Czym jest kapitał początkowy? Waloryzacja kapitału a wysokość emerytury

Źródło:
TVN24 Biznes
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytów
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytówZdjęcia organizatora
wideo 2/8
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytówZdjęcia organizatora

Naliczenie kapitału początkowego może znacząco zwiększyć wysokość otrzymywanej w przyszłości emerytury. Czym jest kapitał początkowy i dlaczego trzeba go wyliczać? W jaki sposób wpływa to na wysokość wypłacanej emerytury?

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych płaconych przed 1999 rokiem.Brak wyliczonego kapitału początkowego może znacząco obniżyć wysokość przyszłej emerytury.Możliwe jest ponowne przeliczenie kapitału początkowego w przypadku na przykład zdobycia nowych dokumentów dokumentujących staż pracy.Wartość kapitału początkowego podlega corocznej waloryzacji.

Zasady funkcjonowania rent i emerytur wynikają przede wszystkim z zapisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kwestie dotyczące wyliczania wysokości tych świadczeń reguluje ponadto rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Kapitał początkowy ZUS

Składki na ubezpieczenie emerytalne płacone przez osoby pracujące trafiają obecnie na indywidualne konta w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W ten sposób wysokość wpłacanych składek ma wpływ na wysokość otrzymywanej później emerytury – im wyższe składki, tym wyższe świadczenie

Jednak taki system działa dopiero od 1 stycznia 1999 roku. Płacone przed tą datą składki emerytalne nie trafiały na indywidualne rachunki i były często przekazywane zbiorczo, dlatego nie ma możliwości uwzględnienia ich dziś przy wyliczaniu wysokości przyszłej emerytury konkretnego płatnika.

Rozwiązaniem jest w tym przypadku złożenie wniosku do ZUS o wyliczenie kapitału początkowego. Kapitał początkowy jest odtworzoną kwotą składek na ubezpieczenia społeczne, które dana osoba lub jej pracodawca zapłaciła przed 1999 rokiem. Posiadanie wyliczonego kapitału początkowego stanowi dodatkowy składnik brany pod uwagę przy wyliczaniu przyszłej emerytury i jako taki w istotny sposób wpływa na jej zwiększenie.

Jakie lata do kapitału początkowego?

O wyliczenie wysokości swojego kapitału początkowego mogą ubiegać się osoby:

– urodzone po 31 grudnia 1948 roku oraz – pracujące i opłacające składki na ubezpieczenie społeczne przed 1 stycznia 1999 roku.

W przypadku osób, które urodziły się przed 1949 rokiem, również możliwe jest wyliczenie kapitału początkowego, jeżeli spełniają one jednocześnie cztery warunki:

– osiągnęły powszechny wiek emerytalny po 31 grudnia 1998 roku, – złożyły wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego i o obliczenie jej według nowych zasad, – mają staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) okresów składkowych i nieskładkowych, – po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuowały pracę i były objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

Aby możliwe było wyliczenie kapitału początkowego, niezbędne jest zgromadzenie dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia i opłacanych składek przed rokiem 1999. 

Jeżeli nie jest możliwe zdobycie takich dokumentów, a dany zakład pracy już nie istnieje, udowodnienie należnego kapitału początkowego może być trudne. Pomoc co robić w takich sytuacjach znaleźć można na stronie ZUS, gdzie działa m.in. wykaz, w którym można szukać dokumentacji ze zlikwidowanych państwowych zakładów pracy. 

Ustalenie kapitału początkowego krok po kroku

Aby ustalić wysokość kapitału początkowego, należy złożyć o to wniosek do ZUS. Można to zrobić w dowolnym momencie osobiście w oddziale ZUS, listownie albo za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. W tym celu konieczne jest zebranie oryginałów następujących dokumentów:

– dowód tożsamości, – wniosek o kapitał początkowy (ZUS EKP), – informacja o okresach składkowych i nieskładkowych (ZUS ERP-6), – świadectwa pracy lub zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przed 1 stycznia 1999 roku, – legitymacja ubezpieczeniowa – jeśli to w niej pracodawca uzupełniał informacje o zatrudnieniu, – ewentualne inne dokumenty potwierdzające zatrudnienie i zarobki przed 1 stycznia 1999 roku, np. umowy o pracę, legitymacje służbowe, zeznania byłych współpracowników. 

