Rekin epoletowy - od dzieciństwa mistrz survivalu. Potrafi chodzić po lądzie, znosi prawie całkowity brak tlenu

Chociaż wiele zwierząt dzieli swój cykl życia między środowisko lądowe i wodne, większość gatunków ryb nigdy nie opuszcza zbiorników wodnych - nie są po prostu do tego przystosowane. Istnieją jednak wyjątki. Wśród nich są rekiny epoletowe (Hemiscyllium ocellatum). Zwierzęta te potrafią przemieszczać się poza wodą na krótkich dystansach, a - jak wskazują najnowsze badania opublikowane na łamach "Integrative and Comparative Biology" - do takich lądowych wycieczek są przystosowane już od pierwszych chwil życia.

Zespół naukowców z Florida Atlantic University oraz Uniwersytetu Jamesa Cooka w Australii przyjrzał się rekinom epoletowym w ich wczesnych stadiach rozwoju, od osobników nowo wyklutych, po zwierzęta młode, ale podrośnięte.

Rekinie noworodki mają wypukłe brzuchy, zawierające woreczek żółtkowy z substancjami odżywczymi. Z czasem zanika on, a ciało ryby staje się smuklejsze i zwinniejsze oraz lepiej przystosowane do aktywnego poszukiwania pożywienia. Ze względu na te różnice w kształtach ciała, badacze spodziewali się zaobserwować różnice także w wydajności ruchowej między młodszymi i starszymi osobnikami.

Aby to sprawdzić, naukowcy porównali ruchy zwierząt w trzech sytuacjach - podczas chodu wolnego lub średnio szybkiego, w czasie chodu szybkiego i pływania - obserwując 13 anatomicznych punktów orientacyjnych wzdłuż płetw, pasa i linii środkowej ciała.

Ku zaskoczeniu badaczy okazało się, że różnice w kształcie ciała nie wpłynęły na sprawność rekinów epoletowych. Całkowita prędkość przemieszczania się, ruchy płetw, zginanie ciała oraz częstotliwość i amplituda uderzeń ogona były podobne na wszystkich wczesnymi etapach życia, nawet wtedy, gdy brzuch ryb jest jeszcze mocno wystający.

- Ten sposób poruszania się jest kluczowy dla przetrwania małego, przydennego drapieżnika średniego stopnia - wskazuje autorka raportu z badań Marianne E. Porter. - Rekin zwinnie manewruje w małych szczelinach rafy, aby uniknąć powietrznych i wodnych drapieżników - wyjaśnia.

Hemiscyllium ocellatum to niewielki rekin, o długości około 90 centymetrów. Ryba porusza się ruchem kroczącym zarówno na dnie zbiorników wodnych, jak i na lądzie, gdy przemieszcza się z jednego środowiska wodnego do drugiego. Potrafi w taki sposób przejść nawet 30 metrów. Zwierzę jest przy tym w stanie przeżyć całkowity brak tlenu nawet przez dwie godziny bez negatywnych dla siebie skutków.

Autorzy badania wskazują, że z uwagi na swoją dużą odporność na czynniki środowiskowe, zwierzę może stać się modelowym systemem do zrozumienia fizjologii kręgowców w zmieniających się oceanach.

Mimo wysokiej tolerancji na niekorzystne warunki środowiskowe, zmiany klimatyczne mają wpływ na rekiny epoletowe. Embriony rozwijające się w cieplejszych wodach wykluwają się wcześniej, są mniejsze i wymagają więcej pożywienia niż te z chłodniejszych środowisk. Dotychczasowe odkrycia sugerują, że ten odporny gatunek może przetrwać część wyzwań, jaki niesie ze sobą XXI wiek, ale niektóre z nich mogą okazać się zbyt drastyczne nawet dla nich.

- Ta odporność na trudne warunki środowiskowe może wpłynąć na to, jak rekiny epoletowe przetrwają zmiany klimatyczne - dodaje Porter. - Jest to ważny temat dla przyszłych badań.