Drzemią 600 razy na godzinę. W tym może tkwić sekret ich sukcesu

Sen zwykle charakteryzuje się bezruchem, a także względną utratą zdolności odbierania sygnałów z otoczenia i reagowania na nie. U ludzi niewystarczająca ilość snu może prowadzić do przysypiania lub kilkusekundowej przerwy w stanie czuwania poprzez zamknięcie oczu. Takie mikrodrzemki potrafią być niebezpieczne na przykład podczas prowadzenia samochodu. Nie jest jednak jasne, czy wystarczająco duża liczba mikrodrzemek mogłaby zapewnić nam ten sam stopień regeneracji organizmu co dłuższy sen. Naukowcy podejrzewają jednocześnie, że mikrodrzemki mogą być elementem strategii adaptacyjnej w świecie zwierząt, w którym ze względu na obecność drapieżników wymagana jest ciągła czujność.

Mikrodrzemki zauważono między innymi u pingwinów maskowych (Pygoscelis antarcticus) zamieszkujących Antarktydę i postanowiono przyjrzeć się temu zjawisku. Zespół ekspertów pochodzących z Francji, Korei i Niemiec wykorzystał nieinwazyjne czujniki do rejestrowania zachowania mózgu (EEG) pingwinów maskowych podczas snu. Badania przeprowadzono w grudniu 2019 roku na 14 osobnikach, które należały do kolonii pingwinów zamieszkujących Wyspę Króla Jerzego. Naukowcy odkryli, że ptaki te nigdy nie zapadają w dłuższy sen, tylko praktykują mikrodrzemki trwające cztery sekundy. Potrafią w nie zapadać tak często (nawet 10 tysięcy razy dziennie), że w sumie kumulują 11 godzin snu na dobę. Obliczono, że pingwiny ucinały sobie średnio 600 mikrodrzemek na godzinę. Wnioski opublikowano pod koniec listopada bieżącego roku na łamach czasopisma "Science". Dlaczego pingwiny maskowe drzemią tak często? Głównie po to, żeby chronić swoje młode. Kiedy jeden z rodziców młodego pingwina idzie na polowanie, drugi czuwa, a długi sen odebrałby mu tę możliwość. Zdaniem naukowców odkrycie to sugeruje jednak, że z kumulacji mikrodrzemek musi płynąć jakaś znaczna korzyść, o czym świadczy duży sukces reprodukcyjny tych ptaków. - To naprawdę niezwykłe. Wyniki badania podkreślają fakt, że niewiele wiemy o śnie, i że nie wszystkie zwierzęta śpią tak, jak czytamy w podręcznikach - powiedział jeden z autorów badania profesor Paul-Antoine Libourel, neurolog z Centrum Badań nad Neuronauką w Lyonie we Francji, cytowany przez "The New York Times". Dodał też, że wzorce snu odzwierciedlają ekstremalne warunki, w których zwierzęta śpią.

Kolonie pingwinów są hałaśliwe i zatłoczone, a ptaki nieustannie krążą tam i z powrotem w pobliżu oceanu. Siedliska są również niebezpieczne, w każdej chwili ptak podobny do mewy, zwany wydrzykiem brunatnym (Stercorarius antarcticus), może zanurkować w gnieździe i zjeść jaja lub pisklęta.

- Mikrodrzemki nie są wyjątkowym zjawiskiem w królestwie zwierząt. Sen innych stworzeń też jest podzielony. Jednak według naszej wiedzy żadne inne zwierzę nie byłoby w stanie wytrzymać tak ekstremalnej fragmentacji snu w ciągu dnia i nocy - zauważył w rozmowie z CNN Libourel.

Naukowcy porównali także sen pingwinów gniazdujących w centrum kolonii z tymi żyjącymi na jej obrzeżach, a więc w miejscu, w którym są bardziej narażone na ataki wydrzyków.

Okazało się jednak, że osobniki, które zakładały gniazda na granicy, spały głębiej. Ponadto ich mikrodrzemki były dłuższe i rzadsze niż pingwinów żyjących w centrum kolonii. - To było dla nas zaskoczeniem i odwrotnością tego, co zakładaliśmy - zauważył Libourel. Dodał, że może to być związane z hałasem, jaki panuje w centrum kolonii pingwinów.

Doktor Vladyslav Vyazovskiy, neurolog z Uniwersytetu Oksfordzkiego, który nie był zaangażowany w badania, zakwestionował ścieżkę myślenia autorów badania. Stwierdził w wypowiedzi dla "New York Timesa", że zamiast myśleć o korzyściach wypływających z kumulacji mikrodrzemek, być może naukowcy powinni zastanowić się, co sprawia, że zwierzęta się wybudzają. - Zasadniczo spędzamy życie we śnie i budzimy się, kiedy jest to potrzebne - zauważył Vyazovskiy.