Oddychamy smogiem. Jesteśmy "narażeni, jak na mordercę"

[object Object]
Smog zagraża naszemu zdrowiu i życiu"Czarno na białym"/TVN24
wideo 2/35

Smog jest w Polsce dużym problemem. Bardzo źle wpływa na ludzi starszych i chorych. Jest bardzo niebezpieczny dla kobiet w ciąży i dzieci. Wpływa na rozwój płodu i dzieci oraz na ich zdrowie. Materiał Magdaleny Raczkowskiej-Kazek pochodzi z programu "Czarno na Białym".

NASZ SERWIS SMOGOWY - SPRAWDŹ JAKOŚĆ POWIETRZA W SWOJEJ OKOLICY

Dwutlenek siarki, tlenek azotu, węglowodory i benzopiren, czyli to, czym nadal zdecydowanie zbyt często oddychamy. To powoduje, że coraz więcej osób w Polsce umiera z powodu wdychanych pyłów. W reportażu Magdaleny Raczkowskiej-Kazek zostały przedstawione między innymi liczby, które pokazują, jak zabija nas smog.

- Smog rzeczywiście zabija! - powiedział pulmonolog, profesor Pierzchała, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. - Przede wszystkim zabija już ludzi chorych, tych, którzy mają choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego. Druga grupa to są ludzie nienarodzeni, to są płody, te dzieci rodzą się z mniejszymi płucami - podkreślił Pierzchała.

Profesor powiedział, że to są ludzie, którzy są narażeni na smog, jak na mordercę.

Profesor Lekston, kardiolog ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu podał pewien przykład. Jeśli widzimy, że woda jest brudna to się jej nie napijemy, bo mamy wybór. Ale oddychać musimy.

- Moim zdaniem to jest porażka ludzkości! - powiedział Lekston.

Problemy ze zdrowiem

Jerzy Januszewski mieszka w samym centrum Katowic, w bloku, na 8 piętrze. Ilekroć mieszanina dymu i mgły zaczyna unosić się nad miastem, pan Jerzy ma duże problemy zdrowotne, przestaje głęboko oddychać.

Z powodu niewydolności oddechowej przechodzi badanie spirometrii - czyli sprawdzenia pojemności płuc i przepływu w nich powietrza.

- Wyszedłem, zrobiłem kilka kroków i nie mogłem złapać powietrza, ciężko było dojść do domu - powiedział pan Jerzy.

Pani Teresa Linka również odczuwa smog.

- Odczuwam to, jest blokada, jest mi gorzej niż w pomieszczeniu zamkniętym - powiedziała kobieta.

Teresa Linka choruje na postępujące włóknienie płuc od 10 lat.

- To jest potęga, ja widzę co się dzieje w szpitalach, widzę tego o wiele więcej, niż widziałam kiedyś, chociaż 10 lat cały czas kursuję po szpitalach, non stop - opowiedziała pani Teresa.

Mieszka w Rudzie Śląskiej. Stężenia szkodliwych pyłów potrafią tu niemal tysiąckrotnie przekroczyć normę.

- Ja z tymi moimi płucami odczuwam to szczególnie, bo mam bardzo małą wydolność - wytłumaczyła kobieta.

W takich sytuacjach pani Teresa bardzo się dusi, musi wtedy wrócić do domu i podłączyć się pod koncentrator tlenowy. Nawet otwieranie okna wieczorem jest dla niej kłopotem, bo to odczuwa.

Zgony z powodu smogu

W styczniu ubiegłego roku, gdy poziom smogu w Polsce bił światowe rekordy, zmarło o 11 tysięcy osób więcej, niż w tym samym okresie rok wcześniej.

Z powodu zanieczyszczeń powietrza na świecie co roku umiera 7 mln ludzi, w Europie - pół miliona. W Polsce jest to około 50 tysięcy.

- Czyli małe miasteczko wymiera rocznie w Polsce. Statystyczny Europejczyk żyje około 8 miesięcy krócej, a Polak 10 miesięcy krócej - podkreślił prof. Lekston.

Szkodliwy pył PM2,5

Najgorszy w smogu jest niewielki rozmiar pyłów zawieszonych, tłumaczy profesor Hanke - PM 2,5 - czyli 2,5 mikrometra.

