Brazylię nawiedziły ekonomiczne plagi. "Kapitalizm kolesiów" otworzy się na liberalizm?

Około 10 proc. populacji Brazylii żyje za mniej niż 2 dolary dzienniesxc.hu

Podczas mundialu antyrządowe protesty przetaczały się przez "Kraj kawy", ale nie było o nich głośno. Teraz sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Brazylia, która przeżywała ostatnio swój złoty wiek, jest bowiem w opałach. To efekt wielu nakładających się na siebie czynników: słabej koniunktury na produkowane przez nią towary, hamującej rozwój biurokracji, kumoterstwa, straszliwej suszy oraz postępującej inflacji.

Kiedy w 2007 roku ojczyzna Pelego otrzymała prawo organizacji mundialu, nastroje społeczne były bardzo dobre, podobne do tych, które towarzyszyły Polakom i Ukraińcom wybranym na organizatorów EURO 2012. W latach 2004-2011 brazylijska gospodarka bowiem kwitła. PKB rósł w średnim tempie 5 proc., a ludność szybko się bogaciła.

Karnawał się jednak skończył. Wzrost przygasł i wynosi mniej niż 2 proc. PKB (w roku 2015 r. należy się natomiast spodziewać zwiększenia brazylijskiego PKB o 0,4-0,5 proc. - przewidują analitycy przepytani przez Bloomberga), najmniej od 20 lat.

Jest to związane m.in. ze spadkiem światowych cen produktów rolnych i spożywczych (zwłaszcza soi, cukru i kawy - ich ceny spadły o ok. 30 proc.) oraz surowców (zwłaszcza ropy naftowej), które są najważniejszymi towarami eksportowymi Brazylii. Dodatkowym kłopotem pozostaje największa od ponad 30 lat susza.

Czara goryczy

I tak, w samym São Paulo przeciwko prezydent Dilmie Rousseff i rządzącej Partii Pracujących, oskarżanej o tolerowanie wielkich afer korupcyjnych, demonstrowało niedawno ok. miliona ludzi. Czarę goryczy przelało wykrycie gigantycznej korupcji w administracji państwowego koncernu naftowego Petrobras, największego przedsiębiorstwa publicznego Ameryki Łacińskiej. Śledztwo toczy się w stosunku do około 50 polityków, w większości związanych z partią rządzącą.

Popularność samej Rousseff drastycznie spadła. We wrześniu popierało ją 55,6 proc. respondentów, a 40,1 proc. krytykowało jej przywództwo. W marcu poparcie dla prezydent wyrażało już tylko 18,9 proc. badanych, a krytykowało ją 77,7 proc.

Tym razem na ulice wyszli jednak nie biedacy mieszkający w fawelach, ale przede wszystkim klasa średnia i wyższa. To jej bowiem dotyka - ze względu na posiadane oszczędności - postępujący spadek reala. Wartość brazylijskiej waluty w stosunku do dolara obniżyła się w ostatnich tygodniach o ponad 25 proc. Spowolnienie brazylijskiej gospodarki, wbrew regule, nie trzyma natomiast cen w ryzach - inflacja wynosi ponad 7 proc.

Ubóstwo i plagi

Tymczasem aż 10 proc. populacji Brazylii żyje za mniej niż 2 dolary dziennie, a poniżej wyznaczonego przez Bank Światowy progu ubóstwa - 16 proc. Wszyscy doznają zaś znacznego pogorszenia jakości życia. Przykładowo, liczba szpitalnych łóżek zmniejszyła się z 3,3 na 1000 mieszkańców w roku 1993 do zaledwie 1,9 w roku 2009 - podał "Financial Times".

Wydatki na służbę zdrowia wyraźnie spadły, bo ogromne środki przeznaczono na rozwój priorytetowej, zwłaszcza od rozpoczęcia oficjalnych przygotowań do mundialu, infrastruktury - wskazuje prof. James Petras w swoim artykule zatytułowanym "Brazylia: przemysłowy kapitalizm i wielki skok w tył".

