Zorze na Marsie mogą być piękne, ale i niebezpieczne

Źródło:
JPL NASA, tvnmeteo.pl
Zakłócenia uchwycone przez kamerę łazika Curiosity
Zakłócenia uchwycone przez kamerę łazika CuriosityNASA/JPL-Caltech
wideo 2/13
Zakłócenia uchwycone przez kamerę łazika CuriosityNASA/JPL-Caltech

Burze słoneczne na Marsie mogą mieć wpływ na członków misji załogowych, którzy w przyszłości tam wyruszą. Badania przeprowadzone po dotarciu silnego rozbłysku słonecznego do Czerwonej Planety pokazały, że ludzie powinni być przygotowani na poważne dawki promieniowania. Naukowcy zaobserwowali także marsjańskie zorze.

Słońce wchodzi obecnie w maksimum swojego cyklu aktywności. Najbliższe miesiące przyniosą nam częstsze rozbłyski słoneczne i koronalne wyrzuty masy (CME). Na Ziemi oznacza to potencjalne problemy z działaniem niektórych systemów komunikacyjnych oraz szansę na spektakularne zorze polarne. Nasza planeta nie jest jedynym miejscem w Układzie Słonecznym, gdzie możemy zaobserwować ich skutki - zarejestrowały je także instrumenty pomiarowe na Marsie.

Ochrona przed promieniowaniem

Podczas największego przeanalizowanego wydarzenia, zarejestrowanego 20 maja, doszło do rozbłysku słonecznego klasy X12 oraz związanego z nim koronalnego wyrzutu masy. Promieniowanie rentgenowskie, gamma i strumień naładowanych cząsteczek pomknął w kierunku Marsa. Jak się okazało, w powierzchnię planety uderzyło tak dużo energii, że czarno-białe obrazy z kamer nawigacyjnych łazika Curiosity zaczęły "śnieżyć" - pokryły się smugami i plamkami wywołanymi przez naładowane cząstki uderzające w elektronikę.

Gdyby w tym momencie obok Curiosity staliby astronauci, otrzymaliby dawkę promieniowania wynoszącą 8100 mikrogrejów, co odpowiada 30 zdjęciom rentgenowskim klatki piersiowej. Chociaż ilość ta nie jest śmiertelna, to największy wzrost promieniowania zmierzony od momentu wylądowania łazika 12 lat temu. Nie oznacza to jednak, że astronauci byliby całkowicie bezbronni.

- Klify lub jaskinie wulkaniczne zapewniłyby astronautom dodatkową osłonę przed takim zdarzeniem. Na orbicie lub w głębokiej przestrzeni kosmicznej dawka byłaby znacznie większa - powiedział Don Hassler z SWRI w Kolorado, członek zespołu badawczego Curiosity. - Nie zdziwiłbym się, gdyby ten region na Słońcu nadal był aktywny, co oznaczałoby więcej nadchodzących burz słonecznych zarówno na Ziemi, jak i na Marsie.

Zakłócenia uchwycone przez kamerę łazika Curiosity
Zakłócenia uchwycone przez kamerę łazika CuriosityNASA/JPL-Caltech

Zorze na całej planecie

W trakcie burzy jedna z kamer orbitera Mars Odyssey została "zalana" energią z cząstek słonecznych i chwilowo zgasła. Mimo problemów technicznych, sprzęt zebrał dane dotyczące zdarzenia. Nie był to zresztą pierwszy kontakt Odyssey z rozbłyskiem słonecznym - w 2003 roku cząstki pochodzące z wyjątkowo silnego wydarzenia zniszczyły jej detektor promieniowania.

Wysoko nad powierzchnią Marsa, orbiter MAVEN uchwycił kolejny efekt aktywności słonecznej: świecące zorze nad planetą. Ziemia jest chroniona przed naładowanymi cząstkami przez silne pole magnetyczne, które zwykle ogranicza zorze do regionów w pobliżu biegunów, jednak Czerwona Planeta utraciła je dawno temu. Właśnie dlatego kiedy naładowane cząstki uderzają w marsjańską atmosferę, zorze polarne ogarniają całą planetę.

- To było największe zdarzenie związane z cząstkami energetycznymi Słońca, jakie widział MAVEN - powiedziała Christina Lee z Laboratorium Nauk Kosmicznych Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley z zespołu badawczego MAVEN.

Fioletowy kolor przedstawia zorze na nocnej stronie Marsa, wykryte przez instrument ultrafioletowy MAVEN. Im jaśniejszy kolor, tym silniejsze zorze
Fioletowy kolor przedstawia zorze na nocnej stronie Marsa, wykryte przez instrument ultrafioletowy MAVEN. Im jaśniejszy kolor, tym silniejsze zorzeNASA/University of Colorado/LASP
MarsPAP

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: JPL NASA, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech

Pozostałe wiadomości

Pierwsze dni czerwca przyniosą groźną aurę. W niedzielę mają tworzyć się silne układy burzowe, niosące ulewny deszcz. Nie można wykluczyć pojawienia się lokalnie trąby powietrznej. Od groźnych zjawisk nie odpoczniemy także w nowym tygodniu.

Nadciągają silne burze. Spadnie dużo deszczu, jest ryzyko trąby powietrznej

Nadciągają silne burze. Spadnie dużo deszczu, jest ryzyko trąby powietrznej

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kiedy ostatnio w Polsce było naprawdę ciepło? W weekend majowy, kiedy temperatura wzrosła do 29 stopni Celsjusza w Słubicach i 28 stopni we Wrocławiu, Poznaniu i Tarnowie. Wcześniej, w kwietniu, odnotowaliśmy 30 st. C w Łebie. Kiedy znowu będzie naprawdę ciepło? Nie tak szybko.

Najnowsza prognoza na wakacje. Ten miesiąc może być idealny na urlop

Najnowsza prognoza na wakacje. Ten miesiąc może być idealny na urlop

Źródło:
TVN24+

Zdjęcie wykonane przez Polaka zostało nagrodzone w prestiżowym konkursie fotografii przyrodniczej. Jak opowiadał na antenie TVN24 autor ujęcia, pan Paweł Zygmunt, jego wykonanie nie było łatwe i wymagało podróży w niedostępny region świata.

Zdjęcie Polaka z prestiżową nagrodą. "Przypomina oko jakiegoś stwora, może gada"

Zdjęcie Polaka z prestiżową nagrodą. "Przypomina oko jakiegoś stwora, może gada"

Źródło:
Kontakt24, TVN24

IMGW ostrzega przed burzami. W sobotę wieczorem w części kraju nadal obowiązują alarmy pierwszego stopnia. Sprawdź, gdzie może być niebezpiecznie.

Ostrzeżenia IMGW dla południowej Polski

Ostrzeżenia IMGW dla południowej Polski

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Zawsze mogą się zdarzyć sytuacje nieprzewidziane - opowiadał w "Faktach po Faktach" TVN24 dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Astronauta mówił o ostatnich przygotowaniach przed lotem na Międzynarodową Stację Kosmiczną oraz tym, jakie znaczenie będzie miała jego misja dla Polski.

Polski astronauta zamknięty w kwarantannie. Ostatnie przygotowania

Polski astronauta zamknięty w kwarantannie. Ostatnie przygotowania

Źródło:
TVN24

Liczba ofiar śmiertelnych powodzi w środkowej Nigerii wzrosła do 151. Jak poinformowały władze regionu, przez ostatnie dni woda zniszczyła tysiące domów. Miejscami budynki były zalane niemal po sam dach.

Domy zalane po dach. Nie żyje ponad 150 osób

Domy zalane po dach. Nie żyje ponad 150 osób

Źródło:
PAP, Reuters

Burze przetoczyły się w sobotę nad północnym Egiptem. Największe zniszczenia odnotowano w mieście Aleksandria, gdzie zanotowano gradobicia, ulewy i burze pyłowe. Niektóre ulice zostały zalane, inne zablokowane przez spadające gałęzie.

Potężne gradobicie nad miastem. Chaos na ulicach

Potężne gradobicie nad miastem. Chaos na ulicach

Źródło:
Reuters, Ahram Online

Pogoda na jutro, czyli na niedzielę 01.06. Nadchodzące godziny przyniosą nam trochę deszczu i pojedyncze wyładowania, a nad ranem także lokalne mgły. Dzień zapowiada się dość pochmurno, po południu w niektórych regionach zacznie padać i mogą pojawić się burze.

Pogoda na jutro - niedziela 01.06. W nocy mogą snuć się mgły, w dzień zagrzmi

Pogoda na jutro - niedziela 01.06. W nocy mogą snuć się mgły, w dzień zagrzmi

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zorza polarna może rozświetlić niebo nad Polską. Jak wyjaśnił Karol Wójcicki z profilu "Z głową w gwiazdach", w stronę Ziemi bardzo szybko mknie słoneczna plazma, która może wywołać silną burzę magnetyczną. Kiedy spodziewane jest wystąpienie zjawiska? Sprawdź, co mówią prognozy.

"To może być jedna z tych nocy, które zostają w pamięci na kolejne miesiące"

"To może być jedna z tych nocy, które zostają w pamięci na kolejne miesiące"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach"

Pożary lasów szaleją w kanadyjskich prowincjach Saskatchewan i Manitoba. Z powodu zagrożenia ewakuowano kilkanaście tysięcy osób. Walkę z żywiołem utrudnia sucha aura, która utrzymać się ma do końca weekendu.

Opuszczone miasto, w walce z żywiołem pomaga wojsko. "Módlmy się o deszcz"

Opuszczone miasto, w walce z żywiołem pomaga wojsko. "Módlmy się o deszcz"

Źródło:
PAP, BBC

Około 250 milionów pszczół miodnych uciekło z przewróconej ciężarówki w stanie Waszyngton w USA. Lokalne władze ostrzegły mieszkańców, by unikali miejsca wypadku. Służby mają plan.

Ćwierć miliarda pszczół uciekło z przewróconej ciężarówki. Władze ostrzegają

Ćwierć miliarda pszczół uciekło z przewróconej ciężarówki. Władze ostrzegają

Źródło:
PAP, CNN, Washington DoH

Ireneusz Nowak, polski astrofotograf został wyróżniony przez NASA - został autorem zdjęcia dnia. Uchwycony przez niego kadr przedstawia fragment Drogi Mlecznej oraz mgławice Zeta i Rho Ophiuchi. Zdjęcie powstało w Republice Południowej Afryki.

Polski astrofotograf autorem zdjęcia dnia NASA     

Polski astrofotograf autorem zdjęcia dnia NASA     

Źródło:
PAP

Dwoje turystów z Polski potrzebowało pomocy ratowników słowackiej Horskiej Zachrannej Służby (HZS). Zabłądzili podczas zejścia ze Sławkowskiego Szczytu w Tatrach Wysokich i groziło im wychłodzenie. Akcja zakończyła się w sobotę nad ranem - poinformowała HZS.

Polacy zeszli ze szlaku i opadli z sił. Całonocna akcja słowackich ratowników

Polacy zeszli ze szlaku i opadli z sił. Całonocna akcja słowackich ratowników

Źródło:
PAP, hzs.sk

Zimna wiosna i majowe przymrozki spowodowały, że wracają przekazy podważające globalne ocieplenie. A niektórzy internauci przekonują, że nastąpił wręcz spadek globalnej temperatury. Jako "dowód" udostępniali pewien wykres. Tylko że on akurat ich tezy nie potwierdza.

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

Źródło:
Konkret24

Co najmniej jedna osoba zginęła, a kilka innych zostało rannych, gdy w wiejskie hrabstwo w stanie Kentucky w USA uderzyło tornado. Zjawisko nie było spodziewane w tym regionie, służby nie wydały też wcześniej ostrzeżeń meteorologicznych.

