Pozbawienie dłużnika prawa do zaskarżenia postanowienia sądu o oddaleniu wniosku, dotyczącego ogłoszenia upadłości, jest niezgodne z Konstytucją - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny.
Chodzi o regulację prawa upadłościowego, która odmawiała dłużnikowi prawa do zaskarżenia postanowienia o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, w sytuacji, gdy dłużnik ten nie był wnioskodawcą. Sędzia Stanisław Biernat poinformował, uzasadniając orzeczenie, że choć zaskarżony przepis nie obowiązuje od 1 stycznia 2016 r., to na podstawie przepisów przejściowych może być ciągle stosowany. Dlatego podlega on ocenie TK.
Wyjaśnił, że zgodnie z art. 78 Konstytucji każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń pierwszej instancji, natomiast art. 176 mówi, że postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne.
Wyjątków nie będzie
TK wskazał, że zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego jest jednym z istotnych elementów treści prawa do sądu - nie przewidziano od niej odstępstw. Natomiast przewidziana w art. 78 Konstytucji dopuszczalność ustanowienia wyjątków od zasady zaskarżania orzeczeń, wydanych w pierwszej instancji, nie dotyczy postępowań sądowych. Zdaniem TK zaskarżony przepis jest niezgodny właśnie z art. 78 w związku z art. 176. - W obecnym stanie prawnym prawo zaskarżenia postanowienia o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości przysługuje - zaznaczył sędzia.
Sprawę do TK skierował stołeczny sąd rejonowy. Rozpatrywał on sprawę, w której jedna spółka (wierzyciel) wniosła o ogłoszenie upadłości innej spółki w likwidacji. Sąd najpierw zabezpieczył majątek dłużnika, a następnie oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na brak majątku, pozwalającego na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.
Dłużnik wniósł o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia postanowienia, ale sąd odmówił. Na to postanowienie dłużnik złożył zażalenie.
Zdaniem sądu rejonowego obowiązujące w sprawie przepisy mówiły, iż na postanowienie o ogłoszeniu upadłości zażalenie przysługuje wyłącznie upadłemu, zaś na postanowienie oddalające taki wniosek - wyłącznie wnioskodawcy. Dłużnik, który nie był wnioskodawcą nie miał więc możliwości zaskarżenia postanowienia sądu.
Zdanie odrębne
Trybunał rozpatrywał sprawę na podstawie przepisów o TK sprzed grudniowej nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Sędzia przypomniał, że w marcu tego roku Trybunał uznał, iż nowelizacja ta była niezgodna z Konstytucją ze względu m.in. na naruszenie trybu legislacyjnego.
Zdanie odrębne do wyroku TK wygłosiła sędzia Julia Przyłębska. Powiedziała, że orzeczenie z marca br. dotyczące nowelizacji ustawy o TK nie weszło w życie (rząd marcowego orzeczenia nie opublikował twierdząc, że zostało ono wydane niegodnie z prawem) więc tryb postępowania przed TK reguluje ustawa o TK w kształcie określonym grudniową nowelizacją. Według Przyłębskiej nie utraciła ona mocy obowiązującej. Sędzia przypomniała, że zgodnie z Konstytucją wyrok TK wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w dzienniku urzędowym. - Dopiero po publikacji orzeczenie wchodzi w życie i wywołuje skutki - powiedziała. Według niej w tej sprawie TK powinien orzekać w składzie siedmiu sędziów TK, tymczasem w posiedzeniu brało udział pięciu sędziów.
Dla kogo upadłość konsumencka? Komentują Paweł Blajer i Maciej Samcik:
Autor: PMB//ms / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: tvn24