Rosjanie zaatakowali w sobotę pociskami manewrującymi port handlowy w Odessie na południu Ukrainy. Dwa z nich trafiły w obiekty infrastruktury portowej. W piątek przedstawiciele Ukrainy i Rosji podpisali z Turcją i ONZ umowy odblokowujące eksport ukraińskiego zboża przez porty Morza Czarnego. Atak potępili szef unijnej dyplomacji Josep Borrell i sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres. MSZ w Kijowie oświadczyło, że sobotnim atakiem Rosja podważa osiągnięte porozumienia. Turcja wyraziła "zaniepokojenie" tym atakiem.
"Wróg zaatakował Odeski Morski Port Handlowy pociskami manewrującymi typu Kalibr" - napisał w sobotę rano rzecznik administracji obwodu odeskiego Serhij Bratczuk w komunikatorze Telegram. Dwie rakiety zestrzeliła ukraińska obrona przeciwlotnicza, a dwa kolejne pociski trafiły w obiekty infrastruktury portowej - dodał rzecznik, powołując się na Dowództwo Operacyjne "Południe" ukraińskich Sił Zbrojnych.
Portal Suspilne, powołując się na ukraińskie ministerstwo rolnictwa, podał, że w ostrzelanym porcie było zboże gotowe do eksportu już w najbliższych dniach.
Szef dyplomacji UE Josep Borrell, odnosząc się do rosyjskiego ataku, napisał na Twitterze, że dowodzi to "totalnej pogardy" Rosji dla prawa międzynarodowego i własnych zobowiązań. "Zaatakowanie celu mającego kluczowe znaczenie dla eksportu zbóż dzień po podpisaniu porozumień w Stambule jest szczególnie godne potępienia" - dodał Borrell.
Zastępca rzecznika szefa ONZ Farhan Haq poinformował w sobotę po południu, że sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres "jednoznacznie potępia" rosyjski ostrzał portu handlowego w Odessie.
"Produkty te (zboże - red.) są rozpaczliwie potrzebne, aby rozwiązać globalny kryzys żywnościowy i złagodzić cierpienie milionów potrzebujących na całym świecie" - stwierdził w wydanym oświadczeniu Haq. "Pełna realizacja porozumień zawartych przez Rosję, Ukrainę i Turcję jest niezbędna" - dodał.
Reakcja Zełenskiego
- To świadczy tylko o jednym: czego by Rosja nie obiecała, zawsze znajdzie sposoby, by tego nie zrealizować. Geopolitycznie, zbrojnie, krwawo lub nie, ale zawsze ma kilka kierunków działania – powiedział prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, cytowany przez agencję Interfax-Ukraina.
Ukraiński przywódca wypowiedział się podczas spotkania z delegacją Izby Reprezentantów Kongresu USA.
Minister obrony Turcji Hulusi Akar powiedział w sobotę, że atak "naprawdę zaniepokoił" Ankarę.
Rzecznik MSZ Ukrainy: splunięcie Putina w twarz sekretarza generalnego ONZ i prezydenta Turcji
Wcześniej w sobotę do ataku odniósł się także rzecznik MSZ Ukrainy Ołeh Nikołenko. "Rosja potrzebowała mniej niż 24 godzin, by poprzez atak rakietowy na terytorium portu Odessy podać w wątpliwość uzgodnienia i obietnice dane przez siebie ONZ i Turcji w podpisanym wczoraj w Stambule dokumencie" - podkreślił we wpisie w mediach społecznościowych.
W piątek przedstawiciele Ukrainy i Rosji podpisali z Turcją i ONZ umowy odblokowujące eksport ukraińskiego zboża przez porty Morza Czarnego.
Nikołenko ocenił, że rosyjska rakieta to "splunięcie Władimira Putina w twarz" sekretarzowi generalnemu ONZ Antonio Guterresowi i prezydentowi Turcji Recepowi Tayyipowi Erdoganowi, którzy - jak dodał - dołożyli wielkich starań na rzecz tego porozumienia.
Rzecznik wezwał ONZ i Turcję do zapewnienia, że Rosja będzie przestrzegać swoich zobowiązań.
Szef biura prezydenta Ukrainy Andrij Jermak napisał na Twitterze, że Rosja "systematycznie tworzy kryzys żywnościowy, robiąc wszystko, by ludzie cierpieli". "Terror głodem trwa" - dodał i zaznaczył, że najlepsze gwarancje bezpieczeństwa żywnościowego to efektywne sankcje na Rosję i więcej broni dla Ukrainy.
Atak skomentowała również ambasador USA w Ukrainie Bridget Brink. "Kreml nadal wykorzystuje żywność jako broń. Rosja powinna zostać pociągnięta do odpowiedzialności" - napisała.
W piątek, wkrótce po podpisaniu porozumienia w Stambule, ambasador USA przy ONZ Linda Thomas-Greenfield powiedziała, że Stany Zjednoczone rozliczą Rosję z odpowiedzialności za wdrożenie umowy o odblokowaniu eksportu zboża z Ukrainy przez porty nad Morzem Czarnym.
Porozumienie w sprawie eksportu zboża
Przedstawiciele Ukrainy i Rosji podpisali z Turcją i ONZ dwie oddzielne "lustrzane" umowy odblokowujące eksport ukraińskiego zboża przez porty Morza Czarnego.
Zawarte w piątek w Stambule porozumienie ma zagwarantować bezpieczne korytarze morskie do trzech ukraińskich portów. Według ONZ pełne wdrożenie porozumienia zajmie kilka tygodni.
Minister infrastruktury Ukrainy Ołeksandr Kubrakow powiedział w sobotę, że kraj przygotowuje się do rozpoczęcia eksportu zboża przez porty czarnomorskie pomimo rosyjskiego ataku. "Nie ufamy Rosji, ale ufamy naszym partnerom i sojusznikom, właśnie dlