"Scenariusz ryzyka" w ochronie zdrowia. "Trudne politycznie i bolesne społecznie"

W ostatnim roku plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia musiał być wielokrotnie zmieniany, bo w budżecie NFZ brakowało pieniędzy na zapłatę za leczenie pacjentów, m.in. na programy lekowe, które zapewniają terapię pacjentom chorującym onkologicznie, na rdzeniowy zanik mięśni (SMA), stwardnienie rozsiane (SM).

Dodatkowe pieniądze na zasypanie tej luki pochodziły m.in. ze sprzedaży obligacji skarbowych i funduszu zapasowego NFZ, który już się wyczerpał.

Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, powiedział, że procedura nadmiernego deficytu oraz silniejszy rygor, któremu będzie od 2026 r. podlegał plan finansowy NFZ, spowodują, że możliwości doraźnego zwiększenia pieniędzy w dyspozycji Narodowego Funduszu Zdrowia drastycznie się zawężają.

Kozłowski ocenił, że jeśli utrzymana zostanie fikcja planowania budżetu NFZ, to rośnie ryzyko, że dotknie to bezpośrednio pacjentów, czyli wydłuży się na przykład czas oczekiwania w kolejkach na leczenie.

Jak wyjaśnił ekspert, reakcja na sygnały podmiotów leczniczych, że NFZ nie płaci za leczenie, będzie trudniejsza niż obecnie. - Jakiekolwiek dofinansowanie NFZ będzie wymagało obcięcia wydatków gdzie indziej, w innym obszarze, a to jest zawsze trudne politycznie i bolesne społecznie - podkreślił.

Kozłowski dodał, że jest to "scenariusz ryzyka", jeśli nie będzie odpowiedzi na zmiany.

Od 2026 r. jeśli rząd będzie chciał uzupełnić lukę w budżecie NFZ, będzie musiał znaleźć w budżecie państwa oszczędności w takiej samej kwocie albo zwiększyć wpływy z podatków lub składek.

Z analiz Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP) i Instytutu Finansów Publicznych (IFP) przedstawionych w środę wynika, że plany finansowe NFZ nie są dostosowywane do realnych i możliwych do przewidzenia wydatków. Eksperci obliczyli, że w 2024 r. roku luka finansowa w planie NFZ przekroczyła 30 mld zł, a w kolejnych latach będzie się zwiększać.

Eksperci obliczyli, że luka finansowa NFZ w latach 2025–2028, czyli w okresie zobowiązania rządu do redukcji deficytu poniżej 2,9 proc. PKB, wzrośnie o 1,1 punktu procentowego PKB do poziomu 1,5–1,8 proc. PKB. Podkreślili, że tylko w 2025 r. będzie większa o 0,5 proc. PKB w porównaniu z planem na 2024 r. 

W budżecie na 2025 rok zapisano 221,7 mld zł na ochronę zdrowia (łącznie z NFZ), co oznacza wzrost wydatków o blisko 31 mld zł.

Plan finansowy państwa zakłada, że łączne dochody budżetu wyniosą 632,6 mld zł, wydatki nie przekroczą 921,6 mld zł, a deficyt sięgnie maksymalnie 289 mld zł.

Ustawa budżetowa została przygotowana przy założeniu, że w 2025 r. wzrost PKB wyniesie 3,9 proc., a inflacja średnioroczna - 5 proc.