Saturn zdegradowany. Jowisz nowym rekordzistą

Źródło:
livescience.com, skyandtelescope.com, CNN, tvnmeteo.pl
"Zaćmienie" Jowisza i jego księżyców przez Deimosa, naturalnego satelitę Marsa
"Zaćmienie" Jowisza i jego księżyców przez Deimosa, naturalnego satelitę MarsaESA/DLR/FU Berlin
wideo 2/4
"Zaćmienie" Jowisza i jego księżyców przez DeimosaESA/DLR/FU Berlin

Od teraz Jowisz króluje wśród innych planet nie tylko, jeżeli chodzi o rozmiary. Odkryto 12 kolejnych księżyców gazowego giganta. To oznacza, że największa planeta Układu Słonecznego jest nowym rekordzistą pod tym względem.

12 nowo odkrytych księżyców Jowisza zwiększyło całkowitą liczbę potwierdzonych księżyców krążących wokół gazowego olbrzyma do 92. Tym samym na drugie miejsce spadł Saturn, który ma 83 naturalne satelity.

"Nowe" księżyce Jowisza

Zaobserwowane księżyce są małych rozmiarów. Ich szerokość wynosi od jednego do 3,2 kilometra. Większość z nich ma szerokie orbity. Dziewięć z "nowych" księżyców należy do 71, które są najbardziej oddalone od planety. Aby ją okrążyć, potrzebują ponad 550 dni. Poruszają się w przeciwnym kierunku niż ruch obrotowy Jowisza. Zdaniem astronoma Scotta Shepparda z amerykańskiego instytutu badawczego Carnegie Institution for Science, który dokonał ich odkrycia, taki sposób poruszania się księżyców, a także odległość, jaka dzieli je od planety, oznacza, że to asteroidy, które w pewnym momencie zostały przechwycone przez grawitację Jowisza.

Księżyce zostały odkryte w sierpniu ubiegłego roku z wykorzystaniem teleskopu Blanco w Chile oraz we wrześniu 2021 roku za pomocą teleskopu Subaru, znajdującego się na Hawajach. Ich obecność potwierdziła organizacja Minor Planet Center, działająca pod auspicjami Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Zajmuje się ona gromadzeniem danych na temat małych obiektów Układu Słonecznego.

Czytaj też: Nieznane zdjęcia z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Jowisz i jego księżyce z bliska

Badania nad księżycami galileuszowymi

Najbardziej znane naturalne satelity gazowego giganta to cztery tak zwane księżyce galileuszowe, nazwane na cześć Galileusza, który odkrył je w 1610 roku. To Io, Europa, Kallisto i Ganimedes. Jak podaje amerykańska agencja kosmiczna NASA, ostatni z nich jest największym księżycem w Układzie Słonecznym, większym niż Merkury, czyli najmniejsza z planet.

W tym roku sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) Jupiter Icy Moon Explorer (JUICE) ma wystartować w kierunku Jowisza, aby zbadać te cztery księżyce. Z kolei na 2024 r. zaplanowano misję należącej do NASA sondy Europa Clipper, której zadaniem będzie bliższe przyjrzenie się samej Europie. 

JowiszShutterstock

Autorka/Autor:ps/dd

Źródło: livescience.com, skyandtelescope.com, CNN, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Coraz częściej lekki mróz ma panować nie tylko nocami. Jakiej aury możemy się spodziewać przed świętami Bożego Narodzenia? Sprawdź długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: do świąt na granicy jesieni z zimą

Pogoda na 16 dni: do świąt na granicy jesieni z zimą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zimy na razie nie widać. W nadchodzącym tygodniu w większości kraju nadal będzie jesiennie. Opadów spodziewamy się głównie na południu Polski, a śniegu dosypie przede wszystkim w górach.

Gdzie spadnie śnieg? Czy zrobi się biało?

Gdzie spadnie śnieg? Czy zrobi się biało?

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed gołoledzią. Obowiązują też alarmy przed marznącymi opadami. Na drogach i chodnikach może zrobić się ślisko. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Uwaga, będzie niebezpiecznie ślisko. IMGW ostrzega

Uwaga, będzie niebezpiecznie ślisko. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Śnieg zasypał w niedzielę hiszpańską prowincję Huesca w Pirenejach. Warunki na drogach znacznie się pogorszyły, a niektóre z nich zamknięto. W głębi lądu bardzo silnie wiało.

Śnieżyce, huraganowy wiatr. Wydano czerwone alerty

Śnieżyce, huraganowy wiatr. Wydano czerwone alerty

Źródło:
diariodelaltoaragon.es, tvnmeteo.pl

Geolodzy zarejestrowali wzrost aktywności sejsmicznej pod wulkanem Mount Spurr, położonym w pobliżu największego miasta Alaski, Anchorage - pisze agencja informacyjna Associated Press. - W tym roku doszło do 1500 małych wstrząsów, w ubiegłym roku było ich około 100 - powiedział David Fee, lokalny naukowiec. Eksperci monitorują sytuację.

1500 wstrząsów pod wulkanem. Obawy na Alasce

1500 wstrząsów pod wulkanem. Obawy na Alasce

Źródło:
Associated Press

W Karkonoszach obowiązuje pierwszy stopień zagrożenia lawinowego. W związku z trudnymi warunkami zimowymi zamknięte są niektóre odcinki szlaków na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego.

"Trudne warunki". Zamknięto część szlaków

"Trudne warunki". Zamknięto część szlaków

Źródło:
PAP, GOPR

Orkan Darragh uderzył w Wyspy Brytyjskie. Przyniósł ze sobą bardzo silny wiatr, który w porywach rozpędzał się do ponad 150 kilometrów na godzinę. W wyniku żywiołu zginęły dwie osoby.

Darragh sieje spustoszenie na Wyspach Brytyjskich. Wzrósł bilans ofiar

Darragh sieje spustoszenie na Wyspach Brytyjskich. Wzrósł bilans ofiar

Źródło:
BBC

W Tatrach panują trudne warunki do uprawiania turystyki. Obowiązuje tam lawinowa "jedynka". Władze Tatrzańskiego Parku Narodowego apelują o o niewchodzenie na tafle stawów, bo lód na nich może pękać.

Lawinowa "jedynka" w Tatrach. Na Śnieżce leży ponad 30 centymetrów śniegu

Lawinowa "jedynka" w Tatrach. Na Śnieżce leży ponad 30 centymetrów śniegu

Źródło:
TOPR, GOPR, TPN

Nowoczesne technologie sprawiają, że niezwykłe zjawiska, takie jak zorze polarne czy zaćmienia słońca, są dostępne dla każdego. - Kosmos jest teraz na wyciągnięcie ręki - powiedział popularyzator astronomii Karol Wójcicki podczas 8. Śląskiego Festiwalu Nauki w Katowicach.

"Kosmos jest na wyciągnięcie ręki, nawet jak się siedzi na kanapie"

"Kosmos jest na wyciągnięcie ręki, nawet jak się siedzi na kanapie"

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. Na niedzielę 08.12 dla części kraju prognozowane są opady deszczu ze śniegiem. W pozostałych regionach będzie przeważnie pochmurno, choć lokalnie się wypogodzi.

W części kraju spadnie deszcz ze śniegiem

W części kraju spadnie deszcz ze śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mimo niskich temperatur tegoroczny grudzień jest do tej pory cieplejszy niż zwykle - poinformował Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Temperatura spada poniżej zera głównie we wschodniej Polsce, i to zazwyczaj w nocy.

Grudzień zaczyna się cieplej niż zwykle. Co dalej?

Grudzień zaczyna się cieplej niż zwykle. Co dalej?

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Młodzi naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego odkryli dwa niespotykane dotąd w Polsce gatunki muchówek. Owady żyją w mchu wodnym w rzece Rawce na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego i są ważną częścią tamtejszego ekosystemu.

Niespotykane dotąd owady w Polsce. "Przypominają komary"

Niespotykane dotąd owady w Polsce. "Przypominają komary"

Źródło:
PAP

Dlaczego globalne ocieplenie postępuje szybciej niż wynika to z modeli? Badania międzynarodowego zespołu naukowców wskazało, że za niezwykły skok temperatur w 2023 roku odpowiedzialny był brak pewnego typu chmur. Jak wyjaśnili badacze, pełnią one bardzo ważną rolę w regulacji temperatury na Ziemi.

Zabrakło chmur piętra niskiego, więc Ziemia się niebezpiecznie podgrzała

Zabrakło chmur piętra niskiego, więc Ziemia się niebezpiecznie podgrzała

Źródło:
CNN, Alfred Wegener Institute

Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej rozpoczął projekt czynnej ochrony cennego gatunku nietoperza - mopka zachodniego. Ma w tym pomóc wieszanie na drzewach budek szczelinowych i zakup rejestratorów ultradźwięków.

Mopki będą miały nowe domy

Mopki będą miały nowe domy

Źródło:
PAP

Naturalne siedliska ostryg w Europie zostały zniszczone. Badacze z Wielkiej Brytanii przeanalizowali obecny stan raf ostrygowych - niegdyś bogatych i rozległych ekosystemów - i doszli do tych niepokojących wniosków. Jak wyjaśnili, siedliska da się odbudować, jednak to wyzwanie na skalę międzynarodową.

Europejskie rafy ostrygowe zostały zniszczone

Europejskie rafy ostrygowe zostały zniszczone

Źródło:
University of Exeter, University of Portmouth

Trwający 14 tygodni program edukacyjny realizowany przez naukowców z Uniwersytetu Illinois w Chicago przyniósł niespodziewanie odkrycie. Uczniowie, którzy nie rozpoczęli jeszcze nauki w liceum, mieli za zadanie poszukać nowych czynników bioaktywnych. Gdy jedna z nastolatek z przyniosła ptasie odchody z miejskiego parku, okazało się, że zawierają one związki o niezwykłych właściwościach.

Nastolatka przyniosła ptasie odchody naukowcom. Zawierały nieznany cenny związek

Nastolatka przyniosła ptasie odchody naukowcom. Zawierały nieznany cenny związek

Źródło:
ScienceAlert

Popioły ze spalania węgla mogą zawierać duże ilości pierwiastków ziem rzadkich. Najnowsze badania pokazują, że w składowanych w Stanach Zjednoczonych odpadach zamknięte są metale o wartości 8,4 miliarda dolarów. Wyzwaniem może być jednak ich odzyskanie.

"Są tego ogromne ilości". Odpady warte miliardy dolarów

"Są tego ogromne ilości". Odpady warte miliardy dolarów

Źródło:
CNN, University of Texas

Niedźwiedź polarny zaatakował małżeństwo z Kanady. Do zdarzenia doszło w mieście Fort Severn w prowincji Ontario. Mężczyzna wskoczył na zwierzę, aby ochronić żonę przed atakiem i sam został ranny. Jak podała miejscowa policja, odniósł poważne obrażenia.

Skoczył na niedźwiedzia, aby uratować żonę przed atakiem

Skoczył na niedźwiedzia, aby uratować żonę przed atakiem

Źródło:
CNN, CTV News, tvnmeteo.pl

Policja znalazła w piątek ciało poszukiwanej kobiety, która poszła szukać kota i miała wpaść do leja krasowego na terenie jednego z hrabstw w Pensylwanii. Akcja poszukiwawcza, w którą zaangażowanych było około stu osób, trwała kilka dni.

Szukała kota, wpadła do dziury w ziemi. Po kilku dniach znaleziono jej ciało

Szukała kota, wpadła do dziury w ziemi. Po kilku dniach znaleziono jej ciało

Źródło:
CNN , tvnmeteo.pl

W Demokratycznej Republice Konga na nieznaną chorobę, podobną do grypy, zmarły 143 osoby - podała agencja Reuters. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przekazała w piątek, że ma wysłać do kraju swoich ekspertów, aby pomóc miejscowej służbie zdrowia znaleźć źródło choroby.

Na tajemniczą chorobę zmarło ponad 140 osób. WHO zapowiedziała pomoc

Na tajemniczą chorobę zmarło ponad 140 osób. WHO zapowiedziała pomoc

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Trzech wspinaczy, którzy zaginęli podczas próby zdobycia najwyższego szczytu Nowej Zelandii, prawdopodobnie nie żyje - poinformowała lokalna policja. Mężczyźni byli poszukiwani od poniedziałku, kiedy nie stawili się na lot powrotny do domów. Według ratowników szanse na ich przeżycie są znikome.

"Uważamy, że spadli. To nie jest wiadomość, jaką chcieliśmy przekazać"

"Uważamy, że spadli. To nie jest wiadomość, jaką chcieliśmy przekazać"

Źródło:
Reuters

Ten pająk od dawna zadziwiał naukowców. Theridiosoma gemmosum, zwany też klejnotnikiem, charakteryzuje się nietypowym sposobem polowania. Aby zdobyć pożywienie, wystrzeliwuje swoją sieć w kierunku insektów. Najnowsze badania odkrywają, w jaki sposób pajęczak mniejszy od ziarenka ryżu namierza swoje ofiary.

Ten pająk używa pajęczyny, jakby strzelał z procy

Ten pająk używa pajęczyny, jakby strzelał z procy

Źródło:
CNN, Science, Journal Of Experimental Technology

W czwartek przed godziną 11 czasu lokalnego u północnych wybrzeży amerykańskiego stanu Kalifornia wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 7. Przez następne godziny lokalne służby zarejestrowały kilkadziesiąt kolejnych wstrząsów wtórnych. Obowiązywał także alarm ostrzegający przed tsunami.

Trzęsienie ziemi w Kalifornii. "Czułem się jak na tratwie na środku morza"

Trzęsienie ziemi w Kalifornii. "Czułem się jak na tratwie na środku morza"

Źródło:
Reuters, USGS

Rejon Wielkich Jezior w USA nawiedzają śnieżyce. Z prognoz wynika, że w stanie Pensylwania może spaść ponad metr śniegu. Obfite opady spowodowane są przez zjawisko nazywane "efektem jeziora".

Atak śnieżyc. Przyczyną jest "efekt jeziora"

Atak śnieżyc. Przyczyną jest "efekt jeziora"

Źródło:
ENEX, usatoday.com

Misja Proba-3 wystartowała w czwartek z centrum kosmicznego w Indiach. Urządzenia, które dzięki niej zostały wyniesione w kosmos, będą prowadziły obserwację korony słonecznej, wytwarzając setki zaćmień Słońca. Misja będzie również okazją do przetestowania ważnej, nowatorskiej technologii.

Ruszyła przełomowa misja. Wytworzy setki zaćmień Słońca

Ruszyła przełomowa misja. Wytworzy setki zaćmień Słońca

Źródło:
PAP, POLSA

Przeszczep grzybów może pomóc w rozwoju nowych obszarów leśnych. Eksperyment z przenoszeniem starej, przerośniętej grzybnią gleby na tereny młodych lasów przeprowadzono w Anglii. Jak podkreślają naukowcy, bogactwo gatunków grzybów może poprawiać odporność ekosystemu i zmniejszać degradację gleb.

Przeszczep grzybów może uratować "najważniejszy zasób"

Przeszczep grzybów może uratować "najważniejszy zasób"

Źródło:
Reuters

Pierwszy dzień bez arktycznego lodu może nastąpić jeszcze w tej dekadzie - najwcześniej w 2027 roku. Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował ponad 300 scenariuszy wygenerowanych przez modele klimatyczne. Według większości z nich nieuchronnie zbliżamy się do stopnienia pokrywy lodowej Arktyki w okresie letnim.

Pierwszy dzień bez arktycznego lodu może nadejść już za trzy lata

Pierwszy dzień bez arktycznego lodu może nadejść już za trzy lata

Źródło:
University of Colorado Boulder

Świetlne punkty pojawiły się niedaleko Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Niezwykłe nagranie udostępnił astronauta NASA, Donald Petit, który obecnie przebywa na ISS. To, co z daleka mogło przypominać "kosmiczne świetliki", w rzeczywistości ma jednak wiele więcej wspólnego z Ziemią.

"Kosmiczne świetliki" niedaleko ISS. Czym są?

"Kosmiczne świetliki" niedaleko ISS. Czym są?

Źródło:
CNN, NASA