Rząd szykuje "rewolucyjną" zmianę w prawie pracy

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl
"Bieda nie wiąże się z niepracowaniem". Piotr Ikonowicz komentuje
"Bieda nie wiąże się z niepracowaniem". Piotr Ikonowicz komentujeTVN24
wideo 2/6
"Bieda nie wiąże się z niepracowaniem". Piotr Ikonowicz komentujeTVN24

Nie będzie objęcia wszystkich umów cywilnoprawnych składkami na ubezpieczenia społeczne, szykują się za to nowe uprawnienia dla Państwowej Inspekcji Pracy. Rząd w środę przyjął uchwałę dotyczącą zmian w Krajowym Planie Odbudowy w tej sprawie. Przedstawiciele pracodawców oceniają te zmiany jako "rewolucyjne", związkowcy "czekają na działania" rządu w tej sprawie.

Rząd w środę przyjął uchwałę w sprawie zmian w Krajowym Planie Odbudowy. Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz przekazała w mediach społecznościowych, że rewizja zakłada usunięcie przymusu oskładkowania umów cywilnoprawnych i wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy.

Wcześniej biuro prasowe resortu wyjaśniało w odpowiedzi na pytania tvn24.pl, że PIP ma dostać większe uprawnienia w zakresie przekształcania umów cywilnoprawnych w umowy o pracę.

Stawką są miliardy złotych z Krajowego Planu Odbudowy, które mogą nie zostać wypłacone przez Komisję Europejską, jeśli rząd nie wypełni warunku dotyczącego poprawy stanu zabezpieczeń społecznych Polaków.

System emerytalny "ma potężną dziurę"

Ekonomista Marek Zuber w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl ocenił, że w zmianie dotyczącej nowych uprawnień inspekcji pracy "chodzi przede wszystkim o kwestię Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który ma potężną dziurę".

- Wszyscy narzekamy na to, że emerytury są za niskie, że w przyszłości będą jeszcze niższe. Rząd próbuje te pieniądze znajdować, stąd takie propozycje - dodał.

Marek Zuber zauważył, że dyskusje o śmieciówkach, czyli umowach cywilnoprawnych, ale także B2B, na rynku pracy nie są nowe i rozmawiamy o nich od wielu lat. - Przykładowo w 2014 roku bezrobocie było na poziomie 13-14 procent. Wtedy rzeczywiście obserwowaliśmy sytuację zmuszania ludzi do tego, żeby przychodzili na umowy śmieciowe. Dzisiaj bezrobocie jest na poziomie 5 procent i sytuacja jest inna, brakuje ludzi do pracy - stwierdził w rozmowie z tvn24.pl.

- Oczywiście nie wszędzie, nie we wszystkich zawodach, więc to zmuszanie zleceniobiorców do śmieciówek nie zniknęło z polskiego rynku pracy. Natomiast jest coraz większa grupa osób, która chce śmieciówek z uwagi na przykład na oszczędności - mówił.

Jego zdaniem głównym powodem wprowadzania zmian jest szukanie pieniędzy w budżecie. - Tylko żebyśmy nie wylali dziecka z kąpielą, bo to są dodatkowe obciążenia dla przedsiębiorcy - przestrzegł ekonomista. Zwłaszcza, jak podkreślił, że ocena, czy dana relacja kwalifikuje się do zmiany w etat, może być problematyczna.

"Zdarzają się nadużycia, od ich rozstrzygania są sądy"

Szymon Witkowski, radca prawny Pracodawców RP, ocenił rządową propozycję nowych uprawnień PIP jako "rewolucyjną zapowiedź".

Jak zauważył, dotychczasowe propozycje na ten temat zakładały, że decyzja ta miałaby być natychmiast wykonalna. - Wola stron prawdopodobnie nie byłaby brana pod uwagę - zwrócił uwagę.

Według niego po zmianie przepisów "znaczna część pracodawców zrezygnowałaby z możliwości oferowania umów cywilnoprawnych, bo wiązałyby się one z ogromnym ryzykiem", co z kolei prowadziłoby do wzrostu kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, a w konsekwencji do wzrostu cen towarów i usług.

- Oczywiście zdarzają się nadużycia i sytuacje sporne, ale od ich rozstrzygania są sądy - podkreślił Szymon Witkowski.

Ocenił, że rewizja KPO w praktyce może okazać się kolejną próbą praktycznego zmarginalizowania umów cywilnoprawnych, co będzie miało negatywny wpływ na działalność gospodarczą w Polsce.

"Niedofinansowana, nadmiernie zbiurokratyzowana"

Michał Lewandowski, przewodniczący Zarządu Krajowego OPZZ Konfederacja Pracy, pytany o komentarz w tej sprawie, stwierdził, że "wciąż nie mamy żadnych konkretów na stole".

