Niezwykłe odkrycie pod powierzchnią Marsa. Naukowcy znaleźli jezioro z ciekłą wodą

[object Object]
Animacja obrotu Marsa (NASA)NASA
wideo 2/3

Na Marsie odnaleziono zbiornik z ciekłą wodą. Niewykluczone, że jest to środowisko, w którym żyją mikroorganizmy. Naukowcy podkreślają jednak, że sprawdzenie tego może potrwać lata. Badania przeprowadzono na podstawie danych dostarczonych przez sondę Mars Express Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA.

Zbiornik z ciekłą, słoną wodą znajduje się na głębokości około półtora kilometra pod powierzchnią lodu. Ma średnicę około 20 kilometrów i kształt zbliżony do trójkąta. To pierwszy stały akwen, jaki kiedykolwiek znaleziono na Marsie. Zbiornik znajduje się w rejonie południowego bieguna planety.

Niewykluczona obecność życia

Nie wyklucza się, że w wodzie mogą żyć mikroorganizmy. Naukowcy podkreślają jednak, że minie wiele lat, zanim uda się to potwierdzić, czy też temu zaprzeczyć.

- To nie jest środowisko, w którym spędzi się idealne wakacje, czy miejsce, w jakim mogłyby pływać ryby - powiedział planetolog Roberto Orosei z włoskiego Narodowego Instytutu Astrofizyki, który prowadził badania. - Istnieją jednak takie organizmy, które mogą przetrwać i rozwijać się w podobnych warunkach. Na Ziemi żyją mikroorganizmy zdolne przetrwać nawet w lodzie - zaznaczył.

Orosei dodał, że jeśli uda się odkryć więcej takich jezior, to może oznaczać, że woda w zbiorniku przetrwała nawet 3 miliardy lat. Naukowiec zadaje sobie jednak pytanie, czy jest możliwe, żeby jakaś forma życia, rozwijająca się w tamtym czasie, mogła znaleźć sposób, aby przetrwać do dziś.

- Nikt nie ośmieli się powiedzieć, że mogłyby tam istnieć bardziej złożone formy życia - podsumował.

Warstwowe osady na południowym biegunie Marsa (ESA/Roscosmos/CaSSIS; CC BY-SA 3ESA/Roscosmos/CaSSIS; CC BY-SA 3.0 IGO

Echo na granicy wody i lodu

Badania przeprowadzono na podstawie danych zebranych przez sondę Mars Express Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA w latach 2012-2015. Wyniki opublikowano w magazynie "Science" w środę.

Na pokładzie sondy znajdował się radar MARSIS (Mars Advanced Radar for Subsurface and Ionosphere Sounding). Tego rodzaju urządzenia wysyłają ku powierzchni planety impulsy radiowe, które przenikają przez grunt i ulegają odbiciu w sposób zależny od struktury i właściwości fizycznych podłoża. Szczególnie wyraźne odbicie radarowych sygnałów zaobserwowano właśnie w miejscu odkrycia zbiornika wodnego. Na granicy cieczy i ciał stałych powstaje wyraźne echo.

Prawdopodobnie woda jest zasolona i zawiera osady, a jej warstwa ma nie mniej niż kilkadziesiąt centymetrów (cieńsza nie zostałaby wykryta przez radar tego rodzaju). Zdaniem naukowców na Marsie może być więcej takich "kieszonek" z wodą.

Artystyczna wizja sondy Mars Express (ESA/ATG medialab; Mars: ESA/DLR/FU Berlin; CC BY-SA 3ESA/ATG medialab; Mars: ESA/DLR/FU Berlin; CC BY-SA 3.0 IGO

Brakowało dowodów

Nie brak dowodów, że w przeszłości woda była obecna na powierzchni planety. Świadczą o tym chociażby wyschnięte doliny rzek. Zarówno okrążające planetę sondy, jak i lądowniki oraz łaziki wykryły też wcześniej obecność minerałów, które mogą powstać tylko w obecności płynnej wody.