Ostrzeżeń nie było, jedna osoba nie żyje

Ostrzeżeń nie było, jedna osoba nie żyje

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

W Tatrach wciąż panują trudne warunki turystyczne, a wysoko na szczytach zalega śnieg. Ratownikom Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR) nie udało się uratować życia turysty odnalezionego w czwartek w rejonie Kopy Kondrackiej.

Akcje ratunkowe w Tatrach. Nie żyje turysta

Akcje ratunkowe w Tatrach. Nie żyje turysta

Źródło:
PAP

Na południu Brazylii za sprawą zimnego frontu atmosferycznego spadł śnieg. Opady, choć niewielkie, spotkały się z dużym entuzjazmem turystów w jednym z miast w stanie Santa Catarina. W regionie pojawiły się jednak też pewne utrudnienia.

"Przyjeżdżamy tu prawie co roku, ale śnieg widzimy po raz pierwszy"

"Przyjeżdżamy tu prawie co roku, ale śnieg widzimy po raz pierwszy"

Źródło:
Reuters, Globo

Po osunięciu się lodowca w rejonie szwajcarskiej doliny Loetschental zagrożenie stwarza ogromna ilość błota i kamieni, które zablokowały lokalną rzekę, zwiększając ryzyko powodzi. Władze informują o możliwych kolejnych ewakuacjach mieszańców.

Najpierw osunięcie się lodowca, teraz powódź. Możliwe kolejne ewakuacje

Najpierw osunięcie się lodowca, teraz powódź. Możliwe kolejne ewakuacje

Źródło:
Reuters, SwissInfo, tvnmeteo.pl

Jest nowa data startu misji Axiom-4 z Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Tą niepodaną jeszcze oficjalną informacją podzielił się z nami Hubert Kijek, reporter TVN24 BiS.

Lot Polaka przełożony. Jest nowa data

Lot Polaka przełożony. Jest nowa data

Źródło:
TVN24

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W czwartek temperatura przekroczyła 40 stopni Celsjusza. Służby meteorologiczne wydały ostrzeżenia przed spiekotą, która ma potrwać co najmniej do końca tygodnia.

Padło pierwsze 40 stopni w tym roku, jeszcze przed latem

Padło pierwsze 40 stopni w tym roku, jeszcze przed latem

Źródło:
Reuters, AEMET, elperiodico.com, elconfidencial.com

Według Polskiego Towarzystwa Alergologicznego niemal połowa polskiego społeczeństwa zmaga się z alergią. Skala problemu z roku na rok się powiększa, a do tego jest coraz więcej substancji wywołujących uczulenie. Jakie są rodzaje alergii i jak je rozpoznać? 

Co drugi Polak zmaga się z alergią. Jak rozpoznać jej objawy? 

Co drugi Polak zmaga się z alergią. Jak rozpoznać jej objawy? 

Źródło:
Otrivin

W czwartek w kalifornijskim mieście Ventura pojawiło się ogromne zapadlisko. Jak podały lokalne media, pochłonęło kilka samochodów stojących na pobliskim parkingu.

Dziura w ziemi połyka samochody. Nagranie

Dziura w ziemi połyka samochody. Nagranie

Źródło:
CNN, CBS News, foxla.com

W Kanadzie trwa walka z potężnymi pożarami lasów. W prowincjach Manitoba i Saskatchewan wprowadzono stan wyjątkowy. Dym przemieszcza się w kierunku Stanów Zjednoczonych. Władze Minnesoty i Michigan wydały ostrzeżenie dotyczące pogorszającej się jakości powietrza.

Stan wyjątkowy, ewakuacje. Dym z pożarów zagraża amerykańskim miastom

Stan wyjątkowy, ewakuacje. Dym z pożarów zagraża amerykańskim miastom

Źródło:
PAP, Reuters, BBC

Chiński parolotniarz niemal otarł się o śmierć podczas rutynowego lotu. W jego trakcie prąd wstępujący wyniósł go na wysokość ponad 8500 metrów, gdzie temperatura powietrza wynosiła -35 stopni Celsjusza. Kilka dni po zdarzeniu mężczyzna udostępnił zapierające dech w piersiach nagranie.

Nagle znalazł się osiem kilometrów nad ziemią. Paralotniarz udostępnił nagranie

Nagle znalazł się osiem kilometrów nad ziemią. Paralotniarz udostępnił nagranie

Źródło:
Reuters, The Guardian

Szwajcarskie służby przerwały poszukiwania 64-letniego mężczyzny, który został przysypany przez lawinę w miejscowości Blatten. Do katastrofy doszło po oderwaniu się fragmentu lodowca. Skalę zniszczeń oddają zdjęcia satelitarne.

Szwajcarska katastrofa. Zdjęcia pokazują skalę

Szwajcarska katastrofa. Zdjęcia pokazują skalę

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, AP News

Dwa leje kondensacyjne zaobserwowano w środę po południu w gminie Trzcianka w Wielkopolsce. Groźnie wyglądające zalążki trąby powietrznej zostały uchwycone na zdjęciach. W regionie uszkodzone zostały dwa dachy.

Uszkodzone dachy. Leje kondensacyjne w Wielkopolsce

Uszkodzone dachy. Leje kondensacyjne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz, Burzowe Czarnkowsko-Trzcianeckie

Moment zejścia lawiny, która pogrzebała w środę wioskę Blatten w Szwajcarii, został uchwycony na nagraniu. W czwartek w rejonie katastrofy nadal trwają prace poszukiwawcze, a mieszkańcy opowiadają o gigantycznych zniszczeniach.

W mgnieniu oka stracili cały dobytek. Moment zejścia lawiny

W mgnieniu oka stracili cały dobytek. Moment zejścia lawiny

Źródło:
Reuters, 20 Minuten, tvnmeteo.pl

Kleszcze zagrażają północnoamerykańskim łosiom. Naukowcy alarmują, że populacja pajęczaków z gatunku Dermacentor albipictus niebezpiecznie powiększyła się wskutek ciepłych, łagodnych zim. Ich celem często stają się młode osobniki - kleszcze potrafią wypić tak dużo ich krwi, że zwierzęta umierają.

Łosie "stają się prawie jak zombie i umierają"

Łosie "stają się prawie jak zombie i umierają"

Źródło:
New Hampshire Bulletin, USGS

Alergia to jedno z najczęściej występujących schorzeń dzisiejszych czasów. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia około 30-40 procent populacji zmaga się z różnymi formami alergii. W Polsce jest to blisko połowa społeczeństwa. Odpowiednia diagnostyka i rozpoznanie objawów są kluczowe, by skutecznie radzić sobie z tą przypadłością i zapobiegać powikłaniom. 

Czy to alergia, czy może przeziębienie? Sprawdź, jak rozpoznać problem po objawach 

Czy to alergia, czy może przeziębienie? Sprawdź, jak rozpoznać problem po objawach 

Źródło:
Otrivin

Środowe zejście lawiny w szwajcarskich Alpach mogło być powiązane z osłabieniem warstwy wieloletniej zmarzliny, która "trzyma w ryzach" lodowce. Jak wyjaśnił ekspert, Bartłomiej Luks z Polskiej Akademii Nauk, degradacja tej warstwy skorupy ziemskiej obserwowana jest nie tylko w Alpach, lecz także na całym świecie.

Jak zmiany klimatu mogły doprowadzić do zniszczenia alpejskiej wioski

Jak zmiany klimatu mogły doprowadzić do zniszczenia alpejskiej wioski

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Po raz pierwszy w historii w całości zaprojektowana i zbudowana w Polsce technologia znalazła się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. LeopardISS to kompaktowy komputer przetwarzający dane, który ma szansę zostać na ISS na stałe.

"To historyczny moment". Polskie urządzenie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

"To historyczny moment". Polskie urządzenie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Źródło:
PAP