"Klapa rządowego programu"

Program Mieszkanie bez wkładu własnego wystartował pod koniec maja 2022 roku i jest skierowany do osób, które nie dysponują wkładem własnym. Spłatę części kredytu stanowiącą brakujący wkład własny - po spełnieniu przez kredytobiorców określonych warunków - gwarantuje Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), z którym bank wcześniej nawiązał w tym zakresie współpracę. Gwarancja zastępuje wymóg wniesienia wkładu własnego. Za obsługę programu odpowiada BGK.

Interwencję senatorską w sprawie realizacji programu Mieszkanie bez wkładu własnego skierował Krzysztof Brejza z Koalicji Obywatelskiej. Odpowiedzi na jego pytania udzielił Piotr Uściński, wiceminister rozwoju i technologii.

Uściński poinformował - powołując się na dane BGK z 28 grudnia ubiegłego roku - że z programu do tej pory skorzystało 329 kredytobiorców.

Wiceminister zwrócił przy tym uwagę, że założenia programu "powstawały w okolicznościach nieobejmujących skutków inwazji Rosji na Ukrainę, a obecnie na sytuację na rynku mieszkaniowych, na wysokość podaży, popytu i cen wpływają jej efekty".

"Wzrosły stopy procentowe, ceny niektórych materiałów wykorzystywanych w budownictwie (takich jak drewno czy stal), koszty energii, co wpłynęło na koszty transportu materiałów na budowę. Te czynniki przełożyły się na wzrost kosztów spłaty kredytów hipotecznych, wzrost stóp procentowych i ogólny spadek skłonności do zadłużania się, dlatego też popyt na gwarantowany kredyt mieszkaniowy kształtuje się na niższym niż zakładano poziomie" - ocenił.

Budżet programu w 2022 roku wynosił maksymalnie około 100 mln zł. Tymczasem z programu - według stanu na 28 grudnia 2022 roku - wydatkowano kwotę około 291 tys. zł. Koszt obsługi administracyjnej w tym czasie wyniósł 335 005,64 zł.

Piotr Uściński zaznaczył, że "Ministerstwo Rozwoju i Technologii stale podejmuje działania zmierzające do zwiększenia dostępności istniejących rozwiązań i dostosowania ich do obecnych realiów rynkowych". Jak przypomniał, 1 marca wejdą w życie przepisy nowelizujące ustawę.

"Zmiany polegają m.in. na umożliwieniu wniesienia większego wkładu własnego; umożliwieniu skorzystania ze spłat rodzinnych osobom, które zgromadziły wyższe środki na pokrycie wartości nieruchomości; zniesieniu przepisu i o minimalnej wysokości gwarancji; podniesieniu limitu ceny m2 dla lokali nabywanych na rynku pierwotnym i wtórnym" - wyjaśnił, dodając, że konsekwencją zmian jest zmiana nazwy "gwarantowany kredyt mieszkaniowy" na "rodzinny kredyt mieszkaniowy".

MRiT zakłada, że powyższe zmiany "pozwolą większej liczbie osób zakwalifikować się do programu".

Senator KO Krzysztof Brejza, odnosząc się do otrzymanej odpowiedzi, napisał o "klapie rządowego programu Mieszkanie bez wkładu własnego".

"Zaledwie 329 osób w 2022 roku skorzystało z tego programu. Wydaje się, że więcej osób było zaangażowanych w grafiki, reklamy, propagandę 'Pisowskiego Nieładu'" - napisał na Twitterze.

W ocenie Brejzy "brak dostępności młodych ludzi do mieszkań pogłębia fatalna polityka gospodarcza rządu". Jak stwierdził, z wprowadzonego przez rząd PO-PSL programu Mieszkanie dla Młodych - zlikwidowanego przez PiS - w 2015 skorzystało 22 tysiące osób. Jak wyjaśnił, chodzi o zaakceptowane wnioski. "Przez cały program było to 110 000 wniosków, z których skorzystało znacznie więcej młodych Polaków" - dodał senator.

"22 tys. mieszkań (2015) vs 320 mieszkań (2022) Prawie 70 razy mniej, katastrofa" - podsumował Krzysztof Brejza.

Program Mieszkanie dla Młodych uruchomiono w 2014 roku. Początkowo cieszył się umiarkowanym zainteresowaniem i w efekcie część pieniędzy przeznaczona na dopłaty do wkładu własnego w ramach kredytu mieszkaniowego przepadała. We wrześniu 2015 roku weszła w życie nowelizacja, która wprowadziła szereg zmian w ustawie. Kluczową było umożliwienie kupna mieszkania w ramach programu na rynku wtórnym. Wcześniej dofinansowanie obejmowało jedynie nowe mieszkania.