Profesor Hanke jest zastępcą Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi oraz kierownikiem Zakładu Epidemiologii Środowiskowej. Odpowiada za kontakty z WHO (Światowa Organizacja Zdrowia).

Hanke powiedział, że cząstki poniżej 2,5 mikrometra, są nawet mniejsze od kurzu. Ten mały rozmiar pozwala się dostać do najdrobniejszych oskrzelików.

Co się dzieje, gdy ten najdrobniejszy pył trafia do naszego układu oddechowego?

- Najpierw rozrabia na miejscu, sprzyja rozwojowi alergii, a jak ktoś już jest alergikiem, to w wyniku drażnienia, ta alergia się nasila. Najgorsze jest to, że ta drobinka podróżuje dalej, trafia do najmniejszych pęcherzyków płuc, przechodzi do najmniejszych naczyń krwionośnych i zaczyna podróżować po całym organizmie, a drogą naczyń dostaje się i do mózgu - wytłumaczył prof. Hanke.

Trafiający do naszego organizmu pył - wpływa na rozwój miażdżycy, a ta prowadzi do zawałów serca. Ale na pyle osadza się jeszcze skondensowany gaz. On działa drażniąco na układ oddechowy, jest rakotwórczy.

- Kiedy mamy ogłoszony alarm smogowy, zwiększa się liczba wizyt w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, zwiększa się liczba napadów migotania przedsionków, epizodów astmy oskrzelowej, niedotlenienia centralnego układu nerwowego - zaznaczył prof. Lekston.

Jesteśmy niedotlenieni - mówią specjaliści - bo tlenu w powietrzu jest coraz mniej - oddychamy dwutlenkiem siarki, tlenkiem azotu, węglowodorami aromatycznymi i benzopirenem.

Według prof. Pierzchały smog działa jak czynnik wywołujący zapalenie dróg oddechowych - nieinfekcyjne, bo to nie są wirusy, ani bakterie - ale zapalenie chemiczne.

Rodzaje smogu

Są dwa rodzaje smogu - londyński i smog fotochemiczny (typu Los Angeles).

- Ten, który pełznie po ulicach na wysokości naszych okien, to jest ten smog kwaśny, londyński - powiedział prof. Pierzchała.

Smog Los Angeles tworzy się ze spalin samochodowych, które w połączeniu z temperaturą powyżej 30 stopni Celsjusza - utleniają się. Smog fotochemiczny jest zawieszony wysoko na ziemią. On powoduje zdecydowanie większą śmiertelność i powstawanie nowotworów.

Wpływ na dzieci

W jednym z warszawskich przedszkoli, zanim rozpoczną się zajęcia - co dzień sprawdzane jest stężenie pyłów zawieszonych w powietrzu.

Wynik trafia na tablicę. Od tego zależy, czy dzieci wyjdą na spacer, czy nie.

Prof. Lekston podał, że dziecko wdycha ok. 50 procent więcej powietrza, niż dorosły, w stosunku do powierzchni ciała. A dzieci się bawią, biegają, więcej wdechów wykonują.

- Do tego ten pył, który jest na chodniku unosi się, dorosły przy swoim wzroście mniej wdycha tego pyłu - zaznaczył profesor.

Prof. Pierzchała powiedział, że walka ze smogiem, to jest walka o zdrowie naszych dzieci.

Smog powoduje opóźnienie wzrostu i dojrzewania płuc u płodu.

Jeżeli dziecko rodzi się z gorszymi płucami, mniejszymi i gorszymi pod względem biologicznym, to ono będzie krócej żyło.

Brak tej świadomości skutkuje poważnymi konsekwencjami dla zdrowia i życia.

- Zaczynamy oswajać problem, a jak zaczyna się z czegoś żartować, to problem jest prawdziwy - powiedział prof. Hanke.

Palenie meblami, śmieciami, plastikiem

Profesor Hanke wytłumaczył, że gdy palimy meble, do powietrza dostaje się wszystko to, co się na nich znajdowało. Stare meble były lakierowane i powlekane substancjami sztucznymi, wtedy w wyniku spalania powstają dioksyny, substancje rakotwórcze.

Gdy palimy śmieci i plastik, jest podobnie.

- To jest źródło dioksyn, one się w tkance tłuszczowej osadzają i po pewnym czasie uwalniają - wytłumaczył prof. Hanke.

- Powinniśmy leczyć początkowy etap choroby, a nie końcowy - powiedział Lekston.

Ten końcowy etap to np. maski, które nosimy, wyglądamy jak smerfy i moim zdaniem to jest porażka ludzkości, że nosimy te maski.

- Zastanawiać się trzeba co zrobić, żeby powietrze było czyste i przyjazne - powiedział prof. Lekston.

Spirometria wskazuje ile powietrza mieści się w naszych płucach. Każdy tę pojemność ma inną. Nasz największy wydech po największym wdechu - to tzw. pojemność życiowa.

- Im mniejszy wskaźnik, tym krócej się żyje, niezależnie, czy się jest zdrowym czy chorym, to jest wskaźnik długości naszego życia, a smog go pomniejsza - powiedział Pierzchała.

Autor: AP/rp / Źródło: "Czarno na białym"/TVN24, TVN Meteo

Pozostałe wiadomości

Śnieżna aura utrzymuje się nad Polską. Od piątkowego poranka w wielu regionach pada śnieg, który ma szansę utrzymać się jeszcze przez chwilę. Wiele osób, w tym Reporterzy24, zdecydowało się spędzić czas na świeżym powietrzu.

"Jest pięknie, bardzo się cieszę"

"Jest pięknie, bardzo się cieszę"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Opady deszczu ze śniegiem i mokrego śniegu mogą zamarzać na drogach i chodnikach, tworząc niebezpieczną warstwę lodu. Z tego powodu IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia. Miejscami powieje też silny wiatr. Alarmy obowiązują w prawie całym kraju.

Uważajmy. W prawie całej Polsce na drogach będzie niebezpiecznie

Uważajmy. W prawie całej Polsce na drogach będzie niebezpiecznie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Kalifornia musi zmierzyć się z ulewami i śnieżycami wywołanymi przez tak zwaną rzekę atmosferyczną. Jak podaje stacja CNN, w północnej części tego stanu mogą zostać odnotowane rekordowo wysokie opady deszczu.

Rzeka atmosferyczna może sprowadzić ulewy i śnieżyce

Rzeka atmosferyczna może sprowadzić ulewy i śnieżyce

Źródło:
CNN, Reuters

Pogoda na dziś. Piątek 22.11 przyniesie przelotne opady śniegu, które miejscami mogą być obfite. Termometry pokażą maksymalnie 0-3 stopni. Biomet będzie niekorzystny.

Pogoda na dziś - piątek 22.11. Czeka nas kontynuacja zimowych opadów

Pogoda na dziś - piątek 22.11. Czeka nas kontynuacja zimowych opadów

Źródło:
tvnmeteo.pl

Weekend przyniesie opady śniegu, które w części kraju przechodzić będą w deszcz ze śniegiem i deszcz. Miejscami będą one marznące, przez co zrobi się bardzo ślisko. Nowy tydzień zafunduje nam ocieplenie i wzrost temperatury do około 10 stopni.

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci gromadzi w rosnącym tempie nieduże, centymetrowej wielkości kawałki plastiku pochodzące z różnych części świata. Rośnie zagrożenie dla miejscowego ekosystemu i potencjalnie - dla globalnego systemu obiegu węgla.

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Źródło:
PAP, theoceancleanup.com, iopscience.iop.org

Zima zagościła w wielu regionach kraju. W Koszalinie w czwartek rano leżało tyle śniegu, ile na Kasprowym Wierchu. Niektórzy narzekają na trudne warunki na drogach i mówią, że to za wcześnie, inni cieszą się z bajkowych widoków. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia i nagrania z miejscowości, w których zrobiło się biało.

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Paraliż komunikacyjny, przerwy w dostawie energii elektrycznej oraz w działaniu sieci komórkowych to skutki śnieżyc, które w czwartek przeszły przez Finlandię. Prądu zostało pozbawionych nawet 80 tysięcy odbiorców.

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Źródło:
PAP

Intensywne opady śniegu spowodowały w czwartek duże opóźnienia na paryskim lotnisku Roissy-Charles-de-Gaulle. Przewoźników poproszono o odwołanie 10 procent zaplanowanych na czwartek połączeń - poinformowała agencja AFP.

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Źródło:
PAP, meteofrance.com, tvnmeteo.pl

Śnieg ostatniej nocy i w czwartek zasypał Irlandię. Warunki na drogach znacznie się pogorszyły. Synoptycy teraz ostrzegają przed mrozem, a na horyzoncie widać ulewne opady deszczu i wichury.

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Źródło:
ENEX, The Irish Times, tvnmeteo.pl

W kilkudziesięciu departamentach Francji obowiązują pomarańczowe ostrzeżenia przed śniegiem, marznącymi opadami i silnym wiatrem. Władze apelują do kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności.

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Źródło:
ENEX, Meteo France, connexionfrance.com

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Po raz pierwszy w tym sezonie ratownicy TOPR wprowadzili pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach. Oznacza to możliwe samoistne schodzenie małych i średnich lawin. Najniższy stopień zagrożenia obowiązuje w Tatrach od wysokości 1800 m n.p.m.

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience

Dwie osoby zginęły, a ponad 100 tysięcy mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku przejścia burzy tropikalnej Sara przez Honduras. Wiele miejsc jest odciętych od świata po ulewach. Na najbliższe dni zapowiadane są kolejne opady deszczu.

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN Espanol, Diario1, EFE

W Ekwadorze wprowadzono 60-dniowy stan wyjątkowy. W kraju szaleją pożary, brakuje wody i panuje susza. W listopadzie ogień strawił ponad 10 tysięcy hektarów roślinności. Mieszkańcy borykają się też z częstymi przerwami w dostępie do energii elektrycznej.

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Źródło:
PAP, Reuters

Do nietypowego zdarzenia doszło na lotnisku w Ponta Delgada na Azorach. Po pokładzie jednego z samolotów rozpierzchło się ponad 100 chomików. Maszyna przez pięć dni nie mogła wylecieć do stolicy Portugalii.

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcom po raz pierwszy udało się eksperymentalnie udowodnić społeczne uczenie się u zwierząt niebędących ludźmi, wynikające ze zmiany środowiska. Najnowsze badania ekspertów z Instytutu Maxa Plancka wykazały, że sikorki bogatki po migracji błyskawicznie poznawały nowe zachowania od lokalnej, dopiero co poznanej społeczności.

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Źródło:
ScienceDaily

Ocean wyrzucił na brzeg w Kalifornii rzadką rybę - przedstawicielkę występującego w głębinach gatunku z rodziny Regalecidae, nazywaną "rybą zagłady". Czemu zawdzięcza reputację "przepowiadacza" naturalnych katastrof?

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

Źródło:
NBC News, CBS News tvn24.pl

Blisko 20 procent przypadków zachorowania na dengę, chorobę przenoszoną przez komary, można przypisać zmianom klimatycznym - wynika z najnowszej analizy naukowców. Jeśli nie zostaną podjęte działania mające powstrzymać globalne ocieplenie, liczba zachorowań przypisana kryzysowi klimatycznemu do 2050 roku może wzrosnąć nawet do 60 procent.

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

Źródło:
LiveScience, AFP

Nowe Delhi walczy z duszącymi miasto zanieczyszczeniami powietrza. Dają się one we znaki także zwierzętom z lokalnego ogrodu zoologicznego. Aby im ulżyć, władze postanowiły skorzystać z pewnej prostej metody.

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Źródło:
Reuters, Times of India

Naukowcy przedstawili pierwsze szczegółowe wyniki badań próbek z niewidocznej strony Księżyca dostarczonych przez chińską sondę Chang'e 6. Analiza ich składu wskazała, że między trzema a czterema miliardami lat temu trwała tam aktywność wulkaniczna. To kluczowe informacje dla zrozumienia wyraźnych różnic między półkulami Srebrnego Globu.

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Źródło:
PAP, CNN, tvnmeteo.pl

Duży pożar w kalifornijskim hrabstwie Ventura na początku listopada strawił kilka tysięcy hektarów i wiele budynków. O ogromnych stratach mówią rolnicy. Wskutek żywiołu spłonęły miliony pszczół.

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Źródło:
ABC7