Wniosek o kapitał początkowy oraz formularz informacji o okresach składkowych i nieskładkowych dostępne są na stronie ZUS. Jeżeli dostarczone zostaną dokumenty potwierdzające zatrudnienie, ale bez wskazania wysokości wynagrodzenia, ZUS przyjmie za ten okres wynagrodzenie minimalne za podstawę wyliczenia kapitału. 

Jeżeli wydana po złożeniu tego wniosku decyzja ZUS jest niezgodna z oczekiwaniami wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do złożenia od niej odwołania w ciągu 30 dni. Odwołanie, skierowane do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego, należy złożyć w tym przypadku również w ZUS. 

Mam kapitał początkowy – jak obliczyć emeryturę?

Obliczenie kapitału początkowego na podstawie zebranych dokumentów odbywa się według określonej metodyki przyjętej przez ZUS. Brane pod uwagę są trzy parametry:

– długość okresów składkowych i nieskładkowych przed 1999 rokiem, – podstawa wymiaru kapitału początkowego (czyli wysokość wynagrodzenia), – tzw. współczynnik p służący do obliczania części socjalnej, ustalany proporcjonalnie do stażu ubezpieczeniowego oraz wieku.

Do obliczania kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 1220,89 zł, czyli wysokość przeciętnego wynagrodzenia w Polsce w II kwartale 1998 roku. 

Szczegółowy mechanizm wyliczania kapitału początkowego opisany został na stronie ZUS. 

Waloryzacja kapitału początkowego

Podobnie jak wypłacane emerytury i renty, również obliczony kapitał początkowy podlega corocznej waloryzacji. Ma to zapewniać utrzymanie jego siły nabywczej. 

Waloryzacja zewidencjonowanych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego przeprowadzana jest co roku 1 czerwca zgodnie z aktualnym wskaźnikiem waloryzacji. 

Wskaźnik waloryzacji kapitału początkowego 2021 roku wyniósł 105,41 proc. Inaczej mówiąc kapitał zgromadzony na koncie w ZUS wzrósł więc o 5,41 proc. To niższy wskaźnik waloryzacji niż w latach ubiegłych, gdy wynosił on rekordowe 108,94 proc. w 2020 roku i 109,20 proc. w 2019 roku.

Ponowne przeliczenie kapitału początkowego

Osoby, które mają już wyliczony kapitał początkowy, mogą również skorzystać z możliwości jego przeliczenia, czyli ponownego ustalenia wysokości. Z opcji tej skorzystać może każdy, kto jest w stanie dostarczyć do ZUS nowe, niebrane wcześniej pod uwagę dokumenty. 

Ponowne przeliczenie kapitału początkowego jest więc skierowane do osób, które znalazły nowe dokumenty zwiększające ich staż pracy lub dotyczące otrzymywanego przed 1999 rokiem wynagrodzenia. Z możliwości tej skorzystać mogą również osoby, które nie mają nowych dokumentów, ale dotyczą ich zmiany w prawie dokonane już po wyliczeniu ich kapitału początkowego, np. obejmujące uwzględnianie okresów sprawowania opieki nad dzieckiem. 

Więcej informacji o możliwościach przeliczenia kapitału początkowego znaleźć można na stronie ZUS.

Akty prawne: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Budżety czternastu instytucji państwowych zostaną obcięte - poprawka w tej sprawie do budżetu państwa na 2025 rok została przyjęta w czwartek przez Komisję Finansów Publicznych. Do formularza poprawki już w środę dotarł Radomir Wit, dziennikarz TVN24. Łącznie chodzi o kwotę 335,5 miliona złotych, która na mocy tej poprawki zostanie przesunięta na inne cele.

