PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto – wskaźnik, który pokazuje zamożność społeczeństwa

Źródło:
TVN24 Biznes
Glapiński: gospodarka jest cholernie daleko od OK
Glapiński: gospodarka jest cholernie daleko od OKNBP
wideo 2/5
Glapiński: gospodarka jest cholernie daleko od OKNBP

PKB to łączna wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w danym kraju w określonym czasie, która wyrażona jest w pieniądzu. PKB uznawany jest za jeden z najlepszych, a przez to najczęściej stosowanych wskaźników makroekonomicznych pokazujących dobrobyt społeczeństwa danego kraju. 

PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto, to wyrażona w pieniądzu wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju w określonym czasie.Dla PKB istotne jest tylko kryterium geograficzne wytworzenia dóbr i usług.Wyróżnia się PKB realny, nominalny i potencjalny.PKB per capita to PKB na jednego mieszkańca.PKB można liczyć metodą wydatkową, dochodową lub produkcyjną.Dochód narodowy równy jest Produktowi Krajowemu Netto.Deflator PKB to miernik poziomu cen w gospodarce.

Co to jest PKB?

PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto, to wyrażona w pieniądzu wartość wszystkich dóbr i usług, które zostały wytworzone na terenie danego kraju w określonym czasie. Co istotne, podczas obliczania PKB brane jest pod uwagę kryterium geograficzne, co oznacza, że nie ma znaczenia, czy dobra i usługi wytworzone zostały przez narodowe, czy też zagraniczne czynniki. Ważne jest jedynie miejsce działania tych podmiotów

Rodzaje PKB

Produkt Krajowy Brutto można ujmować na kilka sposobów. Dzięki temu mówić możemy o kilku rodzajach PKB:

PKB realny – nazywany jest niekiedy realną produkcją, ponieważ pokazuje łączną produkcję dóbr w gospodarce, a obliczany jest w stałych cenach rynkowych z danego okresu, PKB nominalny – to łączna wartość wytworzonych dóbr i usług, która obliczana jest według bieżącej wartości pieniądza,  PKB potencjalny – jego poziom wyznacza potencjał wytwórczy gospodarczy, czyli maksymalna wartość produkcji możliwa do osiągnięcia przy zachowaniu stabilności cen i w warunkach pełnego zatrudnienia.

PKB per capita

Wskaźnik PKB, jako miara całkowitej produkcji, nie pokazuje jednak precyzyjnie zamożności społeczeństwa. Przede wszystkim dlatego, że nie uwzględnia liczby ludności. Dlatego dla określenia poziomu życia jednego mieszkańca stworzono wskaźnik PKB per capita. Jest to wskaźnik PKB przypadający na osobę – jednego mieszkańca danego kraju. To właśnie ta wartość pozwala na porównanie poziomu życia mieszkańców różnych państw, pokazuje bowiem realnie, jakimi zasobami dysponuje jednostka.

Wzór PKB, czyli jak obliczyć Produkt Krajowy Brutto

Wyróżnia się trzy sposoby obliczania wartości PKB. Są to:

– metoda wydatkowa tzw. expenditure approach, – metoda dochodowa tzw. income approach, – metoda produkcyjna tzw. production approach.

Metoda wydatkowa zakłada, że PKB jest w przybliżeniu równy wydatkom wszystkich nabywców dóbr wytworzonych w ciągu roku. Wzór na PKB wg metody wydatkowej to:

PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe (bez transferów) + zmiana stanu zapasów

Metoda dochodowa zakłada zaś, że PKB musi być równy sumie dochodów wszystkich właścicieli czynników produkcji. Wzór na PKB wg metody dochodowej to:

PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału + dochody z państwa + amortyzacja

Metoda produkcyjna zakłada, że PKB wylicza się odejmując od produkcji całkowitej wartość dóbr i usług, które zostały zużyte do ich produkcji. Wzór na PKB wg metody produkcyjnej to:

PKB = produkcja globalna kraju – zużycie pośrednie = suma wartości dodanej ze wszystkich gałęzi gospodarki krajowej 

PKB Polski 

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego wartość PKB Polski w 2020 roku wyniosła 2323,9 mld zł, co oznacza realne zmniejszenie o 2,8 proc. w stosunku do wzrostu o 4,5 proc. w 2019 roku. Jak podaje GUS – PKB per capita w Polsce w 2019 roku wyniósł zaś 59 229 zł

Ranking PKB 

Wskaźnik PKB, pokazując dobrobyt społeczeństwa w danym kraju, pozwala tworzyć rankingi najbogatszych państw na świecie. Przyjmuje się, że są to państwa, których PKB jest najwyższy. 

