Wiele wskazuje na to, że teoria "drzew-matek", które opiekują się młodszymi osobnikami poprzez złożoną sieć korzeni i grzybni, jest nieprawdziwa. Naukowcy znaleźli dowody wskazujące na to, że wymiana substancji odżywczych w obrębie sieci zachodzi jedynie pomiędzy grzybami a roślinami, a nie pomiędzy starszymi a młodszymi drzewami. Co więcej, osobniki mogą za jej pośrednictwem konkurować ze sobą.
Rosnące w lesie drzewa są ze sobą połączone cienkimi nitkami grzybni, tworzących razem sieć mikoryzową. Jak wiadomo od dawna, grzyby porastają korzenie drzew, dostarczając im składników odżywczych w zamian za związki węgla. Według hipotezy "drzew-matek" sieć pełni jeszcze jedną funkcję - za jej pomocą najstarsze drzewa wspierają swoje "potomstwo" i inne drzewa, a nawet wyczuwają, które rośliny są chore czy zagrożone. Teoria wzbudza spore kontrowersje w środowisku naukowym, a jak wskazuje badanie opublikowane na łamach "New Phytologist", istnieje wiele przesłanek, które przemawiają przeciwko niej.
Targowisko dla drzew
Projekt kierowany przez ekspertów ze szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych wskazał, że empiryczne dowody na rzecz hipotezy są w rzeczywistości mocno ograniczone, a teorii, która wyjaśniałaby proponowane mechanizmy, w dużej mierze brakuje. Chociaż połączenia między drzewami pełnią ważną rolę, sieć grzybów mikoryzowych wcale nie działa jako przekaźnik przesyłający zasoby - dochodzi tam raczej po prostu do wymiany składników. Co więcej, zamiast opieki starszych drzew nad młodszymi, naukowcy zauważyli konkurencję.
- Odkryliśmy, że sieci mikoryzowe są niezbędne dla stabilności wielu ekosystemów leśnych, ale nie poprzez współdzielenie zasobów między drzewami - wyjaśnił Oskar Franklin z Międzynarodowego Instytutu Analizy Systemów Stosowanych, współautor badania. - Sieć działa raczej jak targowisko dla drzew i grzybów, gdzie każdy próbuje ubić jak najlepszy interes i przetrwać.
Naukowiec dodał, że las wcale nie jest pojedynczym superorganizmem ani rodziną drzew, która sobie nawzajem pomaga. To raczej złożony ekosystem z drzewami, grzybami i innymi organizmami, które są ze sobą powiązane, ale nie kierują nimi wspólne cele.
- Chociaż opowieść o hipotezie "drzew-matek" ma niewielkie poparcie w dowodach naukowych i budzi kontrowersje w społeczności naukowej, zainspirowała zarówno badania, jak i zainteresowanie społeczne złożonością lasów. Ważne jest, aby przyszłe zarządzanie lasami i ich badanie uwzględniało rzeczywistą złożoność tych ważnych ekosystemów - przekazał.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock