Draghi ostrzega Europę. "Nie będzie w stanie"

Draghi to włoski ekonomista, urzędnik państwowy i profesor akademicki. W latach 2021–2022 był premierem Włoch. W 2023 r. Ursula von der Leyen powierzyła mu przygotowanie raportu na temat przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej, który zaprezentowano rok temu.

Raport przedstawia dosyć pesymistyczną perspektywę przyszłości gospodarczej UE, która nie radzi sobie z konkurencją Chin i USA. Draghi informuje w nim, że jeśli nic się nie zmieni, europejską gospodarkę czeka "powolna agonia". Żeby tego uniknąć, zdaniem Włocha UE musi zwiększyć inwestycje publiczne i prywatne, ograniczyć biurokrację oraz wzmocnić wspólny rynek.

We wtorek na konferencji w Brukseli ponownie podkreślił, że fundamenty europejskiego wzrostu gospodarczego są osłabione przez rosnącą konkurencję Chin i presję handlową ze strony USA. Zwrócił też uwagę na zależność Europy od amerykańskiego rynku obronnego oraz chińskich materiałów krytycznych.

- Bez szybszego wzrostu Europa nie będzie w stanie zrealizować swoich ambicji w zakresie klimatu, cyfryzacji i bezpieczeństwa - przekonywał.

Według jego szacunków, w ciągu roku zapotrzebowanie na inwestycje w UE wzrosło z 800 mld do niemal 1,2 bln dolarów, przy rosnącej potrzebie finansowania przez sektor publiczny obronności i infrastruktury krytycznej.

Były premier Włoch wskazał trzy priorytety dla Europy:

Zwrócił uwagę na konieczność zwiększenia skali inwestycji w sztuczną inteligencję, superkomputery, chmurę obliczeniową, cyberbezpieczeństwo oraz sieci transmisyjne 5G i światłowody.

- Sztuczna inteligencja jest często nazywana technologią transformacyjną, jak elektryczność 140 lat temu. Ale jej sukces zależy od koordynacji czterech innych technologii: chmury obliczeniowej, superkomputerów, cyberbezpieczeństwa i nowoczesnych sieci 5G - powiedział.

Ocenił, że UE pozostaje w tyle w sektorze AI, bo w 2024 roku Stany Zjednoczone wyprodukowały 40 dużych modeli AI, Chiny 15, a UE zaledwie trzy.

Jego zdaniem konieczne jest także ułatwienie skalowania nowych technologii na unijnym rynku oraz zwiększenie finansowania dla startupów realizujących zaawansowane technologicznie projekty o wysokim ryzyku, ale potencjalnie dużych zyskach.

Równie ważne, zdaniem Draghiego, są inwestycje w energię. Jak podkreślił, ceny gazu i prądu w UE pozostają wielokrotnie wyższe niż w USA, co hamuje rozwój gospodarki cyfrowej. Wskazał przy tym na potrzebę dekarbonizacji, przyspieszenia rozwoju sieci energetycznych i inwestycji w odnawialne źródła energii oraz energetykę jądrową, w tym małe reaktory modułowe.

Draghi zwrócił też uwagę na znaczenie polityki przemysłowej, zamówień publicznych i koordynacji pomocy państw członkowskich w budowaniu konkurencyjnych europejskich sektorów strategicznych, takich jak półprzewodniki, nowoczesna stal czy technologie obronne.

Przestrzegł ponownie, że bez intensywnych działań UE ryzykuje pozostanie w tyle za USA i Chinami.

- Chiny stały się jeszcze silniejszym konkurentem, zarówno na rynkach trzecich, jak i w obliczu amerykańskich taryf. (...) Od grudnia ubiegłego roku nadwyżka handlowa Chin z Unią Europejską wzrosła o prawie 20 procent. Widzieliśmy również, jak zdolność Europy do reagowania jest ograniczona przez jej zależności - powiedział.

Obecna na konferencji szefowa KE Ursula von der Leyen powiedziała, że intensywnie realizuje program wzmocnienia konkurencyjności i innowacyjności gospodarki UE.

- Zaczęliśmy działać natychmiast i nieustannie będziemy realizować wszystkie nasze inicjatywy - podkreśliła.

Wśród kluczowych projektów wymieniła Pakt dla czystego przemysłu, wspierający przemysł w dekarbonizacji, inwestycje w superkomputery i sztuczną inteligencję, nowe zasady korzystania z pomocy publicznej oraz działania na rzecz obniżenia cen energii.

Szefowa KE zapowiedziała też działania mające na celu zwiększenie przepływu energii elektrycznej w całej Unii Europejskiej, co ma pomóc w ograniczeniu wzrostu cen energii. Jak powiedziała, chodzi o stworzenie tzw. autostrad energetycznych. Propozycja ma zostać opublikowana do końca bieżącego roku.

- Skupi się na ośmiu krytycznych wąskich gardłach w naszej infrastrukturze energetycznej. Od Pirenejów po Gazociąg Transbałkański, od cieśniny Oresund po Kanał Sycylijski - powiedziała.

Przewodnicząca KE dodała, że Komisja będzie w razie potrzeby udzielać finansowego wsparcia.

Na koniec wezwała do jedności i ambicji w realizacji programu Draghiego, podkreślając, że sukces wymaga połączenia inwestycji publicznych i prywatnych, sprawnego wdrażania innowacji oraz ochrony strategicznych sektorów.

- Wiem, że Europa da radę, bo już pokazaliśmy, co jest możliwe, gdy mamy ambicję, jedność i pilną potrzebę. (…) Dla dobrobytu, dla niepodległości i dla Europy - podsumowała.