Komisja Finansów za wielkim cięciem budżetów

Komisja Finansów za wielkim cięciem budżetów

Źródło:
tvn24.pl

Google zapowiedział testowe usunięcie treści publikowanych przez media informacyjne między innymi z wyszukiwarki. Zmiana ma dotyczyć jednego procenta użytkowników. - Bardzo niepokoi nas, że Google zdecydował się na taki ruch - mówi w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl Maciej Kossowski, prezes Związku Pracodawców Wydawców Cyfrowych.

"Opcja atomowa" w arsenale giganta. "Niepokoi nas, że Google zdecydował się na taki ruch"

"Opcja atomowa" w arsenale giganta. "Niepokoi nas, że Google zdecydował się na taki ruch"

Źródło:
tvn24.pl

Konsultanci specjalizujący się w uzyskiwaniu dla klientów prawa do pobytu w obcych krajach ocenili, że po wyborach prezydenckich w USA z pytaniem o warunki udziału w europejskich programach "złotych wiz" zgłosiło się do nich czterokrotnie więcej Amerykanów niż w poprzednim tygodniu - podał CNN.

"Plan B" po zwycięstwie Trumpa. "Szukają drugiej opcji, czegoś jak polisa ubezpieczeniowa"

"Plan B" po zwycięstwie Trumpa. "Szukają drugiej opcji, czegoś jak polisa ubezpieczeniowa"

Źródło:
PAP

Ze względu na olbrzymie zainteresowanie budową domowych instalacji OZE, resort klimatu podjął decyzję o podwojeniu planowanego dofinansowania z programu FEnIKS do kwoty 1,7 miliarda złotych - przekazał resort klimatu. Wsparcie będzie przeznaczone dla osób, które zdecydują się na zakup fotowoltaiki oraz magazynów energii.

Można otrzymać nawet 28 tysięcy. Resort o dodatkowych środkach

Można otrzymać nawet 28 tysięcy. Resort o dodatkowych środkach

Źródło:
PAP

Oskładkowanie wszystkich umów cywilnych, między innymi o dzieło, nie będzie realizowane przez rząd - donosi w czwartek portal money.pl. To jeden z kamieni milowych KPO, na który wyraził zgodę poprzedni rząd Mateusza Morawieckiego. Obecny rząd Donalda Tuska ma przystąpić do negocjacji z Brukselą w tej sprawie. Bowiem wypłata kolejnych pieniędzy z KPO może zostać zagrożona.

Rząd wycofuje się z realizacji kamienia milowego

Rząd wycofuje się z realizacji kamienia milowego

Źródło:
PAP, Money.pl, tvn24.pl

Rzecznik Nissan Motor poinformował w czwartek, że około 6 procent pracowników firmy w Stanach Zjednoczonych zaakceptowało zaoferowane pakiety wcześniejszych emerytur. To element planu restrukturyzacji japońskiego producenta, który zapowiedział zwolnienie dziewięciu tysięcy osób na całym świecie.

Znany producent samochodów tnie etaty

Znany producent samochodów tnie etaty

Źródło:
Reuters

Departament sprawiedliwości USA złożył wniosek do sądu, w którym domaga się od Google sprzedaży przeglądarki Chrome oraz udostępnienia danych konkurencji, aby ograniczyć monopol na rynku wyszukiwarek internetowych – podał w czwartek Reuters.

Google usłyszał żądanie sprzedaży przeglądarki Chrome

Google usłyszał żądanie sprzedaży przeglądarki Chrome

Źródło:
PAP

Budżety czternastu instytucji państwowych, między innymi Kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Państwowej Inspekcji Pracy czy Instytutu Pamięci Narodowej mają zostać przycięte - wynika z poprawki do projektu ustawy budżetowej na rok 2025, do której dotarł Radomir Wit, dziennikarz TVN24. Najwięcej, bo prawie 70 milionów złotych straci Instytut Pamięci Narodowej.

Będą cięcia w budżetach "świętych krów"

Będą cięcia w budżetach "świętych krów"

Źródło:
TVN24, tvn24.pl

Według danych wstępnych, produkcja budowlano-montażowa (w cenach stałych) zrealizowana w październiku 2024 roku na terenie kraju przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących powyżej 9 osób była niższa o 9,6 procent w porównaniu z analogicznym okresem 2023 roku oraz wyższa o 1,9 procent w stosunku do września 2024 roku.

