Te produkty podrożały najbardziej. "Handlowcy wykorzystują sytuację"

Ceny artykułów codziennego użytku w sklepach dalej rosną, ale dynamika wzrostu utrzymuje się na stałym poziomie - wynika z raportu opracowanego na podstawie badań cen 17 kategorii produktów obejmujących żywność, napoje bezalkoholowe i alkoholowe oraz pozostały asortyment, w tym m.in. chemię gospodarczą, artykuły dla dzieci i środki higieny osobistej. W grudniu ub.r. codzienne zakupy zdrożały o 5,6 proc. r/r, czyli tylko nieznacznie więcej niż w listopadzie czy w październiku, kiedy ceny w ujęciu rocznym wzrosły odpowiednio o 5,5 i 5,4 proc.

Podobnie jak w poprzednich miesiącach podrożały artykuły we wszystkich analizowanych kategoriach. W grudniu najbardziej wzrosły ceny chemii gospodarczej – o 10,3 proc. Tłuszcze (masło, margaryna, olej itd.) podrożały o 8,8 proc. r/r, warzywa – o 8,6 proc., słodycze i desery – 8,4 proc., a owoce – o 8,2 proc. Najmniej zdrożały karmy dla zwierząt, produkty sypkie i środki higieny osobistej, odpowiednio – o 0,2, 0,3 i 0,4 proc. r/r.

- Wprawdzie ceny kolejny miesiąc z rzędu rosną, ale bardzo nieznacznie. I jest to zgodne z ogólnym trendem inflacyjnym. Na wyhamowanie dynamiki wzrostu duży wpływ ma spadek popytu konsumpcyjnego, co odzwierciedlają słabe dane na temat sprzedaży detalicznej w Polsce. Dodatkowo podwyżki w okresie przedświątecznym zostały złagodzone przez promocje i utrzymującą się konkurencję cenową sieci handlowych – wskazał dr Tomasz Kopyściański z Uniwersytetu WSB Merito.

Analitycy z UCE Research dodali, że grudniowy wzrost cen został wyhamowany również dzięki obniżeniu przez sieci marży na niektórych produktach oraz zwiększeniu liczby akcji rabatowych, bez czego wzrost byłby większy o ok. 0,5-0,8 proc. r/r. Jak wskazano w raporcie, każda z 17 monitorowanych kategorii podrożała od 0,2 do 10,3 proc. r/r.). W listopadzie rozpiętość podwyżek była nieco większa - ceny w poszczególnych kategoriach wzrosły od 0,2 do 16,6 proc. r/r.).

- Zmniejszenie górnej wartości pomiaru i zbliżenie jej do dolnej w grudniu wynikało bezpośrednio z ustabilizowania się cen warzyw. W listopadzie ub.r. zdrożały one aż o 16,6 proc. r/r – przypomniał Kopyściański.

Chemia gospodarcza, która w grudniu podrożała najbardziej, zajęła w listopadzie jedną o ostatnich pozycji w zestawieniu poszczególnych kategorii z podwyżką o 0,6 proc. r/r. - Przed świętami sprzedaż chemii gospodarczej rośnie o kilkadziesiąt procent. Handlowcy wykorzystują więc tę sytuację, by zwiększyć zyski - skomentował dr hab. Sławomir Jankiewicz, prof. Uniwersytetu WSB Merito. Dodał, że wpływ na podwyżki cen produktów w tej kategorii miał również wpływ wzrost cen energii elektrycznej i gazu, które w istotny sposób kształtują koszty produkcji.

Podwyżki cen w drugiej w zestawieniu kategorii produkty tłuszczowe wynikały z kolei głównie z gwałtownie rosnących cen masła. - W drugiej połowie grudnia sytuację nieco poprawiła zapowiedź uruchomienia zasobów tego produktu przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych. Duży wpływ na poziom cen ma też globalny spadek produkcji roślin oleistych. Na światowych rynkach drożeje zwłaszcza olej słonecznikowy i rzepakowy - zauważył Kopyściański.

Ceny warzyw - trzeciej w grudniowym, a pierwszej w listopadowym rankingu kategorii, zostały ograniczone przez zwiększony przed świętami import. Podwyżki cen w czwartej w zestawieniu kategorii słodyczy i deserów były nieco niższe niż w listopadzie. "Zmniejszenie dynamiki wzrostu cen tych produktów wynika z dobrych perspektyw w produkcji cukru w Brazylii, Indiach i Tajlandii, a także ze spadku popytu. Do negatywnych czynników należy natomiast zaliczyć wzrost cen kakao, wyższe koszty energii oraz rosnące płace – wskazał Jankiewicz.

Czytaj więcej: Członek RPP o maksymalnym poziomie inflacji w Polsce >>>

Piątą pozycję utrzymały w grudniu owoce. Do wzrostu ich cen przyczyniła się ograniczona podaż wynikająca m.in. ze szkód w zagranicznych uprawach, np. pomarańczy.

Kolejne miejsca zajęły napoje bezalkoholowe z podwyżką 7,7 proc r/r, używki – 5,6 proc., ryby – 5,6 proc., art. dla dzieci – 5,1 proc. i pieczywo z podwyżkami 4,9 proc.

Stosunkowo niewielkie okazały się grudniowe podwyżki cen mięsa i wędlin, wynoszące - odpowiednio 3,4 i 3,1 proc. r/r. - Sytuacja na rynku mięsa ustabilizowała się w ostatnich miesiącach głównie z uwagi na niewielkie zmiany cen skupu żywca. Dodatkowo drugi rok z rzędu odnotowano słabszy, niż oczekiwano, przedświąteczny popyt na te produkty - zauważył Kopyściański.

Nieznaczne podwyżki karm dla zwierząt, środków higieny osobistej czy dodatków spożywczych wynikają z kolei z efektu bazy. - W 2023 roku kategorie te były przez wiele miesięcy liderami rankingu drożyzny. Dodatkowe znaczenie w przypadku relatywnie niewielkich wzrostów cen karm dla zwierząt ma ustabilizowanie w ostatnich miesiącach cen mięsa i jego pochodnych, będących składnikami tych produktów - podsumował Kopyściański.

W opinii Roberta Biegaja, eksperta rynku detalicznego z Grupy Offerista w styczniu ceny w sklepach wzrosną o 5,7-5,9 proc. r/r. - Prognozuję, że od połowy marca br. dynamika wzrostu cen w sklepach będzie lekko spadać - dodał, zastrzegając, że sytuacja na rynku jest dość dynamiczna.

Raport "Indeks cen w sklepach detalicznych" UCE Research i Uniwersytetu WSB Merito (dawniej Wyższych Szkół Bankowych) pokazuje średnią wartość cenową notowaną miesiąc do miesiąca i rok do roku. Porównano ceny 100 najczęściej wybieranych przez konsumentów produktów codziennego użytku w 17 kategoriach. Łącznie zestawiono ponad 74,5 tys. cen detalicznych z blisko 35 tys. sklepów należących do 61 sieci handlowych. Badaniem objęto wszystkie na rynku dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sieci convenience oraz cash&carry docierające ze swoją ofertą do większości konsumentów w Polsce.