- Warto mieć z tyłu głowy, że Państwowa Inspekcja Pracy jest to instytucja chronicznie niedofinansowana, nadmiernie zbiurokratyzowana, ograniczana gąszczem przepisów, a na koniec dysponująca bardzo niewielką ilością inspektorów mogących takich czynności dokonać. Nie bardzo wyobrażam sobie, jak PIP w takiej formie ma skutecznie działać w dodatkowym wymiarze i objąć kontrolami znaczny wycinek firm i instytucji - zauważył.

Jak dodał, inspektorzy PIP już teraz mogliby występować z powództwami o ustalenie stosunku pracy, a czynią to stosunkowo rzadko. - W kontrze do zapowiadanych wzmocnień stoją też inne działania. Była propozycja faktycznego wzmocnienia i odbiurokratyzowania PIP, czyli rezygnacja z konieczności przedstawiania przedsiębiorcy upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. To rozwiązanie zostało skutecznie zatrzymane - stwierdził Michał Lewandowski.

- Jeśli więc słyszymy po raz kolejny, że rząd zamierza wzmocnić PIP, to niech to wreszcie uczyni. Na to czekamy od dłuższego czasu, także w Radzie Ochrony Pracy. Czekamy na działania, a nie na budowanie opowieści o planowanych działaniach - dodał.

Zapowiedzi PIP

W połowie ubiegłego roku Tomasz Zalewski, pełniący wówczas obowiązki rzecznika prasowego Głównego Inspektora Pracy, przekazał tvn24.pl, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) i Państwowa Inspekcja Pracy chcą, aby inspektorzy mogli nakazać pracodawcy zamianę umowy B2B, umowy o dzieło lub umowy zlecenia na umowę o pracę, jeśli zmiana będzie spełniała określone przesłanki.

Jak wyjaśniał, na podstawie obecnych przepisów inspektor pracy nie może obecnie wydać nakazu przekształcenia umowy w etat, a może jedynie wystąpić do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy. To wymaga jednak między innymi współpracy z pracownikiem, a ten często boi się wystąpienia przeciwko swojemu pracodawcy.

Według ówczesnych zapowiedzi inspektor pracy miałby wydawać decyzję administracyjną o zastąpieniu śmieciówki etatem, jeśli faktycznie wykonywane obowiązki nie spełniałyby kryteriów - m.in. świadczenie pracy w określonych godzinach czy podporządkowanie. Wydana przez inspektora pracy decyzja miałaby być zaskarżalna do sądów w sytuacji ewentualnego sporu odnośnie jej zasadności.

Kontrole inspekcji pracy

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że na koniec grudnia 2023 roku na samych umowach cywilnoprawnych, np. zleceniach i umowach o dzieło, pracę wykonywało niemal 2,4 miliona osób.

Z kolei z danych PIP wynika, że w 2023 roku po kontroli 40 717 umów cywilnoprawnych inspektorzy pracy zakwestionowali 1852 z nich. Były to umowy o dzieło, umowy zlecenia i samozatrudnienie (B2B).

W przygotowanym niedawno dla ZUS przez Polską Sieć Ekonomii raporcie "Dobrowolne ubóstwo - o konsekwencjach dobrowolnego ZUS dla samozatrudnionych" czytamy, że perspektywa minimalnych emerytur to największe zagrożenie dla systemu emerytalnego, a szczególnie zagrożeni ubóstwem emerytalnym są samozatrudnieni (B2B). Osoby, które prowadziły działalność przez 30/35 lat, lecz zaczęły aktywność zawodową po 1998 r., niezależnie od korzystania z ulg i zwolnień, nie będą miały w wieku emerytalnym środków wystarczających do obliczenia emerytury minimalnej. Ponadto korzystanie ze zwolnień, a nawet z ulg składkowych może prowadzić do niezebrania stażu wystarczającego do obliczenia najniższej emerytury.

"Na koniec 2023 r. 1,64 miliona samozatrudnionych płaciło składki zdrowotne wyłącznie za siebie, co oznacza, że 72,7 proc. samozatrudnionych nikogo nie zgłasza do ubezpieczenia (nawet współpracownika), a Polska zajmuje pod tym względem 4. miejsce w Unii Europejskiej" - podano.

Czytaj też: To może być rewolucja. Nowe uprawnienia w sprawie etatów

Chcesz podzielić się ważnym tematem? Skontaktuj się z autorką tekstu: joanna.rubin@wbd.com

Autorka/Autor:

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Piotr Nowak/PAP

Pozostałe wiadomości

Kraje uznawane za drogie stały się bardziej atrakcyjne dla polskich turystów. Na preferencje i wybór kierunku na wakacje wpłynęło to jednak nieznacznie - wskazał "Puls Biznesu".

