Chiny gospodarczą potęgą? Rozprawiamy się z mitem w 5 punktach

82609752-db67-11e4-9b73-0025b511229esxc.hu

Istnieją przynajmniej dwa kraje zwane Chinami. Chińska Republika Ludowa zmyślona przez władze oraz sinofilów, i ta prawdziwa, która kryje się za fasadą oficjalnych statystyk, triumfalnych biuletynów KPCh i imponujących wieżowców w Szanghaju czy Makau. Wystarczy rzut oka na kilka ekonomicznych danych, aby zdać sobie z tego sprawę.

1. Mit PKB

Coraz więcej ludzi postrzega Chiny jako gospodarczą potęgę, bogaty kraj, który zdetronizuje wkrótce Stany Zjednoczone. I rzeczywiście, nie można wykluczyć, że za kilkanaście lat, mierząc PKB ogółem według parytetu siły nabywczej, Chiny – choć do tego jeszcze bardzo daleka droga – przegonią USA. O wiele ważniejszym wskaźnikiem w tym kontekście, bo lepiej mierzącym realną stopę życiową mieszkańców danego kraju, jest jednak PKB per capita. A pod tym względem Chiny z wynikiem 11 868 dolarów na głowę mieszkańca (dwukrotnie gorszym od Polski) znajdują się obecnie – według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego – na 89. miejscu na świecie, zaraz za Macedonią czy Turkmenistanem. A wszystko to w zderzeniu z przymusowymi aborcjami będącymi konsekwencją surowego zakazu posiadania więcej niż jednego dziecka, chłopami bez prawa do ziemi, restrykcjami ograniczającymi migracje (system hukou), czy brakiem systemu emerytalnego.

2. Iluzja demograficzna

Poza tym, w państwie, w którym mieszka grubo ponad 1,3 miliarda ludzi, nawet jeśli wytwarza się niewiele, zsumowany poziom produkcji robi wrażenie. Jego siła wynika bowiem – jak nazywa to Guy Sorman, francuski myśliciel i wybitny znawca Chin – z tzw. iluzji demograficznej. Oczywiście, z jednej strony, ostatni raz Chiny przeżyły istotne spowolnienie w latach 1989-1990, kiedy to tempo wzrostu wynosiło 4 proc. Z drugiej strony jednak, w ostatnim dziesięcioleciu wzrost gospodarek 28 rozwijających się państw azjatyckich – według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego – wynosił przeciętnie 9 procent rocznie.

3. Koniec łańcucha produkcji

Tym, co stanowi wiarygodny probierz stanu danej gospodarki, jest przede wszystkim szeroko rozumiana innowacyjność. Istnieje bowiem zasadnicza różnica między zdolnością wyprodukowania nowych leków a uszyciem nawet niewyobrażalnej liczby skarpet.Guy Sorman zwykł z tego powodu podawać w dyskusji dotyczącej potęgi chińskiej gospodarki – będącej co do zasady, jak zresztą cała Azja wyjąwszy Koreę i Japonię, jedynie podwykonawcą zachodnich zleceń – przykład iPhone’a. Wkład Chin w jego powstanie to 5 proc., a mimo to bardzo długo pisano na nim Made in China. Dopiero po protestach Apple, zmieniono napis na Assembled in China, czyli – w wolnym przekładzie – „zmontowany w Chinach”. Jeśli idzie zaś o inny sztandarowy produkt firmy stworzonej przez Steve’a Jobsa, czyli iPoda, który w 2008 r. był sprzedawany w USA za 299 dolarów, to tylko ok. 4 dolary z jego wartości pozostają w Państwie Środka wraz firmami montującymi – podał swego czasu „The Economist”.

4. Fasada oficjalnych statystyk

Oficjalne statystyki publikowane przez chiński rząd­ należy traktować z rezerwą. Na przykład stopa bezrobocia – którą partia chwali się mniej chętnie niż stopą wzrostu – wynosi oficjalnie tylko 4 proc. W rzeczywistości jednak ludzi bez pracy w Chinach jest znacznie więcej.

– Statystyki obejmują stałą ludność miejską, ale nie uwzględniają ludności wiejskiej, która teoretycznie ma środki utrzymania u siebie, ale emigruje do miast – wyjaśnia Krzysztof Gawlikowski z Instytutu Nauk Politycznych PAN w wywiadzie udzielonym dla magazynu „Forbes”. Jak szacuje z kolei Mao Yushi, niezależny chiński ekonomista i założyciel pierwszego instytutu badawczego w Pekinie nie mającego związku z partią komunistyczną, prawdopodobny odsetek bezrobotnych to około 20 proc.

