Czy woda w polskich kąpieliskach jest bezpieczna? Unia straszy, sanepid uspokaja

Zanieczyszczenia wód w kąpieliskach mogą pochodzić z różnych źródeł, m.in. ze ścieków, działalności rolniczej, zwierząt gospodarskich, dzikich zwierząt, ptaków i spływów powierzchniowych. Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska, Unia Europejska może pochwalić się kąpieliskami naprawdę dobrej jakości - jedynie 1,5 proc. z nich uznano za niedostatecznie dobre. Polska wypadła w zestawieniu najgorzej. Główny Inspektor Sanitarny uspokaja jednak miłośników wypoczynku nad wodą.

Doskonała jakość europejskich kąpielisk

Europejska Agencja Środowiska jak co roku zbadała jakość wody w ponad 22 tys. kąpieliskach w 27 krajach członkowskich UE oraz w Albanii i Szwajcarii. Ocena bazuje na monitoringu stężeń bakterii Escherichia coli (E. coli) oraz enterokoków. Wnioski? Jest dobrze, w wielu miejscach nawet bardzo dobrze. W unijnych krajach średnia kąpielisk o doskonałej jakości wody to aż 85,4 proc.

Generalnie lepszej jakości wód można się spodziewać w wodach przybrzeżnych niż w rzekach i jeziorach. Jessika Roswall, komisarz ds. środowiska, podkreśla, że Europejczycy mogą bezpiecznie cieszyć się latem na większości kąpielisk. Nie zawsze tak było. Dzisiejszy stan wód w europejskich kąpieliskach to skutek wieloletnich działań w tym obszarze, m.in. monitoringu pod kątem obecności bakterii i lepszego oczyszczania ścieków.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Kilkanaście kąpielisk nad Bałtykiem zamkniętych

Trójmiasto

Czy w Polsce można bezpiecznie się kąpać?

Najwięcej kąpielisk - aż 99,2 proc. - których wodę oceniono jako doskonałą, ma Cypr. Na drugiej pozycji uplasowała się Bułgaria, a na trzeciej - Grecja. Pierwszą piątkę zamykają Austria i popularna wśród polskich turystów Chorwacja. Polska znalazła się na szarym końcu zestawienia, razem z Belgią, Węgrami i Estonią. W naszym kraju jedynie 58,1 proc. kąpielisk może pochwalić się doskonałą jakością wody. To i tak poprawa w stosunku do ubiegłych lat. W 13 proc. polskich kąpielisk jakość wody sklasyfikowano jako dobrą, w 6 proc. jako dostateczną, a w 2,6 proc. jako niedostateczną. 20,3 proc. kąpielisk nie sklasyfikowano ze względu na brak pełnego zestawu danych o jakości ich wody. Dotyczy to przede wszystkim nowych kąpielisk. Brak przyporządkowania do jednej z czterech klas jakości wody nie oznacza, że woda w danym miejscu nie mieści się w przyjętych normach.

Czy w związku z niską pozycją w rankingu krajów z doskonałą jakością wód, miłośnicy wypoczynku nad polskimi jeziorami czy morzem mają powody do zmartwień? Dr n. med. Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny, uspokaja, krytykując metodologię europejskiego raportu. - Unia Europejska automatycznie uznaje, że woda w kąpieliskach, które przez ostatni rok były zamknięte, jest niedostatecznej jakości, choć często nie ma to nic wspólnego z jej rzeczywistym stanem. Poza tym, nie ma sensu bić na alarm w związku z niską pozycją Polski w rankingu krajów z największym odsetkiem kąpielisk z wodą doskonałej jakości. Bezpiecznie można kąpać się także tam, gdzie jakość wody jest dobra albo nawet dostateczna - mówi.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Sinice w jeziorach. W tych miejscach nie można się kąpać

Polska

Sanepid monitoruje polskie kąpieliska

Kolejną ważną kwestią jest to, że raport podaje długoterminowe wyniki badań jakości wody. Monitoring Europejskiej Agencji Środowiska nie obejmuje zanieczyszczeń chemicznych w wodach powierzchniowych i podziemnych oraz zakwitów sinic, które często są podstawą do wydawania tymczasowych zakazów kąpieli w różnych miejscach.

Bieżące informacje na temat jakości wód w kąpieliskach zbiera i podaje sanepid, który bada stan wody przed rozpoczęciem sezonu, a także w trakcie jego trwania, co cztery tygodnie. - W zeszłym sezonie tylko 3 procent kąpielisk w Polsce miało wodę, która nie nadawała się do kąpieli - podkreśla dr Grzesiowski w rozmowie z tvn24.pl.

- Kiedy woda w danym kąpielisku przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa, wówczas jest ono tymczasowo zamykane. Może to się zdarzyć w trakcie sezonu na skutek zmian pogody, zwłaszcza w wodach stojących, chociażby w związku z upałami, ponieważ bakterie są bardzo wrażliwe na podwyższoną temperaturę. Nie mamy możliwości temu zapobiec, woda musi się sama oczyścić. Czasem na kilka dni wyłączamy kąpieliska z powodu sinic, ostatnio mieliśmy też przypadek skażenia plaży mazutem w Zatoce Gdańskiej - mówi dr Grzesiowski. Od początku sezonu z powodu niedostatecznej jakości mikrobiologicznej wydano około 20 decyzji o czasowym zamknięciu kąpielisk. Z danych GIS na 15 lipca wynika, że w Polsce czasowo zamknięto z powodu zakwitu sinic 8 kąpielisk.

Pełna lista 709 kąpielisk w sezonie 2025 jest dostępna w serwisie kąpieliskowym GIS.