W rezultacie wynoszą one - według danych OECD - 1043 dolarów (w parytecie siły nabywczej) na głowę mieszkańca rocznie, podczas gdy średnia dla krajów organizacji to 3339 dolarów.

Korupcyjny rak

Nie od dziś też wiadomo, że Brazylia pozostaje krajem, w którym panuje "kapitalizm kolesiów" (crony capitalism) - według ekspertów Światowego Forum Ekonomicznego opracowujących Globalny raport konkurencyjności (Global Competitiveness Report) pod względem kumoterstwa Brazylia zajmuje obecnie niechlubne 108. miejsce na świecie i jest do cna skorumpowa.

Nie bez przyczyny okupuje zresztą 69. lokatę w przygotowywanym przez Transparency International Rankingu Percepcji Korupcji (Corruption Perception Index), którego trafność potwierdzają liczne badania. Na przykład aż 84 proc. dyrektorów firm ankietowanych na potrzeby the Global Fraud Survey 2012 stwierdziło, że kumoterstwo idące w parze z przekupstwem jest w Brazylii powszechne.

Walka z korupcją już jednak w "Kraju kawy" została rozpoczęta. Przykładowo, w styczniu ubiegłego roku weszło w życie nowe Prawo antykorupcyjne, które stanowi między innymi, że firmy uznane za winne przekupywania urzędników państwowych, będą mogły zostać ukarane grzywną wynoszącą 20 proc. rocznego przychodu, konfiskatą mienia, a nawet przymusowym zamknięciem działalności.

Brak konkurencyjności

Trudniej będzie zwalczyć brak konkurencyjności gospodarki. To wymaga bowiem przeprowadzenia wielu strukturalnych reform. Jak się zdaje, rządzący Brazylią to dostrzegają. Nie bez przyczyny w lewicowym rządzie ministrem finansów został niedawno Joaquim Levy, bardzo liberalny ekonomista, który zdążył już zapowiedzieć cięcia budżetowe i otwarcie bardzo protekcjonistycznej gospodarki na świat.

Autor: Michał Wołangiewicz / Źródło: TVN24 Biznes i Świat, Instytut Misesa, CNN, PAP

Źródło zdjęcia głównego: sxc.hu

Pozostałe wiadomości

Donald Trump nie wyklucza sprzedaży lub oddania Tesli Model S, którą kupił od Elona Muska w geście wsparcia - przekazały media. Prezydent USA określił Muska jako "człowieka, który stracił rozum" i stwierdził, że nie zamierza z nim rozmawiać.

Donald Trump myśli o sprzedaży tesli Elona Muska

Donald Trump myśli o sprzedaży tesli Elona Muska

Źródło:
PAP

Santander, ING Bank Śląski, Credit Agricole, Pocztowy i Toyota - te banki zaplanowały przerwy techniczne w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach pojawią się trudności z przelewami, blikiem czy w korzystaniu z bankowości mobilnej.

"Miej przy sobie gotówkę". Banki ostrzegają

"Miej przy sobie gotówkę". Banki ostrzegają

Źródło:
tvn24.pl

Jeszcze niedawno uśmiechali się do kamer w Gabinecie Owalnym. Donald Trump nazywał Elona Muska "geniuszem naszych czasów", a Musk deklarował, że "zawsze będzie przyjacielem prezydenta". Każdy miesiąc miodowy musi jednak kiedyś dobiec końca. Co wydarzyło się między dwoma najbardziej wpływowymi mężczyznami Ameryki?

Był "bromance", są wzajemne oskarżenia i wyciąganie brudów. Jak zmieniała się relacja Muska z Trumpem

Był "bromance", są wzajemne oskarżenia i wyciąganie brudów. Jak zmieniała się relacja Muska z Trumpem

Źródło:
TVN24+

Prezydent USA Donald Trump nie planuje rozmowy z szefem Tesli Elonem Muskiem - podała agencja Reuters, powołując się na informatora z Białego Domu.

Donald Trump nie chce rozmawiać z Elonem Muskiem

Donald Trump nie chce rozmawiać z Elonem Muskiem

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ochronie praw nabywcy nieruchomości - podała Kancelaria Prezydenta RP w komunikacie. Chodzi o ustawę o jawności cen mieszkań.

Prezydent podpisał nowelę o ochronie praw nabywcy nieruchomości

Prezydent podpisał nowelę o ochronie praw nabywcy nieruchomości

Źródło:
tvn24.pl, PAP

PKP Cargo zamierza przeprowadzić zwolnienia grupowe, które w 2025 roku mogą objąć do 1041 pracowników, a w 2026 roku do 1388 osób z różnych grup zawodowych - podano w komunikacie.

Zwolnienia w PKP Cargo

Zwolnienia w PKP Cargo

Źródło:
PAP

Zarząd Orlenu, włącznie z prezesem czeka cięcie wynagrodzenia. Obniżka ma wynieść około 13 proc. w porównaniu do dotychczas obowiązujących zasad. To skutek przyjęcia przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie uchwał porządkujących zasady wynagrodzeń władz spółki - przekazało w piątek biuro prasowe spółki.

Cięcie płac w zarządzie Orlenu

Cięcie płac w zarządzie Orlenu

Źródło:
PAP

Agencja Uzbrojenia, która kupuje sprzęt dla wojska unieważniła postępowania na zakup dla wojska 32 kolejnych śmigłowców S-70i Black Hawk z zakładów PZL Mielec dla Wojska Polskiego. - Wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć - powiedział rzecznik AU ppłk Grzegorz Polak.

Wojsko unieważnia przetarg na śmigłowce. "Istotna zmiana okoliczności"

Wojsko unieważnia przetarg na śmigłowce. "Istotna zmiana okoliczności"

Źródło:
PAP

Tegoroczna czerwcowa waloryzacja kont i subkont emerytalnych jest rekordowa - przekazał prezes ZUS, Zbigniew Derdziuk. Zakład podał, że tegoroczna czerwcowa waloryzacja konta objęła ponad 26,1 mln osób, a subkonta przeszło 22,3 mln osób. 

Rekordowa waloryzacja kont przyszłych emerytów

Rekordowa waloryzacja kont przyszłych emerytów

Źródło:
PAP

Ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska powiedziała w piątek na antenie Radia Zet, że decyzja o ewentualnym przedłużeniu zamrożenia cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych zapadnie po analizie nowych taryf zaproponowanych przez spółki energetyczne.

Co dalej z zamrożeniem cen prądu? Ministra zabiera głos

Co dalej z zamrożeniem cen prądu? Ministra zabiera głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Polski Światłowód Otwarty podpisał przedwstępną umowę na kupno 100 proc. udziałów w Elsat, spółce zależnej Vectry - podało PŚO w komunikacie pasowym. Transakcja rozszerzy zasięg sieci PŚO o 670 tysięcy gospodarstw domowych w ponad 80 miastach.

Przetasowania na rynku telekomunikacyjnym

Przetasowania na rynku telekomunikacyjnym

Źródło:
PAP

Akcje Tesli straciły w czwartek 14 procent, co przełożyło się na spadek kapitalizacji rynkowej spółki o około 150 miliardów dolarów. Inwestorzy zareagowali nerwowo na publiczny konflikt między prezydentem Donaldem Trumpem a prezesem spółki Elonem Muskiem.

Ogromna strata Tesli po kłótni Muska z Trumpem

Ogromna strata Tesli po kłótni Muska z Trumpem

Źródło:
Reuters, PAP

Trwa spór między pracodawcami, związkami zawodowymi, a nawet między ministerstwami, w sprawie wysokości płacy minimalnej na 2026 rok. Związkowcy domagają się jak najwyższych podwyżek, przedsiębiorcy - ustawowego minimum. W tle debaty pojawia się problem wypłaszczania struktury wynagrodzeń, nasilający się wraz ze wzrostem liczby osób z minimalną płacą.