5. Na bombie

Chiny jako największa fabryka świata napędzana tanią siłą roboczą i zagranicznym kapitałem przestały sprawnie funkcjonować, gdy globalny kryzys zmniejszył popyt na tamtejsze towary, a rola eksportu jako motoru wzrostu została ograniczona. W odpowiedzi chińskie władze postanowiły utrzymać imponujący wzrost poprzez inwestycje (tylko w br. planowana jest realizacja 300 projektów infrastrukturalnych o łącznej wartości 1,1 biliona dolarów). W rezultacie, ich udział w PKB wzrósł z 41 proc. w roku 2008 do 48 proc. w roku 2013, a obecnie wynosi już ponad 50 proc. Połowa to inwestycje państwowe, które jako nie poddane grze sił rynkowych, są w dłuższej perspektywie nierzadko chybione. Na przykład po 1998 r. Chiny rozpoczęły intensywną budowę autostrad. Do końca 2011 ich łączna długość wyniosła ponad 30 tys. km. Ale większość z nich nie jest efektywnie wykorzystywana. Stąd właśnie szereg nierównowag groźnych dla normalnego funkcjonowania chińskiej, a w konsekwencji i światowej, gospodarki. Poza przechyłem inwestycyjnym, którego bezpośrednim efektem pozostaje fakt, że – jak szacuje Bank Światowy – moce produkcyjne 75 proc. chińskich gałęzi przemysłu są za wysokie nawet o 40 proc. wystarczy wymienić choćby największą w historii bańkę na rynku nieruchomości oraz ogromne zadłużenie ogółem (finansów publicznych, sektora finansowego, konsumentów i przedsiębiorstw), które w ciągu siedmiu ostatnich lat wzrosło z około 160 proc. PKB na koniec 2008 roku do 240 proc. PKB na koniec roku 2013.

Autor: Michał Wołangiewicz / Źródło: TVN24 BiS, Forbes, Instytut Misesa, Bank Światowy, MFW

Źródło zdjęcia głównego: sxc.hu

Pozostałe wiadomości

Polacy pracujący w Wielkiej Brytanii zarabiają więcej niż rodowici Brytyjczycy - podał "Economist", powołując się na rządowe dane. Jednym z czynników stojących za tą zmianą jest podnoszenie kwalifikacji przez polskich migrantów.

Polacy prześcignęli w zarobkach Brytyjczyków

Polacy prześcignęli w zarobkach Brytyjczyków

Źródło:
PAP

- Podwyżka zasiłku pogrzebowego będzie kosztowała budżet maksymalnie dwa miliardy złotych rocznie - ogłosiła w środę w Sejmie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Podkreśliła, że podwyżka to "absolutna konieczność".

Pierwsza podwyżka od 14 lat. "Absolutna konieczność"

Pierwsza podwyżka od 14 lat. "Absolutna konieczność"

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podjęła decyzję. Stopy procentowe zostaną obniżone o 50 punktów bazowych do poziomu 5,25 procent - podano w komunikacie. Poprzednia obniżka stóp procentowych miała miejsce w październiku 2023 roku. 

Stopy procentowe. Jest decyzja Rady Polityki Pieniężnej

Stopy procentowe. Jest decyzja Rady Polityki Pieniężnej

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Lepiej późno niż wcale - napisał w środę premier Donald Tusk. Wcześniej Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe po raz pierwszy od października 2023 roku.

Pierwsza taka decyzja od kilkunastu miesięcy. Tusk komentuje

Pierwsza taka decyzja od kilkunastu miesięcy. Tusk komentuje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się obniżyć stopy procentowe o 50 punktów bazowych, a główna stopa referencyjna została obniżona do poziomu 5,25 procent. Jarosław Sadowski z firmy Rankomat wskazał, jak decyzja RPP wpłynie na wysokość raty kredytu.

Tak zmieni się rata kredytu

Tak zmieni się rata kredytu

Źródło:
tvn24.pl

Weto prezydenta Andrzeja Dudy wobec ustawy obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców jest głęboko niesprawiedliwe - oceniła rzeczniczka małych i średnich przedsiębiorców Agnieszka Majewska, zapowiadając dalszą walkę o zmianę przepisów.

"Głęboko niesprawiedliwa" decyzja prezydenta

"Głęboko niesprawiedliwa" decyzja prezydenta

Źródło:
PAP

Zbliża się koniec nieczytelnych, niechlujnie wypełnionych oświadczeń majątkowych. Trwają prace nad systemem generowania i przechowywania elektronicznych wersji dokumentów - wskazuje resort cyfryzacji.

Oświadczenia majątkowe po nowemu. Resort wyjaśnia

Oświadczenia majątkowe po nowemu. Resort wyjaśnia

Źródło:
tvn24.pl

Fed pozostawił stopy procentowe w USA bez zmian w przedziale 4,25-4,50 procent - podano w komunikacie po posiedzeniu. Jak podano, niepewność wokół perspektyw gospodarczych w USA "wzrosła jeszcze bardziej".

