Coraz droższa żywność, paliwa, mieszkania. "Największe zmartwienie"

Jak wynika z badań Eurobarometru, czyli cyklicznych sondaży opinii zleconych przez Parlament Europejski, 32 procent Europejczyków uważa, że rosnące koszty żywności, mieszkań czy paliw są ich największym problemem.

Zacznie mniej, bo 17 procent badanych mieszkańców Europy, martwi się zdrowiem i zabezpieczeniem społecznym, 16 procent - zarobkami, a na przykład jedynie 10 procent - zmianami klimatu, bezrobociem i systemem edukacji. Jeszcze mniej, bo 6 procent jest zaniepokojone przestępczością czy migracjami, a jedynie 3 procent - terroryzmem.

"W zależności od tego, w jaki sposób ludzie odczuwają lęk, bezpieczeństwo czy jak rozumieją otaczający ich świat, inaczej wyglądają ich postawy jako konsumentów czy uczestników rynku pracy. Z kolei te zachowania wpływają na produkcję, inflację czy zatrudnienie" - ocenił, cytowany w raporcie, Paweł Śliwowski, analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Jak wynika z danych unijnego urzędu statystycznego Eurostat, w maju 2019 roku wobec maja 2018 najwyższy wzrost cen żywności zanotowano w Rumunii (o prawie 7 procent), Bułgarii (o prawie 6 procent) oraz Polsce (ponad 5 procent). Inna sytuacja jest w krajach Europy Zachodniej, gdzie średni wzrost nie przekroczył 3 procent, a w niektórych krajach zanotowano nawet spadki. Generalnie - jak czytamy w analizie PIE - "w całej Unii ceny żywności podniosły się średnio o niecałe 2 procent". Za ogólny wzrost cen żywności w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce, odpowiedzialny był przede wszystkim wzrost cen warzyw. W maju 2019 roku, w porównaniu z majem 2018 roku, warzywa w Polsce były droższe o prawie 23 procent. O ponad 6 procent zdrożało pieczywo i wyroby zbożowe oraz mięso. Na podobnym poziomie utrzymały się ceny mleka, serów i jajek oraz wody mineralnej, napojów, soków owocowych i warzywnych, natomiast o prawie 4 procent zdrożały ryby i owoce morza. Według analityków PIE jednym z głównych powodów wzrostu cen żywności, w tym przede wszystkim warzyw, była wiosenna susza, która z różnym natężeniem dotknęła różne regiony Europy. Dodatkowo na wzrost cen żywności w Polsce "wpływa kumulacja wzrostu cen energii oraz trudności ze znalezieniem pracowników". Jednocześnie - jak wskazują eksperci PIE - nawet mimo ostatnich skokowych wzrostów, ceny warzyw i innych produktów żywnościowych w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce, nadal są niższe niż w Europie Zachodniej. W 2018 roku wydatki gospodarstw domowych na konsumpcję stanowiły 57,4 procent unijnych, poziom cen żywności stanowił prawie 68 procent cen unijnych, a ceny owoców, warzyw i ziemniaków – prawie 69 procent. "Nawet biorąc pod uwagę ostatnie podwyżki, poziom cen artykułów żywnościowych ogółem (ale także ich poszczególnych rodzajów) jest w Polsce nadal niższy niż średnio w UE" - czytamy w publikacji.

Autorzy raportu zwracają również uwagę na rosnące ceny nieruchomości. W pierwszym kwartale 2019 roku - jak piszą - ceny nieruchomości mieszkaniowych w Polsce wzrosły w ujęciu rocznym o 8,1 procent, czyli dwukrotnie szybciej niż średnia dla krajów Wspólnoty (4 procent). W ujęciu kwartalnym ceny mieszkań w Polsce wzrosły o 1,9 procent wobec średniej dla UE na poziomie 0,3 procent.

Szybsze wzrosty cen zanotowano tylko na Węgrzech (11,3 procent), w Czechach (9,4 procent), Portugalii (9,2 procent) i Holandii (8,2 procent). Po niższej cenie mieszkania kupić mogli jedynie mieszkańcy Włoch, gdzie odnotowano spadek o 0,8 procent.

W przypadku surowców w pierwszym półroczu 2019 roku dało się zaobserwować na świecie wzrost cen ropy - o 11 procent rok do roku, rudy żelaza - o 58 procent, zboża - średnio o 8 procent. Podrożało także mięso. Najbardziej wzrosły ceny wieprzowiny - o 54 procent do maja, oraz wołowina - o 11 procent.

Autor: mb / Źródło: PAP