PKB na świecie przedstawia się następująco:

PKB USA – 20 937 mld USD (za 2020 rok), co daje pierwsze miejsce w rankingu, jednocześnie szacuje się, że ¼ światowego PKB wytwarzana jest przez USA,  – PKB Chin – 14 723 mld USD (za 2020 rok), co daje drugie miejsce w rankingu, – PKB Japonii – 5 065 mld USD (za 2019 rok), co daje trzecie miejsce w rankingu, – PKB Niemiec – 3 806 mld USD (zas 2020 rok), co daje najwyższy wskaźnik PKB w Europie, – PKB Rosji – 1 484 mld USD (za 2020 rok), co daje jej wysoką pozycję w rankingu, przy czym warto zauważyć, że PKB per capita jest dużo niższe i plasuje Rosję za Polską, 

W światowym rankingu Polska zajmuje 22. miejsce. 

Dochód narodowy

Od Produktu Krajowego Brutto należy odróżnić pojęcie „dochodu narodowego”. Dochód narodowy jest to suma wszystkich dochodów, które uzyskane zostały w danym roku z utworzenia dóbr produkcyjnych i konsumpcyjnych wzbogacając wartość państwa. Co ważne, dotyczy on dóbr wytworzonych przez obywateli w kraju, ale i za granicą. Dochód narodowy jest równy Produktowi Narodowemu Netto. 

Deflator PKB

Deflator PKB to wskaźnik cen, który określa poziom ich zmian. Wskazuje on realny wzrost lub spadek cen wszystkich dóbr i usług, które wchodzą w skład dochodu narodowego. Jest to zatem relacja pomiędzy PKB nominalnym a PKB realnym. 

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Miliarder Elon Musk tłumaczy działanie jednego ze swoich "technologicznych dzieci". Po tym jak chatbot Grok zaczął obrażać ludzi i głosić antysemiskie treści, na Muska spadła fala krytyki. Kontrowersyjny przedsiębiorca broni Groka pisząc, że "zbyt posłusznie wykonywał polecenia użytkowników, za bardzo chciał ich zadowalać". We wpisie na X Musk zapewniał, że trwają prace nad poprawą działania.

Musk tłumaczy Groka: za bardzo chciał zadowalać użytkowników

Musk tłumaczy Groka: za bardzo chciał zadowalać użytkowników

Źródło:
PAP

To jest oczywisty konflikt interesów - tak o działaniach Allegro mówi prezes InPostu Rafał Brzoska. Chodzi o domyślny wybór opcji dostawy zamówionych przesyłek. - Klienci zawsze mają i będą mieli pełną kontrolę nad tym, gdzie i jak odbiorą swoje zamówienie. Ostateczna decyzja należy wyłącznie do nich - odpowiada Marcin Gruszka z Allegro.

Wojna gigantów w branży e-handlu

Wojna gigantów w branży e-handlu

Źródło:
tvn24.pl

W środę rano po wzroście kursu akcji Orlenu na GPW kapitalizacja koncernu po raz pierwszy przekroczyła 100 miliardów złotych. Koncern stał się tym samym najwyżej wycenianą spółką energetyczną w historii warszawskiej giełdy. Akcje spółki od początku roku zyskały aż 82 proc.

Historyczny moment dla Orlenu na giełdzie

Historyczny moment dla Orlenu na giełdzie

Źródło:
PAP/tvn24.pl

"Po dwóch niesamowitych latach zdecydowałam się zrezygnować ze stanowiska dyrektora generalnego X" - napisała na portalu X, dawniej Twitter, Linda Yaccarino. Jak pisze agencja Reuters, to "niespodziewana decyzja".

Szefowa portalu X odchodzi. Podziękowała Muskowi

Szefowa portalu X odchodzi. Podziękowała Muskowi

Źródło:
tvn24.pl, CNN, Reuters

Microsoft zaoszczędził ponad 500 milionów dolarów w swoich centrach telefonicznych po tym, jak wprowadził w nich narzędzia sztucznej inteligencji - podaje agencja Reuters za Bloomberg News.

Microsoft zastępuje pracowników sztuczną inteligencją. Teraz liczy zyski

Microsoft zastępuje pracowników sztuczną inteligencją. Teraz liczy zyski

Źródło:
Reuters

Kolejne sześć państw otrzymało od prezydenta USA Donalda Trumpa listy w sprawie podwyżki ceł. Przywódca w środę opublikował kopie pism, w których poinformował kraje o obowiązujących je od 1 sierpnia stawkach celnych. Poprzednim razem Trump napisał takich listów kilkanaście.

Trump pisze kolejne listy w sprawie ceł. Lista państw się wydłuża

Trump pisze kolejne listy w sprawie ceł. Lista państw się wydłuża

Źródło:
PAP

W czerwcu 2025 roku codzienne zakupy w sklepach zdrożały o 5,8 procent w porównaniu do cen w tym samym miesiącu przed rokiem - wynika z "Indeksu cen detalicznych" przygotowanego przez UCE Research i Uniwersytet WSB Merito. Najbardziej podrożały słodycze i desery.

Tak drożeją codzienne zakupy

Tak drożeją codzienne zakupy

Źródło:
PAP

W środę rano redakcja Kontakt24 otrzymała sygnał o awarii serwerów Ministerstwa Sprawiedliwości. "Pracujemy nad jak najszybszym przywróceniem pełnej funkcjonalności" - zapewnia resort. W kolejnym wpisie wytłumaczono, co się przyczyniło do awarii.

Awaria w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort tłumaczy, co się stało

Awaria w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort tłumaczy, co się stało

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

Parlament Europejski chce ograniczyć zmasowany napływ tanich przesyłek ze sklepów internetowych spoza Unii Europejskiej. Pomóc mają w tym nowe obostrzenia. Chodzi między innymi o wprowadzenie dodatkowej opłaty manipulacyjnej w wysokości 2 euro oraz zachęcenie zagranicznych platform do tworzenia magazynów w Europie.

Tak Parlament Europejski chce walczyć z tanimi przesyłkami

Tak Parlament Europejski chce walczyć z tanimi przesyłkami

Źródło:
PAP

Jak podaje CNBC Jeff Bezos, tuż po swoim ślubie z Lauren Sanchez w Wenecji, sprzedał prawie trzy miliony akcji Amazona wartych 665,8 milionów. Jest to część planu ogłoszonego wcześniej w tym roku, w ramach którego Bezos chce upłynnić 25 milionów akcji do maja 2026 roku. 

Bezos tuż po ślubie sprzedał akcje za prawie 666 milionów dolarów

Bezos tuż po ślubie sprzedał akcje za prawie 666 milionów dolarów

Źródło:
CNBC

Jesienne powodzie w 2024 roku dotknęły Polskę, Czechy, Austrię, Słowację, Mołdawię oraz Bośnię i Hercegowinę. Państwa te dostaną dodatkową pomoc z unijnego Funduszu Solidarności. Parlament Europejski uruchomił kwotę w wysokości 280,7 milionów euro.

Polska dostanie dodatkowe środki na usuwanie skutków powodzi

Polska dostanie dodatkowe środki na usuwanie skutków powodzi

Źródło:
PAP

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny zakwestionował niedozwolone praktyki stosowane przez serwis płatności internetowych PayPal. UOKiK wskazał, że polegały one na zmianie umów w oparciu o nieuczciwą klauzulę modyfikacyjną oraz niewłaściwe informowanie o zmianach opłat.

Klienci dostaną zwrot 150 procent opłat. Decyzja urzędu

Klienci dostaną zwrot 150 procent opłat. Decyzja urzędu

Źródło:
PAP

Od roku w Polsce obowiązują przepisy nakładające na platformy sprzedażowe obowiązek przekazywania danych organom podatkowym. Fiskus wykorzystuje te informacje także do sprawdzania kupujących, a Polacy otrzymują wezwania do zapłaty podatku - podaje "Gazeta Wyborcza".

Fiskus sprawdza kupujących w internecie. "Dla mnie to zaskoczenie"

Fiskus sprawdza kupujących w internecie. "Dla mnie to zaskoczenie"

Źródło:
"Gazeta Wyborcza", tvn24.pl

- Wchodzimy na wyższy poziom mowy nienawiści, który sterowany jest przez algorytmy - powiedział w RMF FM wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, odnosząc się do działań chatbota Grok, należącego do firmy xAI Elona Muska. Dodał, że "mamy w Polsce mechanizmy, które pozwalałyby zadziałać w taki sposób, żeby portal X nie działał".

Gawkowski: rozważałbym wyłączenie platformy X

Gawkowski: rozważałbym wyłączenie platformy X

Źródło:
RMF FM

Sąd w Turcji zdecydował o zablokowaniu dostępu do Groka, chatbota opracowanego przez firmę xAI Elona Muska. Sztuczna inteligencja wygenerowała wypowiedzi, które zdaniem władz obrażały prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana i założyciela nowoczesnej Turcji Mustafę Kemala Ataturka - podała agencja Anatolia (Anadolu).

Turcja blokuje dostęp do chatbota Grok

Turcja blokuje dostęp do chatbota Grok

Źródło:
PAP

Koncepcja wydzielenia aktywów węglowych (elektrowni) do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) nie ma uzasadnienia ekonomicznego - poinformował w środę minister aktywów państwowych Jakub Jaworowski. MAP szacuje, że przyniosłoby to ponad 50 miliardów złotych strat w ciągu 15 lat.

Pomysł PiS idzie do kosza. Minister: strata sięgnęłaby 54 miliardów złotych

Pomysł PiS idzie do kosza. Minister: strata sięgnęłaby 54 miliardów złotych

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) poinformował o przekroczeniu dozwolonego poziomu pestycydu w dwóch partiach herbaty czarnej liściastej. "Rozpoczęto proces wycofywania produktu z rynku" - podano w komunikacie.

Herbata z pestycydem. Ostrzeżenie

Herbata z pestycydem. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Na Wall Street inwestorzy skupiają się na polityce taryfowej prezydenta USA Donalda Trumpa i zapowiedziach nowych ceł. Zdaniem analityków nastawienie na rynkach "zmieniło się bardzo w bardzo krótkim czasie i stało się bardziej optymistyczne".

"Trump ponowił swoją groźbę"

"Trump ponowił swoją groźbę"

Źródło:
PAP

Władze Ghany powołały specjalne brygady wojska i policji do walki z przemytem złota. Jak zapowiedział prezydent John Dramani Mahama, informatorzy, którzy pomogą w udaremnieniu przemytu, otrzymają 10 procent wartości przejętego kruszcu.

Wywożą złoto w walizkach. Mieli przemycić 229 ton

Wywożą złoto w walizkach. Mieli przemycić 229 ton

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Lotto żadnemu z graczy nie udało się wytypować poprawnie wszystkich sześciu liczb. W efekcie kumulacja rośnie do 20 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 8 lipca 2025 roku.

20 milionów do wygrania w Lotto

20 milionów do wygrania w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. W efekcie kumulacja rośnie do 260 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 8 lipca 2025 roku.

Ogromna kumulacja w Eurojackpot

Ogromna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Rotterdam, największy port w Europie, rozpoczął przygotowania do potencjalnego konfliktu z Rosją - podał "Financial Times". Rezerwuje miejsca dla okrętów z wyposażeniem wojskowym oraz planuje, dokąd przekierować transport cywilny w przypadku wojny.

Największy port Europy przygotowuje się na potencjalną wojnę

Największy port Europy przygotowuje się na potencjalną wojnę

Źródło:
PAP

We wtorek Komisja Europejska przedstawiła plan wsparcia branży chemicznej, która zmaga się ze spadkiem produkcji i zamykaniem zakładów. Sektor ten zapewnia 1,2 miliona miejsc pracy i dostarcza produkty dla ponad 90 procent przemysłu w Unii Europejskiej.

Ciemne chmury nad branżą. "Ostatni dzwonek"

Ciemne chmury nad branżą. "Ostatni dzwonek"

Źródło:
PAP

We wtorek Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy dotyczący tak zwanych emerytur czerwcowych z lat 2009-2019 - podało Centrum Informacyjne Rządu w komunikacie. Nowe przepisy umożliwią ponowne przeliczenie świadczeń dla ponad 100 tysięcy osób.

Emerytury do ponownego przeliczenia. Rząd przyjął projekt

Emerytury do ponownego przeliczenia. Rząd przyjął projekt

Źródło:
tvn24.pl

Po latach napięć i spadku ruchu pasażerskiego lotnisko w Modlinie ma otrzymać nowy impuls rozwojowy. Ryanair zapowiada nowe kierunki i zwiększenie floty, terminal ma zostać rozbudowany, a do portu zaczynają wchodzić nowi przewoźnicy. Nad ambitnymi planami wciąż wisi jednak polityczne ryzyko.

Modlin przyspiesza. Ryanair inwestuje, nowi gracze na horyzoncie

Modlin przyspiesza. Ryanair inwestuje, nowi gracze na horyzoncie

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ruszyło odliczanie do przyjęcia euro przez Bułgarię. Państwa Unii Europejskiej zagłosowały we wtorek za przystąpieniem tego kraju do strefy euro 1 stycznia 2026 roku. Bułgaria zostanie 21. krajem Wspólnoty będącym członkiem eurolandu.

Euro w kolejnym kraju. Jest decyzja

Euro w kolejnym kraju. Jest decyzja

Źródło:
PAP