Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.
Wielkoszczury gambijskie (Cricetomys gambianus) naturalnie występują na północy Afryki. Dorosły osobnik potrafi mierzyć nawet 90 centymetrów długości (wraz z ogonem) i ważyć około 1,5 kilograma. Gryzonie mają bardzo słaby wzrok, co sprawia, że w dużej mierze polegają na zmysłach słuchu i węchu.
Do tej pory Cricetomys gambianus były wykorzystywane przy wykrywaniu ładunków wybuchowych oraz patogenu wywołującego gruźlicę. Teraz naukowcy, na łamach "Frontiers in Conversation Science", przekonują, że po odpowiednim treningu te gryzonie potrafią identyfikować również zapach produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. To między innymi kości słoniowe, czy rogi nosorożca.
- Co więcej, szczury potrafią wykrywać zapachy dzikich zwierząt mimo tego, że przez dłuższy czas nie miały z nimi styczności - podkreśla współautorka badań, dr Kate Webb z amerykańskiej uczelni Duke University.
Jak przebiegał trening
Badanie, w którym wzięło udział co najmniej 11 wielkoszczurów gambijskich zostało podzielone na kilka etapów. W pierwszym gryzonie uczyły się trzymać przez kilka sekund swój nos w miejscu, gdzie rozpylono odpowiedni zapach. Gdy dobrze wykonywały zadanie, były nagradzane przysmakami dla szczurów.
Podczas drugiego etapu badania Cricetomys gambianus miały styczność z zapachami kabli, ziaren kawy, czy proszku do prania - produktów, które są często wykorzystywane przez przemytników w celu maskowania woni szmuglowanych towarów.
- Podczas tego etapu szczury uczą się zwracać uwagę tylko na zapachy dzikich zwierząt, które były ich celem, ignorując pozostałe - mówi dr Isabelle Szott, badaczka organizacji Okeanos Foundation.
Wielkoszczury gambijskie były również uczone pamięci zapachowej. Jak się okazało, pomimo miesięcy bez styczności z zapachami doskonale potrafiły je rozpoznać. Pod koniec badań osiem gryzoni było w stanie zidentyfikować cztery powszechnie przemycane produkty wśród 146 substancji niebędących celem przemytu.
Nowi pomocnicy w portach
Naukowcy twierdzą, że odpowiednio wytrenowane wielkoszczury gambijskie mogą stać się cenną pomocą w walce z przemytem.
- Istniejące narzędzia do przesiewania są drogie i czasochłonne, a pilnie trzeba zwiększyć przeszukiwanie ładunków. Szczury to ekonomiczne narzędzia do wykrywania zapachów. Mogą łatwo dostać się do ciasnych przestrzeni, takich jak ładunki w zapakowanych kontenerach transportowych, lub być podnoszone wysoko, aby przeczesywać systemy wentylacyjne zamkniętych kontenerów - uważa dr Szott.
Zdaniem badaczy szczury mogłyby zostać wyposażone w specjalną kamizelkę z przymocowaną kulką wydającą dźwięk piszczenia. W ten sposób informowałyby swoich opiekunów o wykryciu celu.
- Kamizelki są doskonałym przykładem rozwoju sprzętu, który może być przydatny w różnych sytuacjach i zadaniach - dodała dr Kate Webb.
Autorzy podkreślają, że przygotowanie szczurów do pracy w portach wymaga opracowania odpowiednich metod, gdyż warunki tam panujące różnią od tych w laboratorium, gdzie przeprowadzane były badania.
Źródło: Phys, Frontiers
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock