Stłuczka za granicą lub kolizja w Polsce z pojazdem z zagranicznymi tablicami. Co robić?

Zanim wyruszymy w podróż, tym bardziej za granicę, upewnijmy się, że pojazd, którym będziemy podróżować objęty jest ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Nie ma znaczenia, czy jest to pojazd nasz czy na przykład pożyczony . W razie szkody wyrządzonej pojazdem bez ważnego ubezpieczenia będziemy zmuszeni pokryć koszty jej likwidacji z własnej kieszeni.

- Długi weekend to dobra okazja do przypomnienia o ustawowym obowiązku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Sprawdźmy jego ważność, a w przypadku wyjazdu za granicę zadbajmy o potwierdzenie w formie wymaganej przez prawo krajów tranzytowych i kraju docelowego. Przypominamy, że poruszanie się pojazdem bez ochrony ubezpieczeniowej to potencjalne ryzyko osobistej odpowiedzialności majątkowej. Może to oznaczać konieczność pokrycia kosztów naprawy pojazdu poszkodowanego z kieszeni sprawcy, a w niektórych przypadkach kosztów leczenia, a nawet dożywotnio wypłacanych rent. Nie opłaca się nie posiadać ważnego ubezpieczenia OC komunikacyjnego, bo jego brak może oznaczać wydatki sięgające dziesiątek czy setek tysięcy złotych – przypomina Małgorzata Ślepowrońska, prezes Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Równie ważny jak obowiązkowe ubezpieczenie OC jest stan techniczny pojazdu i znajomość zasad oraz warunków poruszania się po drogach innych krajów. Dlatego przed wyjazdem warto zlecić ogólny przegląd techniczny pojazdu, skontrolować płyny (olej, płyn chłodniczy, hamulcowy, do szyb), a także sprawdzić stan opon i oświetlenia (reflektory i kierunkowskazy). Koniecznie trzeba zabrać ze sobą prawo jazdy, dowód rejestracyjny z ważnym badaniem technicznym oraz ważną polisę ubezpieczenia OC i Zieloną Kartę (w przypadku podróży poza Europejski Obszar Gospodarczy).

Należy mieć przy sobie także dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport. W pojeździe powinna się także znaleźć sprawna gaśnica i odpowiednio wyposażona apteczka, a także kamizelka odblaskowa, koło zapasowe, lewarek, zestaw kluczy. Przed podróżą warto sprawdzić przepisy drogowe w krajach, przez które będziemy przejeżdżać i do których się wybieramy.

- Brak odpowiedniego przygotowania się do wyjazdu, nieznajomość przepisów i niedostosowanie się do warunków oraz zwyczajów panujących na drogach innych państw jest przyczyną ogromnej liczby wypadków, jakie nasi zmotoryzowani powodują poza granicami Polski. W 2022 r. byli sprawcami ponad 63 tysięcy zdarzeń drogowych. To aż 170 dziennie! Dlatego przed zagraniczną podróżą warto należycie się do niej przygotować – zauważa Mariusz Wichtowski, prezes Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

W tych krajach nie musisz mieć dodatkowego ubezpieczenia (w tym Zielonej Karty), wystarczy standardowe OC krajowe (musimy jednak mieć przy sobie certyfikat): Austria, Andora, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czarnogóra, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Łotwa, Luksemburg, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwajcarii, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy i Węgry.

Zielona Karta jest natomiast wymagana przy wjeździe do większości pozostałych krajów europejskich, np. Albanii, a także Iranu, Izraela, Maroka  czy Tunezji czy Turcji. Dokument wydaje ubezpieczyciel, u którego wykupiliśmy obowiązkowe ubezpieczenie OC pojazdu. Jeśli natomiast będziemy podróżować samochodem po kraju, który nie honoruje polisy OC wystawionej w Polsce ani tzw. Zielonej Karty, przy przekraczaniu granicy powinniśmy wykupić krótkoterminowe ubezpieczenie graniczne. Od niedawna do takich krajów zaliczają się m.in. Rosja i Białoruś.

Czytaj także: Warto mieć tę kartę za granicą. Wszystko, co trzeba wiedzieć o EKUZ

Zmotoryzowani wybierający się autem za granicę koniecznie powinni sprawdzić, czy mają ważne OC. Można to bezpłatnie sprawdzić na stronie UFG.pl. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny pojazdu. W przypadku braku OC podczas zagranicznych wojaży należy się liczyć z poważnymi konsekwencjami. 

