci właściciela - ostrzega w komunikacie NASK. Celem oszustów jest wzbudzenie niepokoju wśród bliskich zmarłego, a następnie wyłudzenie pieniędzy w zamian za zwrócenie dostępu do profilu.

Konta zmarłych na celowniku oszustów

Konta zmarłych na celowniku oszustów

Źródło:
PAP

Komisja Europejska wszczęła w czwartek formalne postępowanie w sprawie chińskiej platformy handlowej Temu, między innymi za handel podróbkami, w tym kosmetykami i zabawkami oraz stosowanie systemów, które mogą prowadzić do uzależnienia użytkowników.

Bruksela wszczęła formalne postępowanie wobec platformy Temu

Bruksela wszczęła formalne postępowanie wobec platformy Temu

Źródło:
PAP

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w październiku 2024 roku wzrosły rok do roku o 5 procent, a w porównaniu z poprzednim miesiącem wzrosły o 0,3 procent - podał w szybkim szacunku Główny Urząd Statystyczny. Do wzrostu rocznego wskaźnika inflacji przyczynił się wyższy wzrost cen żywności, roczną inflację podbiły też ceny paliw z uwagi na efekt niskiej bazy - ocenili analitycy.

Tak rosną ceny w Polsce. Nowe dane o inflacji

Tak rosną ceny w Polsce. Nowe dane o inflacji

Źródło:
PAP

Rosyjski sąd nałożył na Google karę w wysokości dwóch sekstylionów rubli (dwójka i 36 zer) za ograniczenia nałożone na kanały rosyjskich mediów państwowych w serwisie YouTube. To więcej pieniędzy niż jest na całym świecie - pisze portal BBC.

Dwójka i 36 zer. Absurdalna kara dla Google

Dwójka i 36 zer. Absurdalna kara dla Google

Źródło:
BBC

Główny Inspektorat Sanitarny wydał ostrzeżenie dotyczące maty odświeżającej do lodówki, sprzedawanej w sklepach sieci Leroy Merlin. Powodem jest wykrycie migracji do żywności substancji 2,4-Toluenodiaminy z tego produktu. Substancja ta może stanowić zagrożenie dla zdrowia i nie powinna znajdować się w żywności.

Leroy Merlin wycofuje produkt. Ostrzeżenie

Leroy Merlin wycofuje produkt. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Związki zawodowe z łódzkiej fabryki Beko doszły do porozumienia z zarządem producenta sprzętu AGD w sprawie zamknięcia zakładu. Pracę straci 1100 osób, które – jak poinformował w środę koncern - otrzymają odprawy zależne od stażu pracy.

Fabryka w Polsce do zamknięcia, pracę straci 1100 osób

Fabryka w Polsce do zamknięcia, pracę straci 1100 osób

Źródło:
PAP