Marsjański krater Jezero prawdopodobnie był kiedyś jeziorem. Wskazują na to dane dotyczące procesów erozji i gromadzenia się osadów zebrane przez łazik Perseverance. Naukowcy mają nadzieję, że w miejscach takich jak dno prastarego jeziora, kryje się odpowiedź na pytanie czy na Marsie kiedykolwiek istniało życie.
Czy na Marsie istnieje - lub kiedykolwiek istniało - życie? To pytanie od dekad zaprząta uwagę badaczy kosmosu, a na Czerwonej Planecie odpowiedzi na nie poszukują liczne sondy. Jedną z nich jest należący do NASA łazik Perseverance, który eksploruje krater Jezero. Na łamach czasopisma "Science Advances" ukazało się oparte na jego danych badanie pokazujące, że w przeszłości Czerwona Planeta mogła być bardziej przyjazna żywym organizmom niż obecnie.
Ogromne, pradawne jezioro
W swojej analizie badacze z amerykańskiego Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA) oparli się na informacjach zebranych przez urządzenie radarowe RIMFAX, które pozwoliło na zajrzenie aż 20 metrów pod powierzchnię Marsa. Dane pochodziły z połączonej z kraterem Jezero formacji, na zdjęciach satelitarnych przypominającej ziemskie delty rzek.
W ten sposób wykryto dwa okresy odkładania się osadów przeplecione dwoma okresami erozji. Osady układały się w równe, poziome warstwy podobne do tych, które można obserwować na Ziemi. Okazało się też, że ukryta pod nimi powierzchnia krateru nie jest płaska, co sugeruje, że erozja następowała już przed odkładaniem się pochodzących z jeziora osadów.
Zdaniem badaczy wskazuje to, że krater Jezero był kiedyś ogromnym zbiornikiem wodnym zasilanym przez rzekę. Z czasem jezioro sukcesywnie się kurczyło, a osady niesione przez ciek uformowały ogromną deltę. Obecny na dnie jeziora materiał uległ z czasem erozji, tworząc widoczne dzisiaj struktury.
- Obserwowane przez nas zmiany zachowane w zapisie skalnym wynikają z dużych fluktuacji w środowisku Marsa. To niezwykłe, że możemy zobaczyć tak wiele dowodów tych zmian na tak małym obszarze geograficznym - przekazał David Paige z UCLA, główny autor badania.
Miejsce dla życia
Jak wyjaśniają planetolodzy, odkładanie się osadów i późniejsza erozja trwały "eony". Eon to jednostka czasu wynosząca co najmniej 500 milionów lat. Sam obszar delty został ukształtowany około 3 miliardy lat temu.
Wyniki uzyskane przez Perseverance potwierdzają hipotezy opracowane na podstawie zdjęć regionu wykonanych z orbity.
- Z orbity możemy zobaczyć różnego typu osady, ale nie możemy mieć pewności, czy znajdują się w pierwotnym stanie, czy to wyniki długofalowych geologicznych procesów. Aby sprawdzić, jak te formacje się utworzyły, konieczne jest zajrzenie pod powierzchnię - dodał Paige.
Naukowcy wyjaśnili, że jeśli na Marsie kiedykolwiek istniało życie, jego ślady mogą znajdować się w osadach znalezionych na dnie prastarego jeziora. Na ich dokładną analizę przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, misja Mars Sample Return, której celem jest transport próbek zebranych przez Perseverance na Ziemię, zakończy się dopiero w 2033 roku.
Źródło: PAP, UCLA, NASA
Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech/ASU