Gdzie obowiązuje karta EKUZ?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli w skrócie EKUZ, to unijny dokument, dzięki któremu mamy prawo do leczenia w czasie wyjazdów turystycznych lub zawodowych do większości krajów europejskich. Są to: kraje Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria i Wielka Brytania.
Karta jest również ważna na terytoriach zamorskich: francuskich (Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska), portugalskich (Azory i Madera), hiszpańskich: (Baleary i Wyspy Kanaryjskie).
EKUZ nie obowiązuje natomiast na Wyspach Normandzkich i wyspie Man, w Monaco, San Marino i Watykanie.
Karta EKUZ wydawana jest za darmo. Trzeba przy tym zaznaczyć, że EKUZ może zostać wydana tylko tym osobom, które są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego lub mają prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami krajowymi. Co więcej, karta EKUZ będzie ważna razem z dowodem tożsamości. Bez niego nie będziemy mogli z niej skorzystać.
Karta EKUZ. Co zapewnia?
Przepisy ustanawiające kartę EKUZ uprawniają posiadacza do wszystkich świadczeń zdrowotnych za granicą, które są niezbędne w danym momencie w czasie pobytu w danym kraju. To może być kwestia wypadku na drodze, udaru, złamanej nogi, czy też opieka medyczna związana z przewlekłą lub już rozpoznaną chorobą, a także ciążą i porodem.
Karta EKUZ zapewnia dostęp do leczenia według takich samych zasad z jakich korzystają obywatele danego kraju. To nie zawsze oznacza zero kosztów, bo w niektórych państwach Unii Europejskiej jest obowiązek opłacania części z nich w związku z wizytą u lekarza. Np. w Niemczech jest 10 euro za dzień pobytu w szpitalu, a we Francji trzeba zapłacić 30 proc. honorarium lekarza.
Przeważnie jest tak, że rozliczenie leczenia odbywa się między odpowiednimi instytucjami - NFZ i jego odpowiednikiem w danym kraju. Jednak może dojść do takiej sytuacji, że pomimo posiadania karty EKUZ za leczenie będziemy musieli zapłacić sami, a potem trzeba będzie złożyć wniosek o refundację. Trzeba też przy tym podkreślić, że tak jak w Polsce nie wszyscy lekarze mają podpisane umowy z ubezpieczycielem. Dlatego zanim skorzystamy z usług lekarza trzeba się upewnić, że trafimy do takiego, który ją posiada i uzna kartę EKUZ.
Jakich kosztów nie pokrywa EKUZ?
Warto pamiętać, że karta EKUZ nie obejmuje wydatków związanych z leczeniem planowanym. Jeśli chcielibyśmy skorzystać z takiej opcji, np. z powodu niedostępności jakiejś metody leczenia w Polsce, to trzeba ubiegać się o to oddzielnie składając odpowiedni wniosek w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia.
W przypadku np. nagłego problemu z zębami to dentysta nam pomoże, ale nie ma co liczyć na usługę premium za darmo, dostaniemy najtańsze wypełnienie.
Co do zasady karta EKUZ nie pokryje kosztów związanych z powrotem do kraju w przypadku nagłego zachorowania. Jednak, jeśli leczenie w ramach EKUZ byłoby długie i kosztowne i okaże się, że transport do Polski wyjdzie taniej, to możemy wówczas złożyć wniosek o pokrycie kosztów transportu do miejsca, w którym będzie odbywać się dalsze leczenie.
Jeśli planujemy wyjazd na narty, to i tak warto zaopatrzyć się w dodatkowe prywatne ubezpieczenie turystyczne, które pokryje koszt transportu ze stoku czy pomocy ratowników. Np. w Austrii taka pomoc jest uznawana za świadczenie prywatne, które potrafi słono kosztować.
Jak dostać kartę EKUZ?
Karta EKUZ wydawana jest dla każdego obywatela z osobna. Jeśli jedziemy na rodzinne wakacje, to każdy członek rodziny musi mieć własną - dzieci też.
Żeby otrzymać EKUZ musimy złożyć odpowiedni wniosek w Narodowym Funduszu Zdrowia. Możemy to zrobić na kilka sposobów: osobiście w oddziale, pocztą tradycyjną, wysłać e-mail, złożyć wniosek online za pomocą ePUAP lub za pomocą Internetowego Konta Pacjenta.
Złożenie wniosku osobiście ma ten plus, że wówczas kartę EKUZ dostaniemy od ręki. W pozostałych przypadkach trwa to od kilku do kilkunastu dni. Dłużej w okresie wakacyjnym (od czerwca do września), kiedy wniosków może być więcej.
Jak długo ważna jest karta EKUZ?
Okres ważności karty może wynosić od raptem 42 dni do aż 20 lat i jest zależny od kilku czynników, m.in. wieku czy statusu zatrudnienia. Jak podaje NFZ okresy te wynoszą:
- 20 lat, karta wydana dla osób, które pobierają świadczenie emerytalne i osiągnęły wiek emerytalny - 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni.
- do 18. roku życia, karta wydana dla osób, które: - są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny - mają własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierają rentę
- 5 lat, karta wydana dla osób, które: - pobierają świadczenia emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego – 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni - nie mają skończonych 18 lat i ubezpieczenia, ale mają obywatelstwo polskie;
- 3 lata, karta wydana dla osób ubezpieczonych, które: - są zatrudnione, - prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, - pobierają zasiłek / świadczenie przedemerytalne;
- 18 miesięcy, karta wydana dla osób ubezpieczonych, które: - pobierają rentę i mają więcej niż 18 lat, - są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 lat, - są studentami, uczniami, doktorantami, - są uczniami, mają więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia;
- 6 miesięcy, karta wydana dla: - nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP, - nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, - dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP, - osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług osób wykonujących pracę nakładczą;
- 2 miesiące, karta wydana dla bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy oraz niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych,
- 90 dni, karta wydana dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i są uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
- 42 dni, karta wydana dla kobiet w okresie połogu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Czy trzeba mieć dodatkowe dokumenty składając wniosek o kartę EKUZ?
W niektórych przypadkach składając wniosek o wydanie karty EKUZ będziemy musieli posiadać dodatkowe dokumenty:
- legitymację potwierdzająca kontynuację nauki w sytuacji, gdy mamy skończone 18 lat, a wciąż pozostajemy uczniem, studentem lub na studiach doktoranckich i zostaliśmy zgłoszeni do ubezpieczenia jako członek rodziny,
- dokument A1, który wydaje ZUS lub KRUS w związku z wykonywaniem pracy (jest on wydawany w formie elektronicznej),
- dokument U2, który jest wydawany przez urząd pracy, gdy wyjeżdżamy za granicę w poszukiwaniu pracy;
- upoważnienie - w sytuacji, gdy wniosek o kartę EKUZ składamy za inną osobę.
W pozostałych przypadkach to Narodowy Fundusz Zdrowia zajmuje się potwierdzeniem prawa do świadczenia na podstawie danych ze swojej bazy. Fakt ubezpieczenia potwierdza np. aktualne zaświadczenie wypełnione przez płatnika składki, zaświadczenie z KRUS lub ZUS, legitymacja emeryta lub rencisty.
Autorka/Autor: JW
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Alessio Catelli / Shutterstock.com