- Ja bym dodał, że wodę na Marsie odkryliśmy już 10 lat temu za pomocą sondy kosmicznej Phoenix, która wykopała spod powierzchni grudki lodu. To rzeczywiście było najważniejsze odkrycie w 2008 roku - przypomniał dr Krzysztof Ziołkowski z Centrum Badań Kosmicznych PAN.

Jednak w ciągu 4,6 miliarda lat historii Marsa klimat znacznie się zmienił i płynna woda nie może dziś istnieć na jej powierzchni. Dlatego naukowcy szukają pod ziemią. Wcześniejsze dane uzyskane w ciągu 15 lat działania sondy Mars Express pozwoliły ustalić, że lód wodny występuje na biegunach planety i kryje się w warstwach przeplatanych pyłem.

Z badań prowadzonych na Ziemi wynika, że temperatura topnienia wody obniża się pod naciskiem lodowca. Także obecność soli może się przyczynić do obniżenia temperatury topnienia lodu i utrzymać wodę w stanie ciekłym nawet w temperaturach poniżej zera. Dlatego od dawna podejrzewano obecność ciekłej wody u podstawy polarnych czap lodowych.

Pomoże znaleźć odpowiedzi?

- Teraz słyszymy o całym jeziorze pod powierzchnią Marsa. To jest też niezwykle interesujące zjawisko, które pomoże nam zrozumieć zasadniczy dylemat, który stoi przed badaczami Marsa. Chcielibyśmy zrozumieć, co stało się z Marsem - podkreślił dr Ziołkowski.

- Obecnie na Marsie panuje klimat bardzo nieprzystępny: suchy, zimny. Z kolei wiemy na podstawie odkryć, że kiedyś ten klimat był zupełnie inny: łagodny, wilgotny, być może nawet zbliżony do ziemskiego - tłumaczył. Kiedy nastąpiła ta zmiana? Dlaczego na Marsie było kiedyś zupełnie inaczej, niż jest dzisiaj? Odpowiedzi na te pytania naukowcy dopiero szukają.

Radar wykrywające podpowierzchniową wodę (ESA/NASA/JPL/ASI/UnivESA/NASA/JPL/ASI/Univ. Rome; R. Orosei et al 2018

Autor: ao/aw / Źródło: PAP, Reuters

Źródło zdjęcia głównego: ESA/Roscosmos/CaSSIS; CC BY-SA 3.0 IGO

Pozostałe wiadomości

Fala upałów dobiega końca. Nowy tydzień przyniesie spadek temperatury, a także opady deszczu, które miejscami mogą być obfite. W prognozach widać też burze.

W prognozach widać rozległy niż. Co to dla nas oznacza

W prognozach widać rozległy niż. Co to dla nas oznacza

Źródło:
tvnmeteo.pl

W niedzielę będzie upalnie. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) ostrzega przed wysoką temperaturą. Pomarańczowe i żółte alarmy wydano w 13 województwach.

Ostrzeżenia IMGW w 13 województwach

Ostrzeżenia IMGW w 13 województwach

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś. W niedzielę 6.07 termometry pokażą maksymalnie 32 stopnie. Miejscami możliwe są słabe opady deszczu, a także i burze. Warunki biometeo przeważnie okażą się niekorzystne.

Pogoda na dziś - niedziela 6.07. Do 32 stopni, lokalnie możliwe burze

Pogoda na dziś - niedziela 6.07. Do 32 stopni, lokalnie możliwe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Powódź w Teksasie zabiła co najmniej 50 osób. Bilans niestety rośnie z godziny na godzinę. Wśród zabitych są dzieci. Wciąż trwają poszukiwania ponad 20 uczestników religijnego obozu w hrabstwie Kerr, w tym wielu dziewczynek.

