Nadciąga fala wielkich upałów. W jakiej temperaturze organizm przestaje prawidłowo działać?

Źródło:
PAP, Guardian, tvn24.pl

Górna temperatura krytyczna dla człowieka mieści się w zakresie od 40 do 50 stopni Celsjusza, w zależności od wieku, płci, czy sprawności fizycznej - wynika z nowych badań brytyjskich naukowców. O czym należy pamiętać, a czego unikać w gorące dni, by uniknąć negatywnych konsekwencji upałów na nasze zdrowie?

Przed nami kolejna fala upałów. Jak wskazują synoptycy, w sobotę temperatura na zachodzie naszego kraju może sięgnąć 35 stopni Celsjusza w cieniu. Na sobotę i niedzielę przypadnie "kulminacja upalnej pogody" - zapowiedział prezenter tvnmeteo.pl Tomasz Wasilewski w programie "Wstajesz i wiesz" na antenie TVN24. Wysokie temperatury stanowią poważne zagrożenie dla życia i zdrowia. Tylko latem zeszłego roku z powodu upałów w Europie zmarło 61 672 ludzi. Badania opublikowane na łamach "Nature Medicine" wskazują, że większość osób dotyczyła osób powyżej 80 roku życia, a ponad 60 procent ofiar stanowiły kobiety - wskazała Justyna Kazimierczak w "Faktach o Świecie" TVN24 BiS.

Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Lewisa Halseya z University of Roehampton w Wielkiej Brytanii przedstawił właśnie wyniki badań górnej temperatury krytycznej (UCT) dla człowieka.

ZOBACZ TEŻ: 37 stopni to dopiero początek. Włosi drżą o zdrowie

W jakiej temperaturze organizm przestaje prawidłowo działać

W ciągu ostatnich dni w niektórych częściach Europy na termometrach odnotowano nawet 44 stopni Celsjusza. Tymczasem, jak wskazują nowe badania, górna temperatura krytyczna (UCT) dla człowieka wynosi pomiędzy 40 a 50 stopni Celsjusza - wówczas spoczynkowe tempo metabolizmu, czyli miara ilości energii zużywanej przez organizm ludzki na podtrzymanie funkcjonowania może być wyższe, co negatywnie wpływa na jego funkcjonowanie - do takich wniosków doszedł zespół naukowców z University of Roehampton. Kierujący nim prof. Lewis Halsey przedstawił je w zeszły czwartek, podczas jubileuszowej konferencji z okazji stulecia Society for Experimental Biology w Edynburgu.

Synoptycy ostrzegają przed upałamiShutterstock

Naukowiec przekazał, że zrozumienie zakresu temperatur, w których tempo przemiany materii człowieka zaczyna rosnąć, oraz tego, jak zakres ten różni się u poszczególnych osób, może mieć wpływ na warunki pracy, sport, medycynę i podróże międzynarodowe. Brytyjscy badacze ustalili, że reakcje układu sercowo-naczyniowego na ciepło różnią się w zależności od płci, a także wieku i poziomu sprawności fizycznej. Ludzie o różnych cechach mają różne temperatury optymalne.

Halsey zwrócił uwagę, że do tej pory opublikowano wiele prac dotyczących zakresu temperatur odpowiednich do życia dla różnych zwierząt (takich, przy których tempo ich metabolizmu jest minimalne, a wydatek energii niski), jednak tego rodzaju informacje dotyczące ludzi są znacznie mniej dostępne niż w przypadku na przykład hodowlanego drobiu. Zespół Halseya kontynuuje pracę, z pomocą najnowocześniejszego echokardiografu, badając w jaki sposób zbyt wysoka temperatura - powyżej UCT - wpływa na czynność serca oraz jak różni się jej wpływ na serce u osób o różnych cechach, takich jak wiek, płeć czy sprawność fizyczna. - W ocieplającym się świecie ta wiedza staje się coraz cenniejsza - podkreślił profesor.

ZOBACZ TEŻ: Straciła przytomność w Wielkim Kanionie, znaleziono ją po sześciu godzinach. 57-latka nie żyje

Jak postępować w czasie upałów

W czasie gorących dni należy pić dużo niegazowanej wody mineralnej lub napojów zawierających elektrolity i mikroelementy, jeść owoce i więcej małych lekkostrawnych posiłków, zwiększyć czas wypoczynku. Warto pamiętać również o noszeniu nakrycia głowy, lekkiej, przewiewnej odzieży, stosowaniu kremów z filtrem UV i zamykaniu oraz zasłanianiu okien. Jeśli to możliwe, w najgorętszych momentach dnia unikajmy opuszczania pomieszczeń.

Jak zasnąć i wysypiać się w upały? PAP

Podczas upałów powinniśmy natomiast unikać picia alkoholu, który odwadnia organizm. Szkodliwe mogą być również słodkie napoje, dające nam złudne poczucie nawodnienia. Niewskazany jest nadmierny wysiłek fizyczny, ciężkostrawne posiłki i duże, jednorazowe porcje jedzenia.

W skrajnych przypadkach upał doprowadza do poważnych chorób oraz czasowych uszkodzeń niektórych narządów m.in. wątroby. Przegrzaniu mogą towarzyszyć drgawki, omdlenia i udar cieplny, który w skrajnych przypadkach może doprowadzić do śmierci. "Jedną z pierwszych reakcji organizmu jest uczucie zmęczenia, tak jakby nasze ciało, a w szczególności mięśnie, chciały się wyłączyć. Z czasem może dojść do uszkodzenia organów - głównie nerek, śledziony i wątroby" - wskazał na łamach "Guardian" ratownik medyczny i naukowiec z University of New Mexico Jon Femling.

Udar cieplnyPAP/Maria Samczuk

ZOBACZ TEŻ: Jak uchronić czworonogi przed upałami

Autorka/Autor:wac//am

Źródło: PAP, Guardian, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Nelson Antoine/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W najbliższych dniach do Polski napłynie gorące powietrze pochodzenia zwrotnikowego. Sprawi, że w czwartek miejscami termometry mogą pokazać nawet 30 stopni Celsjusza. Jak przekazał synoptyk tvnmeteo.pl Damian Zdonek, te masy powietrza, oprócz wysokiej temperatury, charakteryzować się będą również obecnością pyłu znad Sahary.

"Szykuje się rzecz niezwykła". Upał i pył saharyjski

"Szykuje się rzecz niezwykła". Upał i pył saharyjski

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc 2025. W święta będzie ciepło, miejscami termometry pokażą 24 stopnie Celsjusza. Poza tym w Wielkanoc miejscami spodziewane są opady deszczu, a także burze.

Pogoda na Wielkanoc. Święta miejscami mogą być burzowe

Pogoda na Wielkanoc. Święta miejscami mogą być burzowe

Źródło:
tvnmeteo.pl

O ile w nocy wszędzie będzie pochmurno, o tyle za dnia w dużej części kraju pojawi się słońce. Na termometrach zobaczymy nawet 27 stopni. Aura przeważnie korzystnie wpłynie na nasze samopoczucie.

Pogoda na jutro - środa 16.03. W części kraju będzie gorąco

Pogoda na jutro - środa 16.03. W części kraju będzie gorąco

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nowo odkryta kometa C/2025 F2 (Swan) zbliża się do Słońca. Jak przekazał Karol Wójcicki, popularyzator astronomii, staje się widoczna na porannym niebie. Jej orbita wskazuje, że ponownie pojawi się w pobliżu Ziemi dopiero za kilkadziesiąt tysięcy lat.

Teraz albo nigdy. Na oglądanie tego kosmicznego gościa będzie tylko chwila

Teraz albo nigdy. Na oglądanie tego kosmicznego gościa będzie tylko chwila

Źródło:
PAP

Synoptycy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzegają przed silnym wiatrem, który w porywach może rozpędzać się do 75 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Tutaj mocno powieje. W mocy żółte alarmy IMGW

Tutaj mocno powieje. W mocy żółte alarmy IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Sezon na kleszcze trwa w najlepsze. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) opublikowało mapy, które pokazują, gdzie w Europie odnotowuje się najwięcej przypadków kleszczowego zapalenia mózgu (KZM).

KZM w Europie. Mapy pokazują, gdzie jest go najwięcej

KZM w Europie. Mapy pokazują, gdzie jest go najwięcej

Źródło:
ECDC

Rok 2024 był w Europie rekordowy pod względem temperatury - podała we wtorek Światowa Organizacja Meteorologiczna. Eksperci wyjaśnili, że część kontynentu odnotowała najdłuższą w historii falę upałów, a wiele regionów spustoszyła susza. Ubiegły rok przyniósł także najpoważniejsze powodzie od ponad dekady.

