Patent – jak go uzyskać i które wynalazki mogą zostać objęte ochroną

● Patent to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku przez określony czas w sposób zarobkowy na terytorium danego państwa lub kilku państw. ● Patent krajowy przyznawany jest przez Urząd Patentowy na okres 20 lat na wniosek. ● W celu zapewnienia ochrony na terenie Europy konieczne jest zarejestrowanie wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym, zaś na poziomie międzynarodowym – Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.

Zgodnie z Ustawą z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej, która określa pojęcie, zakres ochrony oraz sposób jej przyznawania, patent na wynalazek to prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym, zaś szczegółowy zakres przedmiotowy określają zawarte w opisie patentowym zastrzeżenia patentowe.

Czym jest wynalazek, który może zostać objęty ochroną? Wynalazek to rozwiązanie o charakterze technicznym, które jest nowe, posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania. Wynalazek uznany jest za nowy, jeśli nie jest częścią stanu techniki. Posiadanie poziomu wynalazczego oznacza, że wynalazek ten nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki dla znawcy. Możliwość przemysłowego stosowania oznacza zaś, że według wynalazku będzie możne uzyskać wytwór lub wykorzystywać go w jakiejkolwiek działalności przemysłowej.

Ustawodawca zastrzegł także, że patent na wynalazek, który dotyczy sposobu wytwarzania, obejmuje także wszelkie wytwory bezpośrednio uzyskane w ten sposób.

Zgodnie z Prawem własności przemysłowej patentu udziela Urząd Patentowy. Udzielenie patentu odbywa się w drodze decyzji na wniosek złożony osobiście lub przez pełnomocnika. Zgłoszenie złożyć można w Urzędzie Patentowym Rzeczpospolitej Polskiej, wysłać pocztą, faksem lub za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Urzędu Patentowego. Wniosek podlega opłacie, której wysokość uzależniona jest od sposobu złożenia wniosku. Należy także opłacić każdą stronę ponad 20 stron opisu, zastrzeżeń i rysunków. Dodatkowej opłacie podlega także oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa. 

Zgłoszenie wynalazku zostaje zamieszczone w Biuletynie Urzędu Patentowego, dzięki czemu każdy może zapoznać się z opisem wynalazku i zgłosić ewentualne uwagi. Urząd Patentowy po sprawdzeniu, czy zgłoszenie spełnia warunki uzyskania patentu, wydaje decyzję o udzieleniu patentu lub o odmowie jego udzielenia. Możliwe jest także umorzenie postępowania, jeśli zgłaszający zrezygnuje z chęci uzyskania patentu lub gdy nie zastosuje się do wezwania o usunięcie braków w wyznaczonym terminie.

Ochrona wynalazku podlega opłacie. Przy czym warunkiem udzielenia patentu jest uiszczenie opłaty za pierwszy rok ochronny.

W celu zapewnienia ochrony na terenie Europy konieczne jest zarejestrowanie wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym. Tzw. patent europejski udzielany jest na podstawie jednego zgłoszenia i obejmuje ochronę we wszystkich krajach europejskich, będących członkami Europejskiej Organizacji Patentowej. Co istotne, patent europejski musi zostać zatwierdzony przez krajowy urząd patentowy, w każdym kraju, w którym ma zapewnić ochronę. 

Zgłoszenia o uzyskanie ochrony patentem europejskim można składać w Europejskim Urzędzie Patentowym lub w urzędzie patentowym kraju, będącego stroną Konwencji o patencie europejskim. Szczegółowy tryb postępowania w sprawie europejskiego zgłoszenia patentowego w Urzędzie Patentowym RP określa Ustawa z dnia 14 marca 2003 roku o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej. 

W celu zapewnienia ochrony wynalazku na poziomie międzynarodowym konieczne jest zaś zgłoszenie do Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.

Zgodnie z art. 67 ustawy prawo własności przemysłowej patent jest zbywalny. Jak zarabiać pieniądze na patencie? Istnieje możliwość sprzedania wynalazku wraz z ochroną patentową. Należy przy tym pamiętać, że umowa przeniesienia patentu wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Akty prawne: Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej Dz. U. 2003 nr 65 poz. 598, Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej Dz. U. 2001 nr 49 poz. 508,