W poniedziałek doszło do całkowitego zaćmienia Słońca. Zjawisko to od wieków budzi zainteresowanie ludzi, ale i strach. Legenda głosi, że w dziewiątym wieku zaćmienie tak przeraziło króla Ludwika I Pobożnego, że dosłownie umarł on ze strachu. Z tym zjawiskiem astronomicznym związanych jest też wiele innych, ciekawych historii.
Poniedziałkowe zaćmienie Słońca było widoczne w Ameryce Północnej.
Zaćmienie Słońca. Tego mogliście nie wiedzieć
- W ciągu ostatnich trzech tysięcy lat miało miejsce 7112 zaćmień Słońca. 1892 z nich były całkowite.
- W ciągu jednego roku może wystąpić od dwóch do pięciu zaćmień Słońca, przy czym maksymalnie dwa z nich mogą być całkowite. Jest to związane z tym, że orbita Księżyca jest nachylona pod kątem ponad 5 stopni w stosunku do orbity Ziemi, która obiega Słońce. To sprawia, że zwykle cień Księżyca mija Ziemię. Aby zaćmienie Słońca doszło do skutku, orbita naszego naturalnego satelity musi przeciąć orbitę Ziemi.
- Na podstawie danych dotyczących zaćmień, najbardziej prawdopodobnym miesiącem wystąpienia całkowitego zaćmienia Słońca jest maj. Natomiast najmniej prawdopodobnym miesiącem jest listopad.
- Na prawie każdej planecie naszego Układu Słonecznego występują zaćmienia. Wyjątek stanowią Merkury i Wenus, ponieważ nie mają one swoich księżyców. Na Jowiszu zaćmienie występuje raz na 42 godziny.
- Legenda głosi, że w 840 roku zaćmienie tak przeraziło Ludwika I Pobożnego, że dosłownie umarł on ze strachu. Był on od 781 roku królem Akwitanii, a od roku 814 królem Franków i cesarzem rzymskim. Z historii wynika, że po powrocie z ostatniej wojny domowej Ludwik poczuł się źle. Wiosną 840 przeniósł się do swojego zamku w Ingelheim am Rhein nad Renem. Zmarł 20 czerwca w obecności wielu biskupów i innych duchownych.
- Starożytni Chińczycy wierzyli, że zaćmienie Słońca jest spowodowane przez smoka pożerającego Słońce. Z kolei Wikingowie myśleli, że naszą gwiazdę centralną pożera wilk, a Wietnamczycy, że to wina gigantycznej żaby.
- Ponad 4000 lat temu stracono dwóch chińskich astronomów, ponieważ nie przewidzieli oni dla panującego wówczas cesarza zaćmienia.
- Mechanizm z Antykithiry, który został zbudowany ponad 2000 lat temu, mógł przewidywać zaćmienia. Został on znaleziony przez nurka Eliasa Stadiatosa we wraku statku, w pobliżu wyspy Andikitira. Ten starożytny przyrząd obliczał pozycje ciał niebieskich.
- W 1503 roku Krzysztof Kolumb, podczas swojej piątej ekspedycji na Jamajce, wzbudził w tubylcach strach i szacunek przewidując zaćmienie Księżyca. Dzięki temu zdobył od nich pożywienie i ochronę.
- Całkowite zaćmienie Słońca w 1919 roku zostało wykorzystane przez Arthura Eddingtona, brytyjskiego astronoma, do potwierdzenia ogólnej teorii względności Alberta Einsteina. Teoria ta tłumaczyła, że promień światła porusza się najkrótszą możliwą drogą i może przybrać postać krzywej. Zakładała również istnienie czarnych dziur i fal grawitacyjnych. Na zdjęciach wykonanych podczas zaćmienia w 1919 roku można było zobaczyć, że gwiazdy pozornie znajdowały się w innych miejscach niż wtedy, kiedy światło nie przechodzi w pobliżu Słońca.
Zaćmienie Słońca 8 kwietnia 2024Mateusz Krymski/PAP
Źródło: skyatnightmagazine.com, astronomy.com, space.com, nationaleclipse.com
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock
Pozostałe wiadomości