"Renta alkoholowa" 2025. Ile wynosi? Komu przysługuje?

"Renta alkoholowa" nie jest oficjalnym terminem prawnym. To określenie na świadczenie dla osób niezdolnych do pracy z powodu nadużywania alkoholu. Czyli osoba zmagająca się z problemami zdrowotnymi, które zostały wywołane przez nadmierne spożywanie alkoholu może ubiegać się o rentę, ale pod warunkiem, że zostanie uznana przez lekarza za osobę niezdolną do pracy.

Zatem chodzi o rentę z tytułu niezdolności do pracy przyznawaną przez ZUS. Świadczenie jest wypłacane osobom, które cierpią na choroby do których przyczynia się nadmierna konsumpcją alkoholu, na przykład niektóre nowotwory.

Sama renta z tytułu niezdolności do pracy wypłacana jest także innym osobom chorym, którym zdrowie pogorszyło się z powodu innego niż konsumpcja alkoholu.

Wśród chorób, które są powodem przyznania renty z ZUS, można wymienić m.in.:

- choroby układu nerwowego, - choroby układu oddechowego, - choroby wzroku, - nowotwory złośliwe, - choroby skóry, - przewlekłe choroby układu ruchu.

Renta z tytułu niezdolności do pracy (w tym tzw. renta alkoholowa) przysługuje osobom niezdolnym do pracy. Tak określane są osoby, które nie mogą podjąć zatrudnienia z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokują na odzyskanie tej zdolności po przekwalifikowaniu.

Wyróżnione są świadczenia dla dwóch typów osób, których stan zdrowia nie pozwala podjąć zatrudnia:

- świadczenie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy - otrzyma je osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy; - świadczenie z tytułu częściowej niezdolności do pracy - otrzyma je osoba, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji.

Świadczenie mogą otrzymać także osoby nie mogące wykonywać pracy z powodu chorób wywołanych nadmiernym spożyciem alkoholu.

Należy jednak podkreślić, że diagnoza samego alkoholizmu nie jest przesłanką do uzyskania "renty alkoholowej". Konieczne jest uzyskanie odpowiedniego zaświadczenia od lekarza o niezdolności do pracy, a także spełnienie warunków ustawowych, takich jak ten dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych.

Świadczenia rentowe podlegają co roku waloryzacji. Aktualne kwoty świadczeń z tytułu niezdolności do pracy, czyli także "renty alkoholowej" to:

- 1780,96 zł brutto (1620,67 zł netto, czyli na rękę) w przypadku całkowitej niezdolności do pracy, - 1335,72 zł brutto (ok. 1,2 tys. zł netto, czyli na rękę) w przypadku częściowej niezdolności do pracy.

Kolejna waloryzacja świadczeń emerytalnych i rentowych (w tym "renty alkoholowej") będzie miała miejsce w marcu 2025 roku.

Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty zależy od wieku osoby starającej się o świadczenie.

Okres nieskładkowy to okres, w którym nie odprowadzaliśmy składek na ubezpieczenie społeczne. Są one uwzględniane przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Do okresów nieskładkowych przykładowo zalicza się czas pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, czy nauki w szkole wyższej pod warunkiem ukończenia nauki.

Natomiast okresy składkowe to te, podczas których płaciliśmy składki na ubezpieczenie społeczne. Zaliczają się do nich między innymi okresy zatrudnienia, samodzielnego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale także także okres urlopu macierzyńskiego, czy czynnej służby wojskowej.

Okres składkowy i nieskładkowy, w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy, wynosi:

· 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, · 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat, · 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat, · 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat, · 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Warunek nie będzie stosowany do ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy z powodu skutków wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Renta z tytułu niezdolności do pracy (również "renta alkoholowa") nie przysługuje, jeżeli wnioskujący ma ustalone prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub spełni warunki do uzyskania emerytury:

- powszechnej (na swój wniosek lub z urzędu); - w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny (np. emerytury górniczej, w tym emerytury górniczej bez względu na wiek, emerytury nauczycielskiej na podstawie Karty Nauczyciela).