"Ludzie byli w łóżkach". Szukają dziewczynek, znajdują kolejne ciała

"Ludzie byli w łóżkach". Szukają dziewczynek, znajdują kolejne ciała

Źródło:
PAP

Potężna fala powodziowa przeszła przez hrabstwo Kerr w Teksasie, gdzie odbywał się chrześcijański obóz Camp Mystic. Wśród uczestników wymiany byli Polacy. Wszyscy są cali i zdrowi - poinformował w sobotę przedstawiciel programu Camp America.

Na obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy. "Są cali i zdrowi"

Na obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy. "Są cali i zdrowi"

Źródło:
PAP, Kontakt24, tvnmeteo.pl

Lew zaatakował i zranił kobietę oraz dwoje dzieci. Do zdarzenia doszło w pakistańskim mieście Lahaur. Atak dzikiego zwierzęcia został uchwycony na nagraniu.

Lew rzuca się na kobietę. Dramatyczne nagranie

Lew rzuca się na kobietę. Dramatyczne nagranie

Źródło:
Reuters, timesofindia.indiatimes.com

W sobotę polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski po raz kolejny połączył się z Ziemią. Tym razem odpowiadał na pytania młodzieży zgromadzonej w auli Politechniki Rzeszowskiej.

"Halo Rzeszów? Tu ISS". Kolejne łączenie z polskim astronautą

"Halo Rzeszów? Tu ISS". Kolejne łączenie z polskim astronautą

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Po ponad tygodniu walki z pożarami lasów w tureckiej prowincji Izmir, władze poinformowały o opanowaniu żywiołu. Ogień strawił tysiące hektarów lasów, zniszczył też trzy miejscowości i zabił tysiące zwierząt. W innych częściach kraju nadal trwa walka z żywiołem.

W pożarach zginęły trzy osoby. Walka z ogniem wciąż trwa

W pożarach zginęły trzy osoby. Walka z ogniem wciąż trwa

Źródło:
PAP

Turcję czeka dziewięciodniowa fala upałów. Z prognoz wynika, że temperatura może sięgnąć nawet 50 stopni Celsjusza. Eksperci ostrzegają przed ryzykiem udaru cieplnego i pożarów lasów, a władze apelują o zachowanie szczególnej ostrożności.

"Kopuła ciepła" nad Turcją. Temperatura może sięgnąć 50 stopni

"Kopuła ciepła" nad Turcją. Temperatura może sięgnąć 50 stopni

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał kolejne ostrzeżenia przed upałem. W niemal całej Polsce obowiązują pomarańczowe i żółte alarmy. Sprawdź, gdzie temperatura będzie wysoka.

Żar rozleje się na kolejne regiony. Są alarmy IMGW nawet drugiego stopnia

Żar rozleje się na kolejne regiony. Są alarmy IMGW nawet drugiego stopnia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pożar Madre, który od kilku dni pustoszy południową Kalifornię, rozprzestrzenił się już na obszarze o powierzchni przekraczającej 28 tysięcy hektarów, zmuszając setki osób do ewakuacji. To największy tegoroczny pożar w stanie - jego dym dotarł do sąsiednich hrabstw, a ogień wymknął się spod kontroli na trudnym, górzystym terenie.

Największy pożar w tym roku. Ewakuacje, ogień w pobliżu autostrady

Największy pożar w tym roku. Ewakuacje, ogień w pobliżu autostrady

Źródło:
PAP

Po raz pierwszy od ponad stu lat paryżanie i turyści mogą ponownie pływać w Sekwanie. W sobotni poranek otwarto trzy miejskie kąpieliska na rzece, kończąc symbolicznie proces oczyszczania wód zapoczątkowany przed igrzyskami olimpijskimi w 2024 roku.

Paryż wraca do tradycji sprzed rewolucji francuskiej

Paryż wraca do tradycji sprzed rewolucji francuskiej

Źródło:
PAP, Reuters

W części Krety i w okolicach Aten od kilku dni trwa walka z pożarami, które zmusiły mieszkańców i turystów do ewakuacji. Setki strażaków z pomocą śmigłowców walczą z żywiołem. Sytuację pogarsza silny wiatr. Ogień pochłania lasy, gaje oliwne i zagraża domom.

Kolejny dzień walki z żywiołem. "To było bardzo przerażające"

Kolejny dzień walki z żywiołem. "To było bardzo przerażające"

Źródło:
Reuters, Ekathimerini.com

Włochy zmagają się z falą upałów. Rośnie liczba nagłych zatrzymań pracy serca, zwłaszcza na plażach, gdzie temperatury przekraczają 40 stopni Celsjusza. Służby ratunkowe apelują o ostrożność i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, bo nikt nie jest odporny na skutki ekstremalnego gorąca.

"Nikt nie może czuć się bezpieczny". Taka sytuacja pierwszy raz

"Nikt nie może czuć się bezpieczny". Taka sytuacja pierwszy raz

Źródło:
PAP

Fala mrozów, która nawiedziła Urugwaj, przyczyniła się do śmierci co najmniej ośmiu osób. W odpowiedzi na kryzys otworzono całodobowe schroniska, zapewniając bezdomnym i najbardziej narażonym ciepło, posiłki oraz opiekę medyczną.

Ludzie zamarzali na ulicach. Osiem osób nie żyje

Ludzie zamarzali na ulicach. Osiem osób nie żyje

Źródło:
Reuters

Młody łoś zaskoczył plażowiczów w litewskiej Kłajpedzie, wskakując do wód Morza Bałtyckiego niczym do leśnego jeziora. Choć dla ludzi był to niecodzienny widok, eksperci uspokajają - łosie od czasu do czasu odwiedzają nadmorskie tereny, by się schłodzić, napić wody i kontynuować wędrówkę.

Łoś w Bałtyku? To wcale nie taka rzadkość

Łoś w Bałtyku? To wcale nie taka rzadkość

Źródło:
LNK

Trzeci jak do tej pory międzygwiezdny obiekt został zaobserwowany w Układzie Słonecznym. Kometa otrzymała nazwę 3I/ATLAS. Jak podała amerykańska agencja kosmiczna NASA, w momencie odkrycia znajdowała się około 520 milionów kilometrów od Ziemi, ale w październiku znacznie zbliży się do naszej planety.

Przybyła spoza Układu Słonecznego. NASA już wie, czym jest

Przybyła spoza Układu Słonecznego. NASA już wie, czym jest

Źródło:
NASA, MPC., space.com, virtualtelescope.eu

Instytut Badawczy Leśnictwa wydał komunikat o wysokim zagrożeniu pożarowym w lasach. Z uwagi na brak opadów ściółka w wielu regionach jest bardzo sucha i podatna na zapalenie. Szczególnie trudne warunki mają wystąpić w weekend.

Wybierasz się w weekend do lasu? Uważaj, by nie zaprószyć ognia

Wybierasz się w weekend do lasu? Uważaj, by nie zaprószyć ognia

Źródło:
Instytut Badawczy Leśnictwa

Sławosz Uznański-Wiśniewski spędził już ponad tydzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). W piątek polski astronauta połączył się z Uniwersytetem Wrocławskim, by odpowiedzieć na pytania uczniów.

Pytania z Ziemi, odpowiedzi z kosmosu

Pytania z Ziemi, odpowiedzi z kosmosu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Środa była w Polsce do tej pory najgorętszym dniem w tym roku. W większości naszego kraju termometry pokazały ponad 30 stopni Celsjusza, a w niektórych miejscach było nawet ponad 36 stopni.

Najgorętszy dzień od początku roku. Które miasto było "stolicą upału"?

Najgorętszy dzień od początku roku. Które miasto było "stolicą upału"?

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

W Parku Narodowym w Zambii doszło do tragedii - dwie turystki zostały zaatakowane przez słonicę ze słoniątkiem. Przewodnicy próbowali powstrzymać zwierzę, ale zdążyło ono stratować kobiety.

Słoń stratował turystki. Nie udało się ich uratować

Słoń stratował turystki. Nie udało się ich uratować

Źródło:
PAP

Na słynnej górskiej drodze Transfogaraskiej w rumuńskich Karpatach niedźwiedź zaatakował motocyklistę, doprowadzając do jego śmierci. Ciało mężczyzny znaleziono w 60-metrowej przepaści po ponad godzinie akcji poszukiwawczej.

Atak niedźwiedzia w Rumunii. Nie żyje motocyklista

Atak niedźwiedzia w Rumunii. Nie żyje motocyklista

Źródło:
Reuters, Știrile Pro TV, tvnmeteo.pl

Dolinę Las Vegas w Nevadzie nawiedziły silne podmuchy wiatru, które wywołały burzę piaskową. Pył pokrył między innymi lotnisko, znacznie ograniczając widoczność. Wiatr przewrócił na jezdnię słupy energetyczne, co zarejestrowała kamera zamontowana w aucie.

Słupy energetyczne runęły na jezdnię i auta. Nagranie

Słupy energetyczne runęły na jezdnię i auta. Nagranie

Źródło:
USA Today, Las Vegas Review-Journal, CNN

W znacznej części kraju panuje susza hydrologiczna. Odzwierciedlają ją wodowskazy z dramatycznie niskim stanem rzek. Susza i wysoka temperatura sprzyjają wybuchom pożarów. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przypomina, aby nie rozpalać ognisk i grilla w pobliżu lasów.

"Takich przykładów jest bardzo dużo". Czarne trójkąty na mapie Polski

"Takich przykładów jest bardzo dużo". Czarne trójkąty na mapie Polski

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, RCB

Na podwórku jednego z naszych czytelników pojawił się diabełek pyłowy. Zjawisko zostało zarejestrowane na nagraniu, które otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Widziałem to pierwszy raz. Totalne zaskoczenie"

"Widziałem to pierwszy raz. Totalne zaskoczenie"

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Wokół Wysp Tokara, słabo zaludnionej części południowej Japonii, w ostatnim czasie znacząco wzrosła aktywność sejsmiczna. Trzęsienia ziemi o niewielkiej sile budzą niepokój wśród mieszkańców. W rozmowie z lokalnymi mediami przyznają, że "czują, jakby ciągle się trzęsło". Władze radzą przygotować się do ewakuacji, która może zostać zarządzona w każdej chwili.

Ponad 900 trzęsień ziemi w dwa tygodnie. Mieszkańcy mają być gotowi do ewakuacji

Ponad 900 trzęsień ziemi w dwa tygodnie. Mieszkańcy mają być gotowi do ewakuacji

Źródło:
BBC, The Guardian

W 2025 roku badacze z Uniwersytetu w Manchesterze przyjrzeli się temu, jaka przyszłość czeka grzyby z rodzaju Aspergillus. Chociaż łacińska nazwa może nam niewiele mówić, każdy z nas się z nimi zetknął. Charakterystyczny puchaty nalot na przeterminowanym chlebie mógł być efektem działalności właśnie tych organizmów. Gatunków pleśni jest na świecie mnóstwo, ale Aspergillus, po polsku nazywany kropidlakiem, to częsty gość w naszych domach, a nawet wewnątrz naszych organizmów - czy tego chcemy, czy nie.

Są wszędzie. Zmiana klimatu może sprawić, że będą zagrażać milionom

Są wszędzie. Zmiana klimatu może sprawić, że będą zagrażać milionom

Źródło:
TVN24+

Duża część Europy zmaga się z upałami. Miejscami na Bałkanach temperatura przekracza 40 stopni. Przed skwarem ostrzegają służby meteorologiczne. W Serbii, Chorwacji, Czarnogórze obowiązują alarmy przed spiekotą.

Upał na Bałkanach. Jest gorzej niż w Bangladeszu

Upał na Bałkanach. Jest gorzej niż w Bangladeszu

Źródło:
Reuters, BBC News, PAP