Zewsząd spływają ostrzeżenia przed falą upałów. Czy długotrwałe, ekstremalne zjawisko pogodowe może zebrać śmiertelne żniwo na naszym kontynencie, porównywalne z tym sprzed 19 lat, kiedy dziesiątki tysięcy Europejczyków zmarły z powodu gorąca? - Ta fala upałów na południu Europy, te wysokie temperatury, będą się utrzymywać przez dłuższy czas, przynajmniej do końca lipca - przewidywał w rozmowie z tvnmeteo.pl doktor Michał Marosz z IMGW-PIB.
Fala upałów, która w sierpniu 2003 roku nawiedziła Europę, była bezprecedensowa. Według badań przeprowadzonych przez francuskich i szwajcarskich naukowców liczba ofiar śmiertelnych przekroczyła wówczas 70 tysięcy. Czy nadchodząca fala upałów może być równie niebezpieczna jak ta sprzed 19 lat?
- Wysoka temperatura rzeczywiście na południu Europy będzie się dłużej utrzymywać. Czy sytuacja będzie taka jak 2003 roku, kiedy z powodu upałów zmarło kilkadziesiąt tysięcy osób, nie wiadomo - przyznał w rozmowie z portalem tvnmeteo.pl Michał Marosz, kierownik gdyńskiego Zakładu Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego..
Setki osób zostało ewakuowanych z domów w wyniku pożarów we Francji, Hiszpanii i Portugalii w piątek, w wielu miejscach nie słabną też upały. Instytuty meteorologiczne wydają ostrzeżenia zdrowotne na najbliższe dni.
Piekielnie gorąco na Półwyspie Iberyjskim
Wśród zmagających się z upałami są mieszkańcy Półwyspu Iberyjskiego. W wielu regionach temperatura przekraczała tam w czwartek 40 stopni Celsjusza. Jak zauważają meteorolodzy, w Madrycie i Lizbonie taka aura utrzymuje się od piątku 8 lipca.
Hiszpańska Sewilla jest jednym z najgorętszych europejskich miast. Tam osiem dni z rzędu temperatura była wyższa niż 41 st. C. Według niemieckiego serwisu meteorologicznego wetteronline.de w czwartek w Hiszpanii najgoręcej było w miejscowościach: Morón de la Frontera, Mérida i Talavera de la Reina. Tam termometry pokazały 45 st. C.
Podczas gdy temperatury spadły nieco w Portugalii, nadal spodziewano się, że w niektórych miejscach przekroczą 40 stopni Celsjusza, z pięcioma okręgami objętymi czerwonym alarmem.
Fala upałów w Europie będzie długa i rozległa
Zdaniem ekspertów z AccuWeather upały w ciągu tygodnia mają objąć we władanie niemal całą Europę. - Istnieje obawa, że ta spiekota może przerodzić się w falę upałów, która potrwa 20 lub więcej dni w wielu europejskich krajach: od Portugalii po centralną Francję i centralne regiony południowo-wschodniej Europy - powiedział Tyler Roys, starszy meteorolog AccuWeather. Dodał, że taka wysoka temperatura może utrzymać się do końca lipca, a nawet w sierpniu. - Dotyczy to Węgier, wschodniej Chorwacji, wschodniej Bośni, Serbii, południowej Rumunii i północnej Bułgarii - wyliczał meteorolog.
Zdaniem Roysa dotkliwość nadchodzących upałów może okazać się porównywalna z falą z 2003 roku, kiedy to kilkadziesiąt tysięcy osób zmarło z powodu gorąca.
- Ta fala upałów będzie faktycznie długa. Nie będzie ona jednak jednorodna w Europie, co wskazują wyniki modelu GFS - skomentował w rozmowie z tvnmeteo.pl dr Michał Marosz. Dodał, że będzie ona w miarę stabilna w Hiszpanii i na południu Europy do 17 lipca. - Później zacznie się przemieszczać w kierunku Francji. W poniedziałek 18 lipca obejmie zachodnią Francję i częściowo Niemcy oraz Anglię - wyjaśnił.
A co z Polską?
- Ten upał dotrze również do Polski, ale u nas temperatura nie będzie aż tak wysoka, przekroczy 30 stopni na południu i na południowym zachodzie Polski - zauważył dr Marosz.
