Warto mieć tę kartę za granicą. Wszystko, co trzeba wiedzieć o EKUZ

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli w skrócie EKUZ, to unijny dokument, dzięki któremu mamy prawo do leczenia w czasie wyjazdów turystycznych lub zawodowych do większości krajów europejskich. Są to: kraje Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria i Wielka Brytania.

Karta jest również ważna na terytoriach zamorskich: francuskich (Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska), portugalskich (Azory i Madera), hiszpańskich: (Baleary i Wyspy Kanaryjskie).

EKUZ nie obowiązuje natomiast na Wyspach Normandzkich i wyspie Man, w Monaco, San Marino i Watykanie.

Karta EKUZ wydawana jest za darmo. Trzeba przy tym zaznaczyć, że EKUZ może zostać wydana tylko tym osobom, które są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego lub mają prawo do świadczeń zdro­wotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami krajowymi. Co więcej, karta EKUZ będzie ważna razem z dowodem tożsamości. Bez niego nie będziemy mogli z niej skorzystać.

Przepisy ustanawiające kartę EKUZ uprawniają posiadacza do wszystkich świadczeń zdrowotnych za granicą, które są niezbędne w danym momencie w czasie pobytu w danym kraju. To może być kwestia wypadku na drodze, udaru, złamanej nogi, czy też opieka medyczna związana z przewlekłą lub już rozpoznaną chorobą, a także ciążą i porodem.

Karta EKUZ zapewnia dostęp do leczenia według takich samych zasad z jakich korzystają obywatele danego kraju. To nie zawsze oznacza zero kosztów, bo w niektórych państwach Unii Europejskiej jest obowiązek opłacania części z nich w związku z wizytą u lekarza. Np. w Niemczech jest 10 euro za dzień pobytu w szpitalu, a we Francji trzeba zapłacić 30 proc. honorarium lekarza.

Przeważnie jest tak, że rozliczenie leczenia odbywa się między odpowiednimi instytucjami - NFZ i jego odpowiednikiem w danym kraju. Jednak może dojść do takiej sytuacji, że pomimo posiadania karty EKUZ za leczenie będziemy musieli zapłacić sami, a potem trzeba będzie złożyć wniosek o refundację. Trzeba też przy tym podkreślić, że tak jak w Polsce nie wszyscy lekarze mają podpisane umowy z ubezpieczycielem. Dlatego zanim skorzystamy z usług lekarza trzeba się upewnić, że trafimy do takiego, który ją posiada i uzna kartę EKUZ.

Warto pamiętać, że karta EKUZ nie obejmuje wydatków związanych z leczeniem planowanym. Jeśli chcielibyśmy skorzystać z takiej opcji, np. z powodu niedostępności jakiejś metody leczenia w Polsce, to trzeba ubiegać się o to oddzielnie składając odpowiedni wniosek w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia.

W przypadku np. nagłego problemu z zębami to dentysta nam pomoże, ale nie ma co liczyć na usługę premium za darmo, dostaniemy najtańsze wypełnienie.

Co do zasady karta EKUZ nie pokryje kosztów związanych z powrotem do kraju w przypadku nagłego zachorowania. Jednak, jeśli leczenie w ramach EKUZ byłoby długie i kosztowne i okaże się, że transport do Polski wyjdzie taniej, to możemy wówczas złożyć wniosek o pokrycie kosztów transportu do miejsca, w którym będzie odbywać się dalsze leczenie.

Jeśli planujemy wyjazd na narty, to i tak warto zaopatrzyć się w dodatkowe prywatne ubezpieczenie turystyczne, które pokryje koszt transportu ze stoku czy pomocy ratowników. Np. w Austrii taka pomoc jest uznawana za świadczenie prywatne, które potrafi słono kosztować.

Karta EKUZ wydawana jest dla każdego obywatela z osobna. Jeśli jedziemy na rodzinne wakacje, to każdy członek rodziny musi mieć własną - dzieci też.

Żeby otrzymać EKUZ musimy złożyć odpowiedni wniosek w Narodowym Funduszu Zdrowia. Możemy to zrobić na kilka sposobów: osobiście w oddziale, pocztą tradycyjną, wysłać e-mail, złożyć wniosek online za pomocą ePUAP lub za pomocą Internetowego Konta Pacjenta.

Złożenie wniosku osobiście ma ten plus, że wówczas kartę EKUZ dostaniemy od ręki. W pozostałych przypadkach trwa to od kilku do kilkunastu dni. Dłużej w okresie wakacyjnym (od czerwca do września), kiedy wniosków może być więcej.

Okres ważności karty może wynosić od raptem 42 dni do aż 20 lat i jest zależny od kilku czynników, m.in. wieku czy statusu zatrudnienia. Jak podaje NFZ okresy te wynoszą:

- 20 lat, karta wydana dla osób, które pobierają świadczenie emerytalne i osiągnęły wiek emerytalny - 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni.

- do 18. roku życia, karta wydana dla osób, które: - są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny - mają własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierają rentę

- 5 lat, karta wydana dla osób, które: - pobierają świadczenia emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego – 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni - nie mają skończonych 18 lat i ubezpieczenia, ale mają obywatelstwo polskie;

- 3 lata, karta wydana dla osób ubezpieczonych, które: - są zatrudnione, - prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, - pobierają zasiłek / świadczenie przedemerytalne;

- 18 miesięcy, karta wydana dla osób ubezpieczonych, które: - pobierają rentę i mają więcej niż 18 lat, - są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 lat, - są studentami, uczniami, doktorantami, - są uczniami, mają więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia;

- 6 miesięcy, karta wydana dla: - nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP, - nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, - dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP, - osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług osób wykonujących pracę nakładczą;

- 2 miesiące, karta wydana dla bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy oraz niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych,

- 90 dni, karta wydana dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i są uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

- 42 dni, karta wydana dla kobiet w okresie połogu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W niektórych przypadkach składając wniosek o wydanie karty EKUZ będziemy musieli posiadać dodatkowe dokumenty:

- legitymację potwierdzająca kontynuację nauki w sytuacji, gdy mamy skończone 18 lat, a wciąż pozostajemy uczniem, studentem lub na studiach doktoranckich i zostaliśmy zgłoszeni do ubezpieczenia jako członek rodziny,

- dokument A1, który wydaje ZUS lub KRUS w związku z wykonywaniem pracy (jest on wydawany w formie elektronicznej),

- dokument U2, który jest wydawany przez urząd pracy, gdy wyjeżdżamy za granicę w poszukiwaniu pracy;

- upoważnienie - w sytuacji, gdy wniosek o kartę EKUZ składamy za inną osobę.

W pozostałych przypadkach to Narodowy Fundusz Zdrowia zajmuje się potwierdzeniem prawa do świadczenia na podstawie danych ze swojej bazy. Fakt ubezpieczenia potwierdza np. aktualne zaświadczenie wypełnione przez płatnika składki, zaświadczenie z KRUS lub ZUS, legitymacja emeryta lub rencisty.