Dokąd na wakacje? "Królują trzy klasyki"

Dokąd na wakacje? "Królują trzy klasyki"

Źródło:
PAP

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że Malta naruszyła unijne prawo, oferując obywatelstwo za inwestycje. Zdaniem TSUE nabycie obywatelstwa nie może być elementem transakcji handlowej.

Obywatelstwo za inwestycje. Decyzja TSUE

Obywatelstwo za inwestycje. Decyzja TSUE

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 480 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną drugiego stopnia wynoszącą około 2,5 miliona złotych. Oto liczby, które padły 29 kwietnia 2025 roku.

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Lotto nie odnotowano głównej wygranej. Kumulacja rośnie do trzech milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 29 kwietnia 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Firma UPS poinformowała, że planuje zwolnić 20 tysięcy pracowników i zamknąć 70 oddziałów - przekazała w oświadczeniu dyrektorka generalna UPS Carol Tome. Powodem ma być ograniczenie liczby przesyłek, jakie dostarczała z firmy Amazon.

Gigant chce zwolnić 20 tysięcy pracowników

Gigant chce zwolnić 20 tysięcy pracowników

Źródło:
PAP, Reuters

W rok liczba osób w wieku produkcyjnym zmalała o 151 tysięcy - podał Główny Urząd Statystyczny (GSU). Przyczyną tego zjawiska jest starzenie się społeczeństwa oraz mniejsza liczba młodych zasilających wiek produkcyjny.

Niepokojący raport GUS

Niepokojący raport GUS

Źródło:
PAP

W 2024 roku prawie 42 tysiące ojców skorzystało z urlopu rodzicielskiego. To 11-krotnie więcej niż w 2022 roku - podał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

11-krotny wzrost w dwa lata. Zaskakujące dane ZUS

11-krotny wzrost w dwa lata. Zaskakujące dane ZUS

Źródło:
PAP

Wang Yi, szef chińskiej dyplomacji skrytykował politykę handlową USA podczas spotkania ze swoimi odpowiednikami z państw BRICS. Zaapelował też o sprzeciw wobec "protekcjonizmu" Stanów Zjednoczonych.

"Jeśli będziemy ustępować, to dręczyciel stanie się bardziej agresywny"

"Jeśli będziemy ustępować, to dręczyciel stanie się bardziej agresywny"

Źródło:
PAP, China Daily

Ponad 700 milionów złotych zostanie przekazanych do Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP), która wykorzysta te środki, by pomóc spółkom Rafako i Rafamet - przekazał premier Donald Tusk.

Rafako dostanie pomoc rządową. Donald Tusk podał kwotę

Rafako dostanie pomoc rządową. Donald Tusk podał kwotę

Źródło:
PAP

Partia Liberalna Kanady (LPC) wygrała wybory parlamentarne. Lider ugrupowania i urzędujący premier Mark Carney podkreślił, że Kanada musi ambitnie podejść do kryzysu i stawić czoło groźbom prezydenta USA Donalda Trumpa.

"Przetrwaliśmy szok związany ze zdradą USA"

"Przetrwaliśmy szok związany ze zdradą USA"

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump zmienia zdanie w sprawie wprowadzonych przez siebie ceł. Teraz chce wycofać się z dodatkowych taryf na części sprowadzane z zagranicy i wykorzystywane w produkcji aut w USA - podał "Wall Street Journal".

Cła Donalda Trumpa. Prezydent USA zmienia zdanie

Cła Donalda Trumpa. Prezydent USA zmienia zdanie

Źródło:
PAP

Sekretarz skarbu USA Scott Bessent poinformował w poniedziałek, że wkrótce dojdzie do porozumienia handlowego z niektórymi państwami. Dodał, że chęć negocjacji w sprawie ceł wyrażają także Chiny, dlatego "nie martwi się o puste półki" w Stanach Zjednoczonych.

Sekretarz skarbu: nie martwię się o puste półki

Sekretarz skarbu: nie martwię się o puste półki

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę opóźniającą do 1 października wejście w życie nowych taryf na prąd. Zdaniem resortu klimatu zmiany pozwolą na obniżkę cen energii po wygaśnięciu ceny maksymalnej.

Ceny prądu. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę

Ceny prądu. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę

Źródło:
PAP

Nową prezeską Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA została Marta Ewa Wachowicz - przekazał resort rozwoju. Wachowicz ma wykształcenie w obszarze badań kosmicznych. Uzyskała stopień doktora nauk fizycznych w dziedzinie fizyki kosmicznej.

Nowa szefowa Polskiej Agencji Kosmicznej

Nowa szefowa Polskiej Agencji Kosmicznej

Źródło:
PAP

Od wtorku 6 maja w PKO BP zaczną obowiązywać domyślne limity dzienne na przelewy i płatności w serwisie iPKO - przekazał bank w komunikacie. Zmiany są wprowadzane, by dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo transakcji w internecie.