Wniosek o "rentę alkoholową" można złożyć na trzy sposoby:

Wniosek można złożyć:

- osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu), - za pośrednictwem: operatora pocztowego, płatnika składek, polskiego urzędu konsularnego, - w formie dokumentu elektronicznego przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS.

By otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy mogą być potrzebne do wniosku następujące dokumenty:

- ERN wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy; - informację dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych; - dokumenty potwierdzające okresy m.in.: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej; - dokumenty potwierdzające osiągane wynagrodzenie; - zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentację medyczną; - formularz OL-9A - informację o miejscach leczenia, jeśli ubezpieczony nie posiada dokumentacji medycznej, która mogłaby być dołączona do wniosku; - wywiad zawodowy, jeżeli osoba ubezpieczona pozostaje w zatrudnieniu; - kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

Od 1 stycznia 2022 r. do wniosku należy złożyć dodatkowo oświadczenie w sprawie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Blisko dziewięć litrów czystego alkoholu na osobę - tyle według danych polskiego przemysłu spirytusowego wypił statystyczny Polak w ciągu ostatniego roku.

W ciągu ostatnich trzech dekad zmienił się sposób spożywania alkoholu w naszym kraju. Wzrosło spożycie piwa, zmalała nieco konsumpcja napojów spirytusowych. Średnio każdy Polak wypił w 2023 roku sześć litrów wina, siedem i pół litra wódki i innych mocnych alkoholi oraz 99 litrów piwa.

- 20 lat temu za przeciętną pensję mogliśmy sobie kupić 100 butelek wódki, teraz 220. Piw kiedyś 800, a teraz 1800. To pokazuje, że mimo że rząd ma możliwość regulacji akcyzą i innymi podatkami, to ten alkohol jest tani - wskazywał w październiku Mariusz Nawrót, dyrektor Miejskiego Centrum Profilaktyki Uzależnień w Krakowie. 

Polacy kupują blisko 16 milionów butelek i puszek piwa każdego dnia, co stanowi aż 55 procent całego spożywanego alkoholu w Polsce. Piwo to trunek z niską akcyzą, które wielu traktuje jak niewinny napój. Tyle że to też alkohol - w jednym piwie jest 20 gramów alkoholu, czyli tyle, ile w 50 mililitrach wódki, a każda ilość procentów szkodzi naszemu zdrowiu.

- Skutki picia alkoholu są od dziesiątków lat w Polsce opisywane, badane i one są tragiczne, pomijając choroby fizyczne, włącznie z nowotworami, to też trzeba zwrócić uwagę na zaburzenia społeczne i psychiczne - podkreślał prof. Marek Konopczyński, pedagog resocjalizacyjny z Uniwersytetu w Białymstoku.

Dodał też: - Dostępność alkoholu jest wielokrotnie udowodnionym czynnikiem patologizacji, szczególnie młodego pokolenia.

- Przynajmniej raz w miesiącu 15-latek statystycznie jest pijany - powiedziała Natalia Czapla, terapeutka uzależnień. 

Czytaj więcej: Ile alkoholu spożywają Polacy? Ilości są duże, ceny trunków niskie >>>

Już w lutym 2023 roku w materiale programu "Polska i Świat" eksperci bili na alarm - podano wtedy, że po kieliszek sięga ponad 80 procent dorosłych Polaków, a problemy z piciem lub jego konsekwencje odczuwa aż sześć milionów obywateli naszego kraju.

Krzysztof Brzózka zwracał uwagę, że co piąty Polak "funkcjonuje w otoczeniu ludzi uzależnionych albo osób, które piją nadmiernie i szkodliwie". Osoby, które doświadczają problemów z alkoholem lub dotyczy to ich bliskich, powinny zgłosić się po pomoc.

Codziennie od godz. 8 do 22 można kontaktować się pod numerem Anonimowych Alkoholików (801 033 242), od godz. 14 do 18 pod numerem Stowarzyszenia "MONAR" (574 734 814), a także pod czynną całodobową niebieską linią (800 120 002).