Chiny gospodarczą potęgą? Rozprawiamy się z mitem w 5 punktach

82609752-db67-11e4-9b73-0025b511229esxc.hu

Istnieją przynajmniej dwa kraje zwane Chinami. Chińska Republika Ludowa zmyślona przez władze oraz sinofilów, i ta prawdziwa, która kryje się za fasadą oficjalnych statystyk, triumfalnych biuletynów KPCh i imponujących wieżowców w Szanghaju czy Makau. Wystarczy rzut oka na kilka ekonomicznych danych, aby zdać sobie z tego sprawę.

1. Mit PKB

Coraz więcej ludzi postrzega Chiny jako gospodarczą potęgę, bogaty kraj, który zdetronizuje wkrótce Stany Zjednoczone. I rzeczywiście, nie można wykluczyć, że za kilkanaście lat, mierząc PKB ogółem według parytetu siły nabywczej, Chiny – choć do tego jeszcze bardzo daleka droga – przegonią USA. O wiele ważniejszym wskaźnikiem w tym kontekście, bo lepiej mierzącym realną stopę życiową mieszkańców danego kraju, jest jednak PKB per capita. A pod tym względem Chiny z wynikiem 11 868 dolarów na głowę mieszkańca (dwukrotnie gorszym od Polski) znajdują się obecnie – według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego – na 89. miejscu na świecie, zaraz za Macedonią czy Turkmenistanem. A wszystko to w zderzeniu z przymusowymi aborcjami będącymi konsekwencją surowego zakazu posiadania więcej niż jednego dziecka, chłopami bez prawa do ziemi, restrykcjami ograniczającymi migracje (system hukou), czy brakiem systemu emerytalnego.

2. Iluzja demograficzna

Poza tym, w państwie, w którym mieszka grubo ponad 1,3 miliarda ludzi, nawet jeśli wytwarza się niewiele, zsumowany poziom produkcji robi wrażenie. Jego siła wynika bowiem – jak nazywa to Guy Sorman, francuski myśliciel i wybitny znawca Chin – z tzw. iluzji demograficznej. Oczywiście, z jednej strony, ostatni raz Chiny przeżyły istotne spowolnienie w latach 1989-1990, kiedy to tempo wzrostu wynosiło 4 proc. Z drugiej strony jednak, w ostatnim dziesięcioleciu wzrost gospodarek 28 rozwijających się państw azjatyckich – według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego – wynosił przeciętnie 9 procent rocznie.

3. Koniec łańcucha produkcji

Tym, co stanowi wiarygodny probierz stanu danej gospodarki, jest przede wszystkim szeroko rozumiana innowacyjność. Istnieje bowiem zasadnicza różnica między zdolnością wyprodukowania nowych leków a uszyciem nawet niewyobrażalnej liczby skarpet.Guy Sorman zwykł z tego powodu podawać w dyskusji dotyczącej potęgi chińskiej gospodarki – będącej co do zasady, jak zresztą cała Azja wyjąwszy Koreę i Japonię, jedynie podwykonawcą zachodnich zleceń – przykład iPhone’a. Wkład Chin w jego powstanie to 5 proc., a mimo to bardzo długo pisano na nim Made in China. Dopiero po protestach Apple, zmieniono napis na Assembled in China, czyli – w wolnym przekładzie – „zmontowany w Chinach”. Jeśli idzie zaś o inny sztandarowy produkt firmy stworzonej przez Steve’a Jobsa, czyli iPoda, który w 2008 r. był sprzedawany w USA za 299 dolarów, to tylko ok. 4 dolary z jego wartości pozostają w Państwie Środka wraz firmami montującymi – podał swego czasu „The Economist”.

4. Fasada oficjalnych statystyk

Oficjalne statystyki publikowane przez chiński rząd­ należy traktować z rezerwą. Na przykład stopa bezrobocia – którą partia chwali się mniej chętnie niż stopą wzrostu – wynosi oficjalnie tylko 4 proc. W rzeczywistości jednak ludzi bez pracy w Chinach jest znacznie więcej.

– Statystyki obejmują stałą ludność miejską, ale nie uwzględniają ludności wiejskiej, która teoretycznie ma środki utrzymania u siebie, ale emigruje do miast – wyjaśnia Krzysztof Gawlikowski z Instytutu Nauk Politycznych PAN w wywiadzie udzielonym dla magazynu „Forbes”. Jak szacuje z kolei Mao Yushi, niezależny chiński ekonomista i założyciel pierwszego instytutu badawczego w Pekinie nie mającego związku z partią komunistyczną, prawdopodobny odsetek bezrobotnych to około 20 proc.

5. Na bombie

Chiny jako największa fabryka świata napędzana tanią siłą roboczą i zagranicznym kapitałem przestały sprawnie funkcjonować, gdy globalny kryzys zmniejszył popyt na tamtejsze towary, a rola eksportu jako motoru wzrostu została ograniczona. W odpowiedzi chińskie władze postanowiły utrzymać imponujący wzrost poprzez inwestycje (tylko w br. planowana jest realizacja 300 projektów infrastrukturalnych o łącznej wartości 1,1 biliona dolarów). W rezultacie, ich udział w PKB wzrósł z 41 proc. w roku 2008 do 48 proc. w roku 2013, a obecnie wynosi już ponad 50 proc. Połowa to inwestycje państwowe, które jako nie poddane grze sił rynkowych, są w dłuższej perspektywie nierzadko chybione. Na przykład po 1998 r. Chiny rozpoczęły intensywną budowę autostrad. Do końca 2011 ich łączna długość wyniosła ponad 30 tys. km. Ale większość z nich nie jest efektywnie wykorzystywana. Stąd właśnie szereg nierównowag groźnych dla normalnego funkcjonowania chińskiej, a w konsekwencji i światowej, gospodarki. Poza przechyłem inwestycyjnym, którego bezpośrednim efektem pozostaje fakt, że – jak szacuje Bank Światowy – moce produkcyjne 75 proc. chińskich gałęzi przemysłu są za wysokie nawet o 40 proc. wystarczy wymienić choćby największą w historii bańkę na rynku nieruchomości oraz ogromne zadłużenie ogółem (finansów publicznych, sektora finansowego, konsumentów i przedsiębiorstw), które w ciągu siedmiu ostatnich lat wzrosło z około 160 proc. PKB na koniec 2008 roku do 240 proc. PKB na koniec roku 2013.

Autor: Michał Wołangiewicz / Źródło: TVN24 BiS, Forbes, Instytut Misesa, Bank Światowy, MFW

Źródło zdjęcia głównego: sxc.hu

Pozostałe wiadomości

Inwestorzy pozytywnie reagują na decyzję amerykańskiego sądu, który uznał cła nałożone przez prezydenta Donalda Trumpa za nielegalne. Analitycy oceniają, że jest to "ogromna ulga dla rynków akcji i poważny cios dla administracji Trumpa". Dodają jednak, że niepewność pozostaje.

"Poważny cios dla administracji Trumpa"

"Poważny cios dla administracji Trumpa"

Źródło:
PAP

Notowania ropy naftowej gwałtownie rosną po decyzji amerykańskiego sądu federalnego w sprawie ceł nałożonych przez prezydenta USA Donalda Trumpa.

Cła Donalda Trumpa. Mocna reakcja rynku na decyzję sądu

Cła Donalda Trumpa. Mocna reakcja rynku na decyzję sądu

Źródło:
PAP

Amerykański Sąd do spraw Handlu Międzynarodowego zablokował większość ceł nałożonych przez Donalda Trumpa. W orzeczeniu stwierdzono, że prezydent USA przekroczył swoje uprawnienia - podał Reuters.

Sąd zablokował cła Donalda Trumpa

Sąd zablokował cła Donalda Trumpa

Źródło:
Reuters, PAP, AP

- Pierwsze przetargi dwudziestu działek odbyły się w ubiegłym tygodniu. Nabywca będzie mieć ziemię za połowę ceny - mówi w rozmowie z tvn24.pl Kamil Sznel, rzecznik Urzędu Miejskiego w Suwałkach. Chodzi o program "Działki budowlane dla młodych". Prezydent miasta Czesław Renkiewicz dodaje, że "za moment" ogłoszony zostanie "przetarg na sprzedaż kolejnych".

Sprzedają działki o 50 procent taniej

Sprzedają działki o 50 procent taniej

Źródło:
tvn24.pl

Arabia Saudyjska podwoiła kary finansowe za pielgrzymkę do Mekki (hadżdżu) bez zezwolenia. Grzywna dla pielgrzymów przekracza pięć tysięcy dolarów, a organizatorom nielegalnych wyjazdów grozi kara 27 tysięcy dolarów - podał Bloomberg.

Wyższe kary za nielegalne pielgrzymki. Nawet 27 tysięcy za brak zezwolenia

Wyższe kary za nielegalne pielgrzymki. Nawet 27 tysięcy za brak zezwolenia

Źródło:
PAP

Senat uchwalił w środę nowelizację Kodeksu pracy w sprawie jawności płac, ale z poprawką. Pracodawca będzie zobowiązany do udzielenia kandydatowi na stanowisko z odpowiednim wyprzedzeniem informacji o proponowanym wynagrodzeniu, aby umożliwić mu świadome i przejrzyste negocjacje.

Nowy obowiązek dla pracodawców. Poprawka Senatu

Nowy obowiązek dla pracodawców. Poprawka Senatu

Źródło:
PAP

Sektor bankowy w Polsce w 2024 roku osiągnął rekordowe zyski netto - czytamy w interpelacji poselskiej skierowanej do resortu finansów. Posłowie pytają w niej o analizy i konsultacje w sprawie wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków banków. Odpowiedzi w tej sprawie udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop.

Podatek od "manny z nieba". Ministerstwo zabiera głos

Podatek od "manny z nieba". Ministerstwo zabiera głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Hakerzy zaatakowali Czechy. Zdaniem szefowej unijnej dyplomacji Kaji Kallas za cyberatakiem stoi podmiot wspierany przez Chiny. Czeski resort spraw zagranicznych wezwał do siebie chińskiego ambasadora.

Atak hakerów. Wezwali ambasadora

Atak hakerów. Wezwali ambasadora

Źródło:
PAP

Od 1 lipca do bazyliki Świętego Marka w Wenecji będzie można wejść tylko po wcześniejszym dokonaniu rezerwacji online, a cena biletu wstępu wzrośnie z 6 do 10 euro. To kolejny krok podjęty w tym mieście, by stawić czoła nasilającemu się zjawisku tak zwanej nadmiernej turystyki.

Walczą z nadmierną turystyką. Ceny biletów w górę

Walczą z nadmierną turystyką. Ceny biletów w górę

Źródło:
PAP

PKP Polskie Linie Kolejowe szukają około 130 nowych pracowników. Zatrudnienie mogą znaleźć zarówno osoby z wykształceniem wyższym, jak i te ze średnim czy zawodowym. Proponowane pensje sięgają nawet 28,5 tysiąca złotych brutto miesięcznie.

Nawet 28,5 tysiąca złotych miesięcznie. Polski gigant szuka pracowników

Nawet 28,5 tysiąca złotych miesięcznie. Polski gigant szuka pracowników

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Z najnowszego sondażu przeprowadzonego wśród Włochów w wieku 19-28 lat wynika, że zawody takie jak lekarz, nauczyciel czy specjalista do spraw cyberbezpieczeństwa cieszą się obecnie większym prestiżem niż praca influencera. Wyniki badania wskazują na zmianę priorytetów zawodowych młodego pokolenia, które coraz częściej stawia na stabilność, użyteczność społeczną i rozwój w sektorach o rosnącym znaczeniu.

Influencer już nie tak popularny. Ranking zawodów marzeń

Influencer już nie tak popularny. Ranking zawodów marzeń

Źródło:
PAP

Majorka, Zakintos i Paryż - to najbardziej oblegane przez turystów miejsca na Starym Kontynencie, w zależności od tego, jakie kryterium przyjmiemy.

Oto najbardziej oblegane przez turystów miejsca w Europie

Oto najbardziej oblegane przez turystów miejsca w Europie

Źródło:
PAP

Elon Musk skrytykował ustawę podatkową forsowaną przez Donalda Trumpa - pisze "Financial Times". Zdaniem miliardera nowe przepisy negatywnie wpłyną na efekty prac Departamentu Wydajności Państwa (DOGE), którym do niedawna kierował.

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa

Źródło:
"Financial Times"

Od 20 maja, ponad 211 tysięcy wyborców dopisało się do spisów prowadzonych przez konsula, co daje w tej chwili liczbę 695 886 potencjalnych wyborców - przekazała w środę Justyna Chrzanowska z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Jak dodała, ze względu na duże zainteresowanie w ostatnim czasie pojawiły się zakłócenia w działaniu systemu e-Wybory.

Ogromne zainteresowanie wyborami za granicą. Jeszcze jest czas na rejestrację

Ogromne zainteresowanie wyborami za granicą. Jeszcze jest czas na rejestrację

Źródło:
tvn24.pl

Chrysler Building - ikona nowojorskiego skylineu i jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł architektury art déco - ponownie trafił na rynek nieruchomości. Choć aktualna cena nie została ujawniona, warto przypomnieć, że w 2019 roku wieżowiec został sprzedany za 150 milionów dolarów.

To symbol miasta. Słynny budynek trafi na sprzedaż

To symbol miasta. Słynny budynek trafi na sprzedaż

Źródło:
PAP

Unia Europejska jest o krok od realizacji założeń klimatycznych, brakuje tylko jednego punktu procentowego - podała w środę Komisja Europejska. Zaktualizowanych planów na rzecz energii i klimatu, zgodnych z unijnymi założeniami, wciąż nie przesłały Polska, Belgia i Estonia.

Brakuje jednego punktu procentowego. "Dobra wiadomość"

Brakuje jednego punktu procentowego. "Dobra wiadomość"

Źródło:
PAP

W kwietniu 2025 roku sektor pozabankowy odnotował ponad 17-procentowy wzrost liczby udzielonych kredytów gotówkowych - wynika z raportu Biura Informacji Kredytowej. Dynamicznie, bo o 21,3 procent, wzrosła także liczba pożyczek ratalnych.

Życie na kredycie Polaków. Coraz częściej ratujemy budżety chwilówkami

Życie na kredycie Polaków. Coraz częściej ratujemy budżety chwilówkami

Źródło:
PAP

Citi Handlowy zawarł z VeloBankiem warunkową umowę sprzedaży swojej części detalicznej - podano w komunikacie. Finalizacja ma nastąpić w połowie 2026 roku. Klienci detaliczni Citi Handlowego zostaną klientami VeloBanku. Bank przejmie też około 1650 pracowników. Jest reakcja giełdy na te doniesienia.

Bank sprzedaje część detaliczną. Jest reakcja rynku

Bank sprzedaje część detaliczną. Jest reakcja rynku

Źródło:
PAP

Jeśli rząd Donalda Tuska chce zapewnić zwycięstwo swojemu kandydatowi, musi zdobyć przychylność przedsiębiorców - pisze agencja Bloomberg. Podkreśla, że to właśnie biznesmeni, którzy wcześniej poparli Sławomira Mentzena, mogą odegrać decydującą rolę w drugiej turze.

Mogą zadecydować o wyniku wyborów. "Są wielką szansą"

Mogą zadecydować o wyniku wyborów. "Są wielką szansą"

Źródło:
PAP

Do 31 marca do urzędów pracy wpłynęły informacje o planowanych zwolnieniach grupowych dotyczących około 74,5 tysiąca osób - przekazał resort pracy. - To temat, który budzi emocje - stwierdził w rozmowie z TVN24+ Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Wyjaśnił też, jaki wpływ na rynek pracy mają zwolnienia grupowe.

Zwolnienia grupowe. Resort podaje dane

Zwolnienia grupowe. Resort podaje dane

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24+

Po doniesieniach medialnych o zakupie mieszkania przez Karola Nawrockiego pojawiła się możliwość uporządkowania kwestii umów dożywocia. Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi obecnie analizę tej sprawy - informuje w środę 'Dziennik Gazeta Prawna'

Mieszkanie za rentę. Po Nawrockim możliwe zmiany

Mieszkanie za rentę. Po Nawrockim możliwe zmiany

Źródło:
PAP

We wtorek brazylijscy prokuratorzy pozwali chińskiego producenta samochodów BYD, oskarżając go o odpowiedzialność za handel ludźmi i warunki przypominające niewolnictwo przy budowie fabryki w stanie Bahia - podał portal stacji CNN.

"Warunki przypominające niewolnictwo". Chiński gigant pozwany

"Warunki przypominające niewolnictwo". Chiński gigant pozwany

Źródło:
CNN

Polacy polują na promocje rzadziej od Niemców i Francuzów, ale w czasach inflacji opanowali sztukę poszukiwania okazji - wynika z raportu UCE Research i Shopfully. Jedynie co piąty badany deklaruje, że jego nawyki zakupowe nie uległy zmianie.

Polacy łowcami promocji? Wyprzedzają nas te kraje

Polacy łowcami promocji? Wyprzedzają nas te kraje

Źródło:
PAP