Duże zmiany dla klientów największego banku w Polsce

Duże zmiany dla klientów największego banku w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Eksperci są zgodni, że migranci są nam potrzebni, bo w ciągu najbliższej dekady z polskiego rynku pracy ma zniknąć nawet 2,1 miliona osób. - Masowy napływ cudzoziemców pozwolił wypełnić lukę, która powstała z powodu starzenia się społeczeństwa i depopulacji - podkreśla Andrzej Kubisiak z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Ale to już nie wystarczy.

"Stanęłyby niektóre fabryki, a część szpitali miałaby problem z obsadą kadry"

"Stanęłyby niektóre fabryki, a część szpitali miałaby problem z obsadą kadry"

Źródło:
TVN24+

Portugalia i zdecydowana większość Hiszpanii ponownie mają prąd - poinformowali krajowi operatorzy sieci energetycznych. Jednocześnie cały czas nie są znane przyczyny awarii, która dotknęła Półwysep Iberyjski.

Co z prądem na Półwyspie Iberyjskim? Komunikaty operatorów

Co z prądem na Półwyspie Iberyjskim? Komunikaty operatorów

Źródło:
PAP

Rozległa awaria zasilania w Hiszpanii i Portugalii doprowadziła do anulowania kilkudziesięciu lotów oraz zakłóceń w funkcjonowaniu sieci kolejowej - podał portal stacji telewizyjnej BBC.

Masa odwołanych lotów, pasażerowie utknęli w pociągach

Masa odwołanych lotów, pasażerowie utknęli w pociągach

Źródło:
PAP

Awaria prądu na Półwyspie Iberyjskim nie doprowadziła do zakłóceń w pracy krajowego systemu elektroenergetycznego - wynika z poniedziałkowego oświadczenia Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Rzecznik prasowy PSE zapewnił, że polski operator jest przygotowany na takie zagrożenia. 

Blackout na Półwyspie Iberyjskim. Polski operator zabiera głos

Blackout na Półwyspie Iberyjskim. Polski operator zabiera głos

Źródło:
PAP

Podczas majówki większość kierowców zatankuje taniej niż rok temu - zauważa Urszula Cieślak, dyrektor Działu Prognoz i Analiz Reflexu. Benzyna 95 jest tańsza o ponad 80 groszy na litrze, olej napędowy o ponad 77 groszy, natomiast benzyna 98 - o 64 grosze. W ciągu ostatniego roku o 20 groszy podrożał natomiast autogaz.

Majówkowe tankowanie tańsze niż przed rokiem

Majówkowe tankowanie tańsze niż przed rokiem

Źródło:
PAP

- Trzeba skrócić czas pracy Polek i Polaków, oczywiście przy zachowaniu tego samego poziomu wynagrodzeń - powiedziała w poniedziałek ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Zapowiedziała dobrowolny pilotaż dla różnego rodzaju pracodawców.

Krótszy czas pracy, ta sama pensja. Zapowiedź ministry

Krótszy czas pracy, ta sama pensja. Zapowiedź ministry

Źródło:
PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakończył wypłatę dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, czyli tak zwanej trzynastki. W tym roku do ponad 8,8 miliona osób trafiło łącznie blisko 16,5 miliarda złotych brutto. ZUS rozpoczął też coroczną wysyłkę listów do emerytów i rencistów.

Koperty dla milionów emerytów. Dwie ważne decyzje

Koperty dla milionów emerytów. Dwie ważne decyzje

Źródło:
PAP

Resort finansów planuje uproszczenie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych związanych z ich stosowaniem - wynika z wpisu w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu.

Resort szykuje zmiany w podatku

Resort szykuje zmiany w podatku

Źródło:
PAP

Zbliża się majówka. System rozliczeniowy Elixir, obsługujący przelewy międzybankowe w złotych, w czwartek (1 maja) będzie miał przerwę w standardowym funkcjonowaniu - poinformowała Krajowa Izba Rozliczeniowa. 

Przerwa w realizacji przelewów. Płatności warto zlecić z wyprzedzeniem

Przerwa w realizacji przelewów. Płatności warto zlecić z wyprzedzeniem

Źródło:
tvn24.pl

W marcu 2025 roku największy udział w oglądalności wśród dystrybutorów treści wideo w Polsce miała grupa TVN Warner Bros. Discovery - wynika z raportu All Screens Video Landscape Grupy Nielsen, na który powołuje się serwis Wirtualne Media.

Grupa TVN Warner Bros. Discovery liderem oglądalności

Grupa TVN Warner Bros. Discovery liderem oglądalności

Źródło:
Wirtualne Media