Aż 9 państw za brak ważnego OC przewiduje nawet kary pozbawienia wolności. Są to: Belgia, Cypr, Grecja, Irlandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Serbia i Szwajcaria. Z konfiskatą pojazdu lub wycofaniem tablic rejestracyjnych można się spotkać na Cyprze, w Danii, Francji, Finlandii, Grecji, na Islandii, Malcie, w Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz Włoszech. Z kolei stracić prawo jazdy można na Cyprze, we Francji, Grecji, Irlandii, na Malcie i we Włoszech. Do tego dochodzą wysokie kary finansowe sięgające w wielu krajach kwoty w przedziale 5-8 tys. euro.

Jak się zachować w razie wypadku za granicą, wzywać policję, czy wystarczy wspólne oświadczenie szkody? To zależy od przepisów obowiązujących w kraju, w którym miał miejsce wypadek. W większości państw UE, w przypadku zwykłej kolizji (bez ofiar śmiertelnych lub rannych) nie ma obowiązku wzywania Policji. Wystarczy jeżeli uczestnicy zdarzenia spiszą wspólne zgłoszenie szkody .Jeżeli jednak w zdarzeniu odniósł obrażenia któryś z uczestników, wystąpiły poważne szkody materialne, albo zaistniała wyraźna różnica zdań w interpretacji zdarzenia, należy wezwać policję. Jestem poszkodowanym w wypadku za granicą na terenie państwa spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. Sprawcą był kierujący pojazdem zarejestrowanym w kraju zdarzenia. Jak postąpić, aby uzyskać odszkodowanie z ubezpieczenia OC sprawcy? Szkodę zgłasza się bezpośrednio do ubezpieczyciela OC sprawcy na terenie tego państwa. Jeżeli wypadek miał miejsce np. w Turcji lub Maroku, można się zwrócić do PBUK o pomoc w ustaleniu ubezpieczyciela pojazdu sprawcy. 

Sprawdź też: Drobna "obcierka", musiał zapłacić 120 tysięcy z własnej kieszeni

Jestem poszkodowanym w wypadku w kraju Systemu Zielonej Karty, na terenie państwa spoza EOG i Szwajcarii (np. w Mołdawii czy w Ukrainie itp.) Sprawcą był kierujący pojazdem zarejestrowanym poza krajem zdarzenia. Jak mam postąpić? Jeśli pojazd sprawcy był zarejestrowany poza Europejskim Obszarem Gospodarczym i Szwajcarią, należy zgłosić szkodę do Biura Narodowego kraju zdarzenia lub zgłosić szkodę bezpośrednio do ubezpieczyciela OC sprawcy. Ten jednak będzie miał prawo skierować sprawę do Biura Narodowego kraju zdarzenia. Innym rozwiązaniem jest zgłoszenie szkody z własnej polisy AC, o ile poszkodowany ją posiada i chce z niej skorzystać. Jeśli pojazd sprawcy zarejestrowany był w Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Szwajcarii, najlepiej będzie zgłosić szkodę do reprezentanta ds. roszczeń w Polsce, ustanowionego przez ubezpieczyciela OC sprawcy szkody. Innym rozwiązaniem jest zgłoszenie szkody z własnej polisy AC, o ile poszkodowany ją posiada i chce z niej skorzystać. 

Jestem poszkodowanym w wypadku za granicą na terenie EOG przez sprawcę spoza tego obszaru. Co mam zrobić? Należy zadbać o dokument stwierdzający jego odpowiedzialność (oświadczenie, raport policji) oraz spisać szczegóły jego Zielonej Karty (seria i nr, nazwa towarzystwa, okres ubezpieczenia). Dobrze jest zrobić fotografię dokumentu oraz tablicy rejestracyjnej sprawcy, a następnie zgłosić szkodę do Biura Narodowego kraju zdarzenia. Innym rozwiązaniem jest zgłoszenie szkody z własnej polisy AC, o ile poszkodowany ją posiada i chce z niej skorzystać. 

Jestem poszkodowanym w wypadku za granicą. Sprawcą szkody był kierowca pojazdu zarejestrowanego w jednym z krajów EOG lub w Szwajcarii. Co mam robić? Można zgłosić szkodę bezpośrednio do ubezpieczyciela OC sprawcy lub zgłosić ją w swoim kraju do reprezentanta ds. roszczeń ustanowionego przez ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku. Istnieje również możliwość zgłoszenia szkody z polisy AC, o ile poszkodowany ją posiada i chce z niej skorzystać.

Jestem poszkodowanym w wypadku w Polsce, sprawcą był kierowca pojazdu zarejestrowanego w kraju EOG, Andorze, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Szwajcarii lub Wielkiej Brytanii, nie znam nazwy ubezpieczyciela OC tego pojazdu, jak mogę ustalić, gdzie był ubezpieczony i gdzie mam zgłosić szkodę? Jeśli znamy numer rejestracyjny i państwo rejestracji pojazdu sprawcy, wystarczy skontaktować się z agentami PBUK tj. PZU SA albo TUiR WARTA SA, i zgłosić szkodę u jednego z tych ubezpieczycieli, podając posiadane dane. Agenci PBUK: PZU SA albo TUiR WARTA SA wykonają oględziny i wycenę szkód w pojeździe, a po ustaleniu, czy zagraniczny zakład ubezpieczeń, w którym był ubezpieczony sprawca wypadku, ustanowił korespondenta przekażą sprawę do załatwienia korespondentowi, a w przypadku jego braku samo dokonają ostatecznej likwidacji szkody. 

Jestem poszkodowanym w wypadku w Polsce, sprawcą był kierowca pojazdu z rejestracją zagraniczną spoza EOG, Andory, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Szwajcarii lub Wielkiej Brytanii (np. Albania, Azerbejdżan, Białoruś, Iran, Macedonia Północna, Maroko, Mołdawia, Macedonia, Rosja, Turcja, Tunezja) - gdzie mam zgłosić szkodę? Kierujący pojazdami zarejestrowanymi poza EOG, Andorą, Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą, Serbią, Szwajcarią lub Wielką Brytanią mają obowiązek posiadania przy sobie międzynarodowego dowodu ubezpieczenia OC, tzw. Zielonej Karty lub ubezpieczenia granicznego. W przypadku kolizji z takim pojazdem należy spisać numer rejestracyjny i markę, a także koniecznie numer Zielonej Karty z datą jej ważności oraz nazwą ubezpieczyciela, który ją wydał. Jeśli nie była wymagana interwencja policji, należy sporządzić ze sprawcą oświadczenie o okolicznościach zdarzenia.  Przydatne będzie także zdjęcie pojazdu sprawcy i dokumentów ubezpieczenia. Następnie na stronie internetowej PBUK należy sprawdzić, czy ubezpieczyciel sprawcy ma polskiego przedstawiciela (korespondenta) i który z polskich ubezpieczycieli pełni tę funkcję. 

Jeśli firma ubezpieczeniowa sprawcy ma korespondenta w naszym kraju, szkodę należy zgłosić u niego. Jeśli firma ubezpieczeniowa sprawcy nie ma korespondenta w Polsce, należy zgłosić szkodę w PZU SA albo TUiR WARTA SA. Jeśli natomiast nie znamy nazwy ubezpieczyciela sprawcy, trzeba będzie skontaktować się z PBUK.

Jestem poszkodowanym w wypadku w Polsce, sprawcą był kierowca pojazdu z zagraniczną rejestracją spoza EOG (Andory, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii lub Szwajcarii lub Wielkiej Brytanii), kierowca posiadał polisę ubezpieczenia granicznego (PL-UG), gdzie mam zgłosić szkodę? Szkody spowodowane przez pojazdy z rejestracją zagraniczną zaopatrzone w ubezpieczenie graniczne (PL-UG), wystawione przez zakład ubezpieczeń działający w Polsce, należy zgłosić bezpośrednio temu zakładowi ubezpieczeń. Nazwa zakładu ubezpieczeń znajduje się na pierwszej stronie dokumentu UG, pod danymi pojazdu. Jeśli natomiast ubezpieczenie graniczne okaże się nieważne (np. upłynął jego termin), szkodę należy zgłosić Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu za pośrednictwem dowolnego zakładu ubezpieczeń prowadzącego działalność w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych OC.