Minimalna osiągnęła maksimum? Spór o podwyżki dla milionów pracowników

Minimalna osiągnęła maksimum? Spór o podwyżki dla milionów pracowników

Źródło:
TVN24+

Między Donaldem Trumpem i Elonem Muskiem doszło do publicznej kłótni. Teraz obydwaj studzą nastroje, mimo że padły gorzkie słowa, a niektóre ciosy były poniżej pasa. Jak podaje Politico, doradcy z Białego Domu zaplanowali na piątek rozmowę z Muskiem w celu załagodzenia sytuacji.

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, PAP

Zatrzymany w środę były członek zarządu Orlen S.A. Michał R. usłyszał w czwartek zarzut niedopełnienia obowiązków nadzorowania i dbania o majątek Orlen S.A. - poinformowała w czwartek Prokuratura Regionalna w Warszawie. Michał R. nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia.

Są zarzuty dla byłego członka zarządu Orlenu

Są zarzuty dla byłego członka zarządu Orlenu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump zapowiedział, że chińscy studenci będą mogli przyjeżdżać do Stanów Zjednoczonych. Tym samym zasugerował zmianę wcześniejszego stanowiska, zgodnie z którym wielu studentom z Chin miały zostać odebrane wizy.

Zwrot Trumpa w sprawie chińskich studentów. "Nie ma żadnego problemu"

Zwrot Trumpa w sprawie chińskich studentów. "Nie ma żadnego problemu"

Źródło:
PAP

Restauracja w Merano na północy Włoch została ukarana grzywną w wysokości czterech tysięcy euro za podanie innego sera niż zapowiedziany w menu. Zamiast chronionego certyfikatem Parmigiano Reggiano, klienci otrzymywali Grana Padano - co wykryli czujni przedstawiciele konsorcjum producentów parmezanu.

Słony rachunek za ser. Tysiące euro kary za zamianę w menu

Słony rachunek za ser. Tysiące euro kary za zamianę w menu

Źródło:
PAP

W czwartek w głównym losowaniu Lotto nie padła główna wygrana. Szóstka padła natomiast w grze Lotto Plus. Totalizator Sportowy podał, w której kolekturze kupiono zwycięski kupon. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 5 czerwca 2025 roku.

Padła szóstka w Lotto Plus. Wiemy, w której kolekturze

Padła szóstka w Lotto Plus. Wiemy, w której kolekturze

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

Jesień - to wtedy według analityków Rada Polityki Pieniężnej może zdecydować się na kolejne cięcie stóp. Prezes NBP Adam Glapiński nie wydaje się spieszyć z obniżkami stóp procentowych - oceniają ekonomiści mBanku. Eksperci banku Santander zwracają uwagę na rzeczową i krótką konferencję. "Naszym zdaniem zasygnalizowała kolejną zmianę w nastawieniu banku centralnego, ponownie w kierunku bardziej jastrzębiej polityki" - stwierdzili w komentarzu.

Analitycy: bank centralny bardziej jastrzębi. Wskazali, kiedy kolejne cięcie stóp

Analitycy: bank centralny bardziej jastrzębi. Wskazali, kiedy kolejne cięcie stóp

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Podczas Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Orlenu nie udzielono absolutorium byłemu prezesowi spółki Danielowi Obajtkowi. Nowe władze, na czele z prezesem Ireneuszem Fąfarą, dostały zielone światło od akcjonariuszy. W uzasadnieniu rekomendacji dla walnego zgromadzenia powołano się na stwierdzone w audytach i kontrolach liczne nieprawidłowości. W czwartek w Płocku zdecydowano też o wysokości dywidendy.

Były zarząd Obajtka bez absolutorium od akcjonariuszy Orlenu

Były zarząd Obajtka bez absolutorium od akcjonariuszy Orlenu

Źródło:
PAP