Prawnik o decyzji TSUE: będzie dużo trudniej uzyskać jakiekolwiek odszkodowanie

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał w czwartek wyrok w sprawie pytań prejudycjalnych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w zakresie interpretacji dyrektywy 2014/59/UE. Określa ona ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.

Jak wyjaśnia Maciej Sokołowski, korespondent TVN24 w Brukseli, z jednej strony Getin Bank chciał uznania, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie mógł działać prawidłowo, wykonując dwie funkcje: kuratora i organu prowadzącego restrukturyzację i likwidację. Tak się nie stało. TSUE uznał, że jest to możliwe, jeśli BFG wykaże, że funkcje były wykonywane niezależnie. Z drugiej strony BFG uznawał, że nie musi nic wykazywać, bo ustawowo jest jasne, że wykonuje funkcje w sposób niezależny. Tak się nie stało, TSUE uznał, że trzeba to jeszcze wykazać.

CZYTAJ WIĘCEJ O WYROKU: TSUE wydał ważny wyrok dla klientów Getin Noble Banku>>>

Radosław Górski, radca prawny z Kancelarii Radosław Górski i Wspólnicy, w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl wyjaśnił, że pytania, które zostały przedstawione Trybunałowi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, miały dwojaki charakter. Z jednej strony dotyczyły kwestii proceduralnych, a z drugiej - kwestii związanych ze zgodnością z prawem decyzji o restrukturyzacji.

- Sąd krajowy zmierzał do ustalenia wymogów dotyczących niezależności organu, jakim jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Chodzi o sytuację, w której BFG prowadzi restrukturyzację i równocześnie pełni też funkcję tymczasowego administratora danego banku. Ponadto jest odpowiedzialny za gwarantowanie depozytów bankowych - wytłumaczył.

Wskazał, że do TSUE zostało złożonych ponad 8 tysięcy skarg, w tym również frankowiczów. - Skarżący liczyli na to, iż TSUE uzna, że niedopuszczalne jest, aby jeden organ pełnił wszystkie powyższe funkcje. To otworzyłoby drogę do odszkodowań od Skarbu Państwa. O to się toczyła gra - podkreślił radca prawny.

Jego zdaniem "dzisiejszy wyrok TSUE nie spełnia oczekiwań, ponieważ nie przesądził o bezprawności restrukturyzacji Getin Noble Banku ani też nie zagwarantował prawa do odszkodowań frankowiczom".

- Jednocześnie jednak nie zamknął tej drogi, bo wskazał, że to dopiero sąd krajowy ma w konkretnych sprawach ocenić, czy doszło do naruszenia prawa - przypomniał.

Jak dodał Radosław Górski, wyrok TSUE mówi też o tym, że ciężar dowodu wykazania tego, że BFG działa zgodnie z prawem będzie spoczywać na organie, który prowadzi restrukturyzację, czyli na BFG.

Jak podkreślił, TSUE powiedział, że w przypadku wykonywania kilku funkcji przez krajowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji prawo Unii przewiduje, że podejmowanie decyzji przez ten organ powinno być chronione przed wszelkimi wpływami wewnętrznymi niemającymi związku z tym zadaniem.

Ponadto w wyroku TSUE przekazało, że prawo Unii nakłada obowiązek przyjęcia uzgodnień strukturalnych w celu zapewnienia niezależności operacyjnej organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i uniknięcia konfliktu interesów.

Jakie będą dalsze kroki w tej sprawie? - TSUE wprost właściwie wskazał, co wydaje się oczywiste, że nie można bagatelizować poszczególnych zarzutów ze złożonych skarg i że każdy ma prawo do sądu. Wobec tego sprawy te powinny być rozstrzygane w sposób uwzględniający poszczególne skargi, ale z drugiej strony nie można wydłużać tych postępowań. Trzeba zadbać o to, żeby postępowania sądowe przebiegały w sposób sprawny i żeby wyroki w takich samych sprawach nie były ze sobą sprzeczne - odpowiada Radosław Górski.

W jego ocenie Trybunał wydał ogólne wytyczne, ale nie powiedział jednak, w jaki sposób wprowadzić je w życie.

- Nad tym będzie się głowić polski sędzia. W tej chwili sytuacja konsumentów, wszystkich skarżących jest taka, że przed nimi jeszcze daleka droga w długim procesie sądowym. Z pewnością jednak po dzisiejszym wyroku dużo trudniej będzie uzyskać jakiekolwiek odszkodowanie - zauważył radca prawny.

Ostatni piątek września 2022 roku okazał się czarnym dniem dla akcjonariuszy i posiadaczy obligacji Getin Noble Banku. Warte łącznie 855 milionów złotych papiery wartościowe zostały umorzone w efekcie przymusowej restrukturyzacji, którą przeprowadził Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

BFG tłumaczył wtedy, że bez tego działania, w sytuacji upadłości banku, straty byłyby jeszcze większe. Z kolei zdaniem głównego akcjonariusza Getin Noble Banku Leszka Czarneckiego była to "realizacja zaplanowanej wcześniej operacji przejęcia banku za złotówkę".

Jest jeszcze trzecia - oprócz obligatariuszy i akcjonariuszy - grupa osób, która potencjalnie może być stratna na przymusowej restrukturyzacji. To tzw. frankowicze, czyli osoby, które mają kredyty powiązane z kursem franka szwajcarskiego zaciągnięte w Getinie. Za sprawą przymusowej restrukturyzacji mogą mieć oni problem z egzekwowaniem wyroków, które przed sądami zapadłyby na ich korzyść. 

Czytaj więcej: "Straciliśmy wszystko, pieniądze wyparowały"

Chcesz podzielić się ważnym tematem? Skontaktuj się z autorką tekstu: joanna.rubin@wbd.com