Niepokojący raport dotyczący klimatu w Europie

Niepokojący raport dotyczący klimatu w Europie

Źródło:
PAP, Reuters, WMO

Na skutek burz piaskowych, jakie nawiedziły Irak, wielu mieszkańców miało poważne problemy oddechowe. Wystąpiły też utrudnienia komunikacyjne. Przez słabą widzialność konieczne było między innymi wstrzymanie ruchu na kilku lotniskach.

Przez pomarańczowe powietrze 1800 osób trafiło do szpitali

Przez pomarańczowe powietrze 1800 osób trafiło do szpitali

Źródło:
AFP, BBC

Niezwykle efektowna zorza polarna może pojawić się na polskim niebie. Według prognoz w najbliższych godzinach do Ziemi dotrze podwójny strumień słonecznej plazmy, co zwiastuje dobre warunki zorzowe. Na razie nie wiadomo jednak, czy do burzy magnetycznej dojdzie najbliższej nocy, czy też tej kolejnej.

"Mamy realną szansę na zorzę polarną, najlepszą od kilku miesięcy"

"Mamy realną szansę na zorzę polarną, najlepszą od kilku miesięcy"

Źródło:
space.com, Z głową w gwiazdach, O kosmosie i astronautyce - Adam Hurcewicz, tvnmeteo.pl

Naukowcy wyhodowali ludzki ząb w laboratorium. W przyszłości zastosowane przez nich metody mogą okazać się alternatywą dla konwencjonalnego leczenia stomatologicznego. Badacze podkreślili jednak, że minie sporo czasu, zanim implanty zastąpią naturalne zęby.

Wyhodowali ludzki ząb. "To może zrewolucjonizować stomatologię"

Wyhodowali ludzki ząb. "To może zrewolucjonizować stomatologię"

Źródło:
PAP, BBC, King's College London

Słonie afrykańskie z lokalnego ogrodu zoologicznego błyskawicznie zareagowały na trzęsienie ziemi, jakie w poniedziałek nawiedziło Kalifornię. Starsze zwierzęta instynktownie zbiły się w grupę dookoła najmłodszych osobników, wypatrując dalszych zagrożeń. Zachowanie to pokazuje, jak silne więzi łączą słoniowe rodziny.

Ziemia się zatrzęsła, słonie pobiegły na pomoc młodym

Ziemia się zatrzęsła, słonie pobiegły na pomoc młodym

Źródło:
Reuters, LA Times

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,2 nawiedziło w poniedziałek stan Kalifornia - poinformowała Amerykańska Służba Geologiczna (USGS). Wstrząsy były odczuwalne między innymi w Los Angeles.

Trzęsienie ziemi w Kalifornii

Trzęsienie ziemi w Kalifornii

Źródło:
USGS, tvnmeteo.pl, CNN, foxla.com, fox5atlanta.com, The Guardian, PAP

Gwiazda muzyki pop Katy Perry poleciała w kosmos. Na pokładzie rakiety New Shepard znalazło się jeszcze pięć innych kobiet. Amerykańska piosenkarka podzieliła się w mediach społecznościowych nagraniem, pokazującym wnętrze kapsuły przed startem.

Katy Perry już na Ziemi. Pokazała nagranie sprzed lotu w kosmos

Katy Perry już na Ziemi. Pokazała nagranie sprzed lotu w kosmos

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, Blue Origin

Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowy film, który pokazuje reakcję wilków na zapach człowieka.

Tak wilki reagują na zapach człowieka. Niezwykłe nagranie

Tak wilki reagują na zapach człowieka. Niezwykłe nagranie

Źródło:
Kontakt24

Nawet 250 litrów deszczu na metr kwadratowy i więcej może spaść w tym tygodniu w środkowej i południowej Europie - wynika z prognoz. Ulewy ma przynieść jeden z niżów, który nabierze wilgoci w rejonie Zatoki Genueńskiej. Układ niskiego ciśnienia dotrze także do Polski i sprawi, że święta będą deszczowe.