Fed podjął decyzję sprawie stóp procentowych w USA

Fed podjął decyzję sprawie stóp procentowych w USA

Źródło:
PAP

Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w związku z niewdrożeniem Aktu o usługach cyfrowych. "Polska nie wyznaczyła koordynatora ds. usług cyfrowych i nie nadała mu uprawnień do wykonywania zadań wynikających z aktu o usługach cyfrowych" - czytamy w komunikacie KE. Za wdrożenie tych przepisów odpowiedzialne jest Ministerstwo Cyfryzacji. W środę poinformowano także o złożeniu skargi przeciw Polsce w związku z niewdrożeniem unijnej dyrektywy o eurowiniecie.

Polska pozwana do TSUE

Polska pozwana do TSUE

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Główny Urząd Statystyczny (GUS) podał nowe dane o wynagrodzeniach. Mediana w listopadzie 2024 roku wyniosła 6842 złote i była o prawie jedną piątą niższa od przeciętnego wynagrodzenia, które wynosiło 8376,58 złotego.

Tyle naprawdę zarabiamy. Nowe dane

Tyle naprawdę zarabiamy. Nowe dane

Źródło:
PAP

W środę strajk kolejarzy sparaliżował ruch pociągów w Portugali. - Możemy odstąpić od protestu, ale tylko wtedy, kiedy rząd przystanie na proponowane przez nas warunki - stwierdził szef związku zawodowego Fectrans Jose Manuel Oliveira. Strajkujący żądają podwyżek i lepszych warunków pracy.

Chaos na stacjach kolejowych

Chaos na stacjach kolejowych

Źródło:
PAP

Do dziesięciu lat miałby zostać zwiększony czas nieprzerwalnego zamieszkiwania w Polsce przez cudzoziemców, którzy chcą uzyskać polskie obywatelstwo - zakłada propozycja noweli Prawa i Sprawiedliwości, o czym informuje "Rzeczpospolita". Obecnie są to trzy lata. Prace nad zmianami planuje również obecny rząd, ale propozycję ma przedstawić dopiero jesienią.

Ma być trudniej o polski paszport dla cudzoziemców

Ma być trudniej o polski paszport dla cudzoziemców

Źródło:
PAP

Hiszpański rząd zatwierdził skrócenie czasu pracy w ciągu tygodnia z 40 do 37,5 godzin. Projekt trafi teraz pod głosowanie parlamentu. Rząd jednak nie ma większości i zabiega o poparcie między innym u nacjonalistów katalońskich.

Chcą pracować najkrócej od 40 lat. "Pomagamy ludziom być trochę szczęśliwszymi"

Chcą pracować najkrócej od 40 lat. "Pomagamy ludziom być trochę szczęśliwszymi"

Źródło:
PAP

Żyjemy z technologią 5G, ale operatorzy telekomunikacyjni myślą już o 6G. 12 największych firm europejskich z tej branży zaapelowało do regulatorów, by poszerzyć pasmo dla usług mobilnych. Ostrzegli też, że Europie grozi pozostanie w tyle za USA przy wdrażaniu technologii 6G.

Technologia 6G. Apel operatorów

Technologia 6G. Apel operatorów

Źródło:
Reuters

Stopa bezrobocia w kwietniu 2025 roku wyniosła 5,2 procent - wynika z szacunków resortu rodziny. Ministerstwo dodało, że bezrobocie spadło w porównaniu z poprzednim miesiącem o 0,1 punktu procentowego.

Takie jest teraz bezrobocie w Polsce

Takie jest teraz bezrobocie w Polsce

Źródło:
PAP

W wieku 81 lat zmarł Jan Koral, współtwórca marki Koral - poinformował portal Sądeczanin. Cukiernik stworzył w Nowym Sączu lodziarnię "Bajka", w której to jego bracia, Józef i Marian, uczyli się fachu. Później dzięki nim lody Koral stały się znane w całym kraju i w Europie.

Zmarł Jan Koral. To on zaraził braci pasją do lodów

Zmarł Jan Koral. To on zaraził braci pasją do lodów

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Donald Trump ocenił, że obecnie Rosja nie powinna wrócić do grupy G7, do której należy siedem najbogatszych gospodarek świata. Zaznaczył, że w jego ocenie wykluczenie Rosji z G8 po aneksji Krymu było błędem. Wyraził jednak nadzieję, że Rosję do zakończenia wojny z Ukrainą może zmotywować perspektywa ponownego udziału w piłkarskich mistrzostwach świata.

Trump o powrocie Rosji do G7: to nie jest dobry moment

Trump o powrocie Rosji do G7: to nie jest dobry moment

Źródło:
PAP

- Wiem jedno. Rosja chce ukraść Polsce demokrację w tych wyborach - powiedział na antenie TVN24, w programie "Rozmowa Piaseckiego" wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Zapytany o "bezprecedensową" ingerencję ze strony rosyjskiej w wybory w Polsce zaznaczył, że jest ona "trójkierunkowa".

"Rosja chce ukraść Polsce demokrację"

"Rosja chce ukraść Polsce demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę w Szwajcarii dojdzie do pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojny handlowej między obu mocarstwami - zapowiedział sekretarz skarbu USA Scott Bessent. - Nie chcemy się odłączać od Chin, to czego chcemy to sprawiedliwy handel - zaznaczył.

Jest zapowiedź pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojen handlowych

Jest zapowiedź pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojen handlowych

Źródło:
PAP

"L4, ciąża. W weekend chcę pojechać nad wodę, zrobić grilla i odpocząć. Co w razie kontroli?" - zapytała internautka na jednej z grup w mediach społecznościowych. O odpowiedź poprosiliśmy Zakład Ubezpieczeń Społecznych. - Nieobecność w miejscu zamieszkania w czasie przeprowadzanej kontroli nie musi oznaczać niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego - przekazała nam Monika Folaron z biura prasowego ZUS.

Grillowanie i wypad nad wodę na zwolnieniu. ZUS odpowiada

Grillowanie i wypad nad wodę na zwolnieniu. ZUS odpowiada

Źródło:
tvn24.pl

Premier Mark Carney podkreślił, że Kanada nie jest na sprzedaż, na co Donald Trump odparł, że "czas to pokaże". Prezydent USA wykluczył też obniżkę ceł na kanadyjskie towary.

Donald Trump do Marka Carneya: Czas to pokaże. Nigdy nie mów nigdy

Donald Trump do Marka Carneya: Czas to pokaże. Nigdy nie mów nigdy

Źródło:
PAP

Amerykańscy przedsiębiorcy dwoją się i troją, by znaleźć sposób na cła wprowadzone przez Donalda Trumpa. Jak zauważa CNN, w centrum ich uwagi są takie pojęcia jak "skład celny" i "zharmonizowane kody systemowe". To pierwsze pozwala zapłacić cło później, a to drugie - znacznie je zmniejszyć. Wszystko legalnie.

Dziwne, ale legalne sposoby na omijanie ceł Trumpa

Dziwne, ale legalne sposoby na omijanie ceł Trumpa

Źródło:
CNN

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja wynosi 520 milionów złotych. W Polsce odnotowano trzy wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które padły 6 maja 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska zapowiedziała, że do końca 2025 roku zostanie wprowadzony zakaz zawierania nowych umów na rosyjski gaz. Zgodnie z planem Brukseli kontrakty długoterminowe z Rosją mają być wygaszone z końcem roku 2027. Zapowiedź KE skomentował premier Donald Tusk.

"Mamy to!". Donald Tusk o zapowiedzi Brukseli

"Mamy to!". Donald Tusk o zapowiedzi Brukseli

Źródło:
PAP

Rząd przyjął pakiet deregulacyjny, który obejmuje zwiększenie limitu rocznej sprzedaży zwalniającej z obowiązku płacenia podatku VAT z 200 do 240 tysięcy złotych. Nowe przepisy mają także na celu między innymi ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów.

Zmiany w podatkach. Decyzja rządu

Zmiany w podatkach. Decyzja rządu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Rząd Indii zagroził podjęciem kroków prawnych przeciwko domowi aukcyjnemu Sotheby's w Hongkongu, jeśli nie wstrzyma aukcji klejnotów związanych z relikwiami Buddy - podała stacja BBC.

Spór o klejnoty związane z relikwiami Buddy. Rząd Indii grozi domowi aukcyjnemu

Spór o klejnoty związane z relikwiami Buddy. Rząd Indii grozi domowi aukcyjnemu

Źródło:
PAP

Rząd przyjął projekt noweli dotyczący aplikacji mObywatel. Wprowadzone mają zostać nowe funkcje, takie jak mLegitymacja nauczyciela, mStłuczka czy wirtualny asystent. Rozszerzone mają też być możliwości podpisu elektronicznego.

Aplikacja mObywatel. Zmiany i nowe funkcje

Aplikacja mObywatel. Zmiany i nowe funkcje

Źródło:
PAP

Zespół CERT Orange ostrzega przed cyberprzestępcami podszywającymi się pod operatora sieci komórkowej. "Dwie domeny używane w atakach zablokowaliśmy, ale to kwestia czasu, kiedy pojawi się kolejna" - napisano w komunikacie.

"Dziś oszuści mocno się rozkręcili". Ostrzeżenie

"Dziś oszuści mocno się rozkręcili". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl