"Wypłata gotówki będzie wstrzymana". Ważna zmiana w bankach

Od 1 czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe, m.in. banki, będą miały obowiązek sprawdzania rejestru PESEL przed wykonaniem każdej usługi dla swojego klienta. Jeśli bank udzieli pożyczki mimo zastrzeżonego numeru PESEL, nie będzie mógł dochodzić należności z tytułu pożyczonych pieniędzy. Polacy mają możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL od 17 listopada 2023 r. Jednak skutki dla instytucji będą obowiązywać dopiero od czerwca br.

Możliwość zastrzeżenia numeru PESEL przewiduje ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości. Chodzi m.in. o walkę z wyłudzaniem środków finansowych poprzez zaciąganie np. kredytu na inną osobę bez jej wiedzy i zgody.

Czytaj także: "Ja już mam swój PESEL zastrzeżony". Nowa usługa

Bank Millenium poinformował w komunikacie prasowym, że "wdraża rozwiązania, dzięki którym przez bezpośrednie połączenie z rejestrem będzie weryfikował dane osób starających się np. o kredyt lub pożyczkę, zakładających konto osobiste lub oszczędnościowe oraz wypłacających gotówkę w placówce bankowej (gdy kwota przekracza trzykrotność minimalnego wynagrodzenia)".

Dodano, że "jeśli ktoś spróbuje zaciągnąć pożyczkę lub kredyt, wykorzystując zastrzeżony numer PESEL, podczas weryfikacji danych natrafi na blokadę w systemie i czynność zostanie zatrzymana".

Nowe rozwiązania mają również wpływ na funkcjonowanie aplikacji mobilnej banku, dlatego użytkownicy zachęcani są do jej aktualizacji do najnowszej dostępnej wersji.

Magdalena Jaskóła, kierująca wydziałem rachunków bieżących w banku, wyjaśniła, że "jeśli klient zastrzegł numer PESEL, a dana czynność bankowa wymaga jego odblokowania, będzie mógł dokonać takiej zmiany w czasie rzeczywistym m.in. w aplikacji mObywatel".

Redakcja biznesowa tvn24.pl zapytała także inne działające w Polsce banki o przygotowanie do wdrożenia nowego obowiązku.

"Bank jest gotowy na odpowiednie zmiany w swoich systemach obsługi klientów, aby postępować zgodnie z ustawą" - odpowiedziało Pekao, dodając, że "banki będą miały obowiązek ustawowy sprawdzać, czy numer PESEL klienta nie jest zastrzeżony w momencie zawierania umowy o: konto osobiste, konto oszczędnościowe, kredyt gotówkowy, kredyt mieszkaniowy, kartę kredytową.

Bank będzie również weryfikował numer PESEL także przy wypłacie gotówki w kasach oddziałów, jeśli kwota wypłaty przekracza sumę wypłat gotówki dokonywanych w danym dniu – trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie jest to 12 726 zł).

"Jeśli będzie zastrzeżony wypłata gotówki zgodnie z ustawą będzie wstrzymana na 12 godzin. Po upływie tego czasu klient będzie mógł wypłacić gotówkę" - informuje bank. "Jeżeli numer PESEL klienta jest zastrzeżony w momencie zawierania umowy o ww. produkty – umowa nie będzie zawarta. Klient otrzyma informację o powodzie odmowy" - podsumowali przedstawiciele Pekao.

Z kolei mBank rozesłał do swoich klientów komunikat, informując o tym, jak korzystać z usług banku po uprzednim zastrzeżeniu swojego numeru PESEL w centralnym rejestrze. "Jeśli PESEL będzie zastrzeżony, aby skończyć sprawę, musisz cofnąć zastrzeżenie. Po podpisaniu umowy lub wypłacie pieniędzy możesz znów zastrzec swój numer" - wyjaśnił mBank. Dodał, że w celu ponownego zastrzeżenia swojego numeru PESEL należy odczekać 30 minut lub wskazać datę i godzinę, w której ma to nastąpić, a system sam automatycznie ponownie zastrzeże te dane.

Pozostałe banki do czasu publikacji artykułu nie odpowiedziały na nasze pytania.

Rejestr zastrzeżeń numerów PESEL, bo taka jest jego właściwa nazwa, jest centralnym zbiorem danych osobowych pełnoletnich osób fizycznych, prowadzonym w systemie teleinformatycznym. Ma on na celu: zapewnienie prewencyjnej ochrony przed konsekwencjami kradzieży tożsamości, zobligowanie określonych podmiotów do weryfikacji zastrzeżenia przy czynnościach najbardziej narażonych na kradzież tożsamości, umożliwienie weryfikacji zastrzeżenia w celu wzmocnienia własnych procesów weryfikacji tożsamości, zdjęcie z osoby, która padła ofiarą przestępstwa, obowiązku dowodzenia, że to nie ona zaciągnęła zobowiązanie..

Działanie to ma być ochroną w sytuacji, gdy ktoś chce użyć nieswojego numeru PESEL w celu zaciągnięcia kredytu lub gotówki, gdy chce zamówić kopię karty SIM bądź też podpisać akt notarialny, który dotyczy nieruchomości.

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało, że od 17 listopada do 7 stycznia ponad 1,2 mln osób zastrzegło swój numer PESEL.

Numer PESEL można zastrzec na dwa sposoby: elektronicznie i tradycyjnie. Elektronicznie zrobimy to na stronie gov.pl za pomocą profilu zaufanego, podpisu kwalifikowanego, e-dowodu lub danych do logowania do bankowości elektronicznej. Można to zrobić również za pomocą aplikacji mObywatel.

Jeśli chcemy skorzystać z tradycyjnej, czyli wersji papierowej, musimy udać się do najbliższego urzędu gminy. Nie musi być to ten, do którego należymy ze względu na miejsce zamieszkania. Jednak trzeba tam stawić się osobiście.

Po zastrzeżeniu numeru PESEL otrzymamy powiadomienie push po każdej weryfikacji statusu w rejestrze, po cofnięciu zastrzeżenia, czy po automatycznym zastrzeżeniu. Zastrzeżenia numeru PESEL w rejestrze jest bezpłatne.

W razie potrzeby można sprawnie cofnąć zastrzeżenie. Wycofanie i zastrzeżenie odbywa się tą samą drogą. Nie można tego zrobić, korzystając z usługi banku.