Niebezpieczna kumulacja opadów i "duże zagrożenie" w kilku regionach Europy

Niebezpieczna kumulacja opadów i "duże zagrożenie" w kilku regionach Europy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wkrótce rozpocznie się nowy etap trwającej kilka lat renowacji Hagii Sophii. Remont jednej z najbardziej rozpoznawalnych budowli Stambułu skupia się przede wszystkim na ochronie historycznych kopuł przed skutkami potencjalnych trzęsień ziemi.

Symbol Stambułu ma być wzmocniony na wypadek trzęsienia ziemi

Symbol Stambułu ma być wzmocniony na wypadek trzęsienia ziemi

Źródło:
PAP, AP

Jeszcze przed świętami będzie tak ciepło jak bywa w czerwcu albo w lipcu. Jaką temperaturę przyniosą nadchodzące dni? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sercu odległej galaktyki w gwiazdozbiorze Panny znajduje się masywna, czarna dziura, która budzi się do życia. Zjawisko kosmiczne, któremu nadano imię Ansky, zaczęło wystrzeliwać intensywne rozbłyski rentgenowskie w regularnych odstępach czasu. To zachowanie bardzo zaintrygowało naukowców.

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

Źródło:
AFP, ESA

Zwolnienia i cięcia w amerykańskim budżecie przeprowadzane w ostatnim czasie przez Donalda Trumpa dotknęły także Narodową Administrację Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA), zajmującą się prognozowaniem pogody. Eksperci w rozmowie z magazynem "Rolling Stone" zwracają uwagę, że takie działania mogą w przyszłości pogorszyć proces ostrzegania przed gwałtownymi zjawiskami w Stanach Zjednoczonych.

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Źródło:
Rolling Stone, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Grecji opracowali modele, które przewidują, kiedy i jak mocno drzewa oliwne i dęby będą pylić. To przełomowe odkrycie może pomóc osobom uczulonym na pyłki tych drzew lepiej przygotować się do sezonu alergicznego.

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Źródło:
greekreporter.com

Pod koniec tygodnia w Hiszpanii wyruszyły pierwsze wielkanocne procesje, co roku przyciągające uwagę całego świata. Niestety niektóre z nich musiały zawrócić do świątyń, a inne w ogóle ich nie opuściły z powodu ulewnych deszczy. Plany efektownych obchodów Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii może pokrzyżować gwałtowna aura - donoszą lokalne media.

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Źródło:
PAP, laopiniondemurcia.es

Ulewne deszcze związane z burzą Olivier nawiedziły Wyspy Kanaryjskie. W sobotę władze ogłosiły stan wyjątkowy na jednej z wysp archipelagu - Lanzarote. W związku z gwałtowną aurą strażacy interweniowali ponad 300 razy.

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Źródło:
PAP, laprovincia.es, rtvc.es

Pełnia Różowego Księżyca była widoczna na niebie w nocy ze soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia tego zjawiska. Pierwsza wiosenna pełnia jest szczególnie istotna, ponieważ na jej podstawie określana jest data Wielkanocy - święta ruchomego.

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Niedźwiedzie pojawiły się w sobotę w zakopiańskich Kuźnicach, blisko popularnego szlaku. Zwierzęta te stają się coraz bardziej aktywne, a w pobliże ludzkich siedzib przyciąga je zapach odpadków kuchennych. Jeśli natkniemy się na zwierzę, powinniśmy zachować ostrożność.

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Źródło:
PAP, Tygodnik Podhalański, tvnmeteo.pl

W ciągu ostatnich dwóch dekad Europejczycy skuteczniej przystosowali się do niskiej temperatury niż do ekstremalnych upałów. - To proces, który w nauce nazywamy adaptacją - powiedział jeden z autorów publikacji na ten temat, Zhao-Yue Chen.

Lepiej znosimy zimno niż upały

Lepiej znosimy zimno niż upały

Źródło:
PAP

Wichury nawiedziły w sobotę Chiny. W Pekinie, gdzie podmuchy rozpędzały się do ponad 100 kilometrów na godzinę, wiatr przewracał drzewa i łamał gałęzie. Wystąpiły utrudnienia na drogach. Jeszcze groźniej było na północy, w Mongolii Wewnętrznej, gdzie silnemu wiatrowi towarzyszyły intensywne opady śniegu.

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Xinhua, AFP, PAP