Ekspert powiedział, że wysokie wartości na termometrach będą utrzymywać się w Hiszpanii, we Włoszech, na Bałkanach do 24 lipca. - Od 24 lipca ten upał zacznie nieco słabnąć na zachodzie Europy, ale nadal będzie bardzo gorąco - dodał.
Podkreślił, że to są prognozy i mogą się jeszcze zmienić. - Ta fala upałów na południu Europy, te wysokie temperatury, będą się utrzymywać przez dłuższy czas, ale to, czy zostaną pobite rekordy ciepła, ciężko jednoznacznie stwierdzić - przyznał.
- Tegoroczne lato daje się we znaki na południu Europy - skonkludował.
Spiekota we Francji i Włoszech. Pad "ledwie zipie"
Najgorsza susza od ponad 70 lat spowodowała, że najdłuższa włoska rzeka, Pad, miejscami ledwo zipie - jak to opisała Agencja Reutera. Włochy ogłosiły stan wyjątkowy wzdłuż rzeki.
Z prognoz AccuWeather wynika, że w Paryżu temperatura w weekend i na początku przyszłego tygodnia może zbliżyć się do 40 st. C. Kiedy tak wysokie wartości odnotowywano podczas fali upałów w 2019 roku, władze pozwoliły paryżanom chłodzić się w fontannie Trocadero w pobliżu wieży Eiffla. Ten środek może zostać ponownie podjęty w nadchodzących dniach.
Nadciągające upały porównuje się we Francji z tymi, które nawiedziły Europę w 1757 roku. Był to najgorętszy lipiec w historii Paryża ze średnią temperaturą wynoszącą 25 st. C (podczas fali upałów w 2006 roku wartość ta wynosiła 24,8 st. C). 14 lipca 1757 roku termometry pokazały 37,5 st. C.
Ekstremalnym upałom towarzyszą pożary
Ekstremalnie doświadczane upałami kraje - Portugalia i Hiszpania - od wielu dni walczą z potężnymi pożarami. Rząd Portugalii ogłosił stan podwyższonej gotowości w związku z wysoką temperaturą i szalejącym ogniem - podaje Associated Press. Z 17 pożarami w tym kraju walczyło w piątek ponad 1000 strażaków.
Także w Hiszpanii doliczono się tego dnia 17 pożarów w przyrodzie. Pożary w części Estremadury, która graniczy z Portugalią, oraz w centralnym regionie Kastylia i Leon, zmusiły do ewakuacji w nocy z czwartku na piątek mieszkańców czterech kolejnych miejscowości. Płomienie zagrażają XVI-wiecznemu klasztorowi i parkowi narodowemu.
W Katalonii na północnym wschodzie władze zawiesiły biwakowanie i uprawianie sportu w okolicach 275 miejscowości, by zapobiec zagrożeniu pożarowemu, a także ograniczyły prace rolne z udziałem maszyn.
Także we Francji, w departamencie Żyrondy, 11 300 osób zostało ewakuowanych z powodu pożarów wokół Dune du Pilat i Landiras.
Czy padną rekordy w Wielkiej Brytanii?
Meteorolodzy z AccuWeather prognozują, że z każdym dniem ciepło będzie się rozprzestrzeniać dalej na północ i wschód, docierając do Belgii, Holandii, Niemiec i Wielkiej Brytanii.
- Lipcowe rekordy temperatury wszech czasów są zagrożone, mogą zostać pobite lub wyrównane w całej Irlandii i Wielkiej Brytanii - powiedział Tyler Roys. - Dotyczy to poszczególnych miast, takich jak Birmingham, Dublin, Manchester i York - dodał.
Najwyższą dotąd temperaturę w Wielkiej Brytanii odnotowano w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Cambridge 25 lipca 2019 roku. Wyniosła 38,7 st. C.
Brytyjski urząd meteorologiczny Met Office w piątek po raz pierwszy w historii wydał ostrzeżenie najwyższego stopnia z powodu ekstremalnych upałów. Będzie ono obowiązywać w poniedziałek i we wtorek w Londynie oraz na dużych obszarach środkowej Anglii.
Źródło: tvnmeteo.pl, accuweather.com, BBC, CNN, sciencedirect.com, Reuters
Źródło zdjęcia głównego: wetteronline.de