Powstanie "nowa instytucja". Jest zielone światło

"Projekt przewiduje utworzenie nowej, eksperckiej i niezależnej instytucji – Rady Fiskalnej, dzięki której zwiększy się transparentność finansów publicznych. Rozwiązanie jest odpowiedzią na przepisy unijne, które zobowiązują państwa UE do posiadania niezależnych instytucji fiskalnych. Polska jest jedynym krajem UE, który nie ma jeszcze takiej jednostki" - napisano w komunikacie.

Jak podano, Rada Fiskalna będzie niezależną instytucją o charakterze doradczym, opiniotwórczym i eksperckim i rozpocznie swoją działalność w 2026 roku (w 2025 roku tworzone będzie Biuro Rady oraz wyłaniani będą jej członkowie).

Do najważniejszych zadań Rady Fiskalnej będzie należeć: ocena prognoz makroekonomicznych, które wykorzystywane są na potrzeby opracowania projektu ustawy budżetowej oraz projektu średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego, opiniowanie zgodności ustawy budżetowej z krajowymi i unijnymi regułami fiskalnymi, ocena spójności i efektywności ram budżetowych.

"Zwiększamy niezależną i demokratyczną kontrolę nad finansami publicznymi. Rada Fiskalna będzie aktywnie uczestniczyć w najważniejszych procesach związanych z planowaniem budżetowym" - napisał na swoim koncie na portalu X minister finansów Andrzej Domański.

Rada będzie się składała z siedmiu osób. Jej członkowie będą wybierani przez: prezydenta RP, prezesa NIK, Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich, ministra finansów, stronę pracowników Rady Dialogu Społecznego, stronę pracodawców Rady Dialogu Społecznego, stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Członkami Rady Fiskalnej będą mogły zostać osoby, które posiadają co najmniej tytuł zawodowy magistra, mają wieloletnie doświadczenie w dziedzinach związanych z finansami publicznymi oraz spełniają określone w ustawie wymogi dotyczące niezależności, np. niezajmowania kierowniczego stanowiska państwowego w ciągu ostatnich 5 lat.

Zapleczem analitycznym i administracyjnym Rady Fiskalnej będzie Biuro Rady, które zostanie utworzone w 2025 r. Szacowana wielkość biura to 15 osób.

Jak wskazuje resort finansów, w związku z utworzeniem Rady Fiskalnej zmianie ulegnie proces budżetowy. "Co do zasady Rada będzie miała 14 dni na wydanie opinii ( w sprawie projektu budżetu - red.). Minister Finansów będzie zobowiązany zastosować się do opinii Rady lub w ciągu 2 miesięcy wyjaśnić przyczyny niezastosowania się do niej" - napisano w komunikacie kancelarii premiera.

Pierwszy raz Rada będzie opiniowała projekt budżetu państwa na 2027 rok.

Rada Fiskalna będzie mogła zażądać od jednostek sektora instytucji rządowych i samorządowych informacji potrzebnych do realizacji swoich zadań. Rada będzie publikowała także opracowane dokumenty oraz zabierała głos w debacie publicznej.