Produkcja budowlano-montażowa. Najnowsze dane z gospodarki

Produkcja budowlano-montażowa. Najnowsze dane z gospodarki

Źródło:
GUS, tvn24.pl

Najdroższa ulica handlowa świata znajduje się teraz w Mediolanie. To Via Monte Napoleone - donosi CNN. Możemy tu zrobić zakupy w sklepach takich marek jak Gucci, Chanel, Hermes, Versace, Cartier, Bottega Veneta, czy Celine. Do tej pory królowała nowojorska Piąta Aleja, czyli Upper Fifth Avenue.

Nowa najdroższa ulica świata

Nowa najdroższa ulica świata

Źródło:
CNN

"Komediant", czyli dzieło sztuki w postaci banana przyklejonego taśmą do ściany, został sprzedany za ponad sześć milionów dolarów. Kontrowersyjne dzieło tym samym zyskuje na wartości niczym najlepsza inwestycja - odkąd pięć lat temu sprzedano je po raz pierwszy, podrożało już ponad pięćdziesięciokrotnie.

Kontrowersyjne dzieło sprzedane za miliony. Banan niczym najlepsza inwestycja

Kontrowersyjne dzieło sprzedane za miliony. Banan niczym najlepsza inwestycja

Źródło:
CNN, PAP

"W związku z wątpliwościami UOKiK zwracamy środki, które są równowartością pobranych opłat za utrzymanie numeru w sieci" - poinformowało Orange w mediach społecznościowych. Chodzi o byłych klientów operatora. Wniosek w tej sprawie można złożyć tylko do 18 grudnia.

Duży operator zwraca pieniądze. Trzeba się pospieszyć

Duży operator zwraca pieniądze. Trzeba się pospieszyć

Źródło:
tvn24.pl

Luka płacowa pozostaje bez zmian, czyli przewaga zarobków mężczyzn nad tym, ile zarabiają kobiety - pisze w czwartek "Gazeta Wyborcza". - Tylko w 26 z 380 powiatów w Polsce to kobiety zarabiają więcej niż mężczyźni - zauważa ekspert cytowany przez dziennik.

Tak wygląda rzeczywista luka płacowa w Polsce

Tak wygląda rzeczywista luka płacowa w Polsce

Źródło:
"Gazeta Wyborcza"

Takie sieci, jak Biedronka, Lidl czy Aldi, zdobyły już blisko połowę polskiego rynku spożywczego. Teraz będą zmniejszać ofertę na półkach, by zaoszczędzić. To problem dla klientów i producentów - czytamy w czwartkowej "Rzeczpospolitej".

Dyskonty zdominowały polski handel. Teraz zmieniają strategię

Dyskonty zdominowały polski handel. Teraz zmieniają strategię

Źródło:
PAP

W czwartek w Sejmie zaplanowano pierwsze czytanie czterech projektów dotyczących obniżenia składki zdrowotnej. Dwa przygotował rząd, dwa kolejne to projekty poselskie: Polski 2050 i PiS. Wszystkie zakładają niższe wpływy z tytułu składki zdrowotnej do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Minister zdrowia Izabela Leszczyna podkreśla, że "ma słowo ministra finansów w sprawie rekompensaty niższych wpływów ze składki zdrowotnej".

Składka zdrowotna w Sejmie. Aż cztery projekty do rozważenia przez posłów

Składka zdrowotna w Sejmie. Aż cztery projekty do rozważenia przez posłów

Źródło:
PAP

Uważany za jednego z najbogatszych ludzi na świecie Gautam Adani, prezes korporacji Adani Group, której spółki notowane są między innymi na nowojorskiej giełdzie, został oskarżony przez sąd w USA o korupcję. Zarzuca mu się proponowanie indyjskim urzędnikom łapówek na kwotę 265 milionów dolarów.

Jeden z najbogatszych ludzi na świecie oskarżony o korupcję

Jeden z najbogatszych ludzi na świecie oskarżony o korupcję

Źródło:
PAP, BBC

Miliarder Elon Musk i były kandydat na prezydenta Vivek Ramaswamy zapowiedzieli w tekście na łamach "Wall Street Journal", że kierowany przez nich zespół DOGE zamierza przedstawić Donaldowi Trumpowi listę tysięcy bezprawnych, ich zdaniem, regulacji i zaproponować masowe zwolnienia urzędników federalnych.

Chcą masowych zwolnień i zmiany "tysięcy bezprawnych regulacji". Plan doradców Trumpa

Chcą masowych zwolnień i zmiany "tysięcy bezprawnych regulacji". Plan doradców Trumpa

Źródło:
PAP

"Czuję się jak Bin Laden", "Toczymy wojnę z rządem" miał mówić mężczyzna z Florydy, który został w środę aresztowany przez funkcjonariuszy FBI pod zarzutem zamiaru zdetonowania bomby przed gmachem New York Stock Exchange. Miało to nastąpić na tydzień przed Świętem Dziękczynienia.

Chciał wysadzić w powietrze giełdę papierów wartościowych. Został aresztowany

Chciał wysadzić w powietrze giełdę papierów wartościowych. Został aresztowany

Źródło:
PAP

Ford przekazał w środę, że zwolni około 14 procent pracowników w Europie. Koncern tłumaczy to słabym popytem na auta elektryczne, brakiem wsparcia władz oraz rosnącą konkurencją ze strony chińskich producentów - donosi agencja Reutera. Pracę w fabrykach giganta motoryzacyjnego stracić mają cztery tysiące osób.

Fala zwolnień w branży. Decyzja giganta

Fala zwolnień w branży. Decyzja giganta

Źródło:
Reuters

Prezydent USA przegrywa z przywódcą Chin bitwę o prymat w Ameryce Łacińskiej – ocenił w środę brytyjski dziennik "Financial Times". Przez pryzmat niedawnych szczytów w Peru i Brazylii gazeta analizuje wpływy obu państw w regionie bogatym w złoża surowców mineralnych.

Biden przegrywa z Xi. "Uderzający kontrast"

Biden przegrywa z Xi. "Uderzający kontrast"

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny poinformował o wycofaniu z obrotu łopatki do patelni sprzedawanej w sieci sklepów Tedi. "Nie należy używać produktu wskazanego w komunikacie do kontaktu z żywnością" - czytamy w komunikacie.

Sieć wycofuje produkt. Ostrzeżenie

Sieć wycofuje produkt. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Od stycznia 2025 roku emeryci i renciści będą mogli składać wnioski o rentę wdowią - informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Renta wdowia. ZUS o terminie składania wniosków

Renta wdowia. ZUS o terminie składania wniosków

Źródło:
PAP

Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynął wniosek niemieckiego funduszu Mutares w sprawie przejęcia polskiej sieci drogerii Natura - poinformował UOKiK. Strony liczą, że transakcja zakończy się jeszcze w tym roku.

Niemcy przejmują polską sieć sklepów. Brakuje jednego kroku

Niemcy przejmują polską sieć sklepów. Brakuje jednego kroku

Źródło:
tvn24.pl

Szef Głównego Urzędu Stastycznego odwołany. Jak podaje Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, premier Donald Tusk odwołał prezesa GUS Dominika Rozkruta.

Premier odwołał szefa Głównego Urzędu Statystycznego

Premier odwołał szefa Głównego Urzędu Statystycznego

Źródło:
PAP

Ruszył nabór zgłoszeń do przyszłorocznej, czternastej już, edycji konkursu nagród Polskiej Rady Biznesu. Potrwa on do 10 stycznia 2025 roku, a zdobywców statuetek poznamy 26 maja. - My przyznajemy nagrodę nie firmom, ale ludziom - podkreśla w rozmowie z TVN24 BiS Krzysztof Kulig, przewodniczący kapituły Nagrody Polskiej Rady Biznesu.

Ruszył nabór zgłoszeń do "biznesowych Oscarów"

Ruszył nabór zgłoszeń do "biznesowych Oscarów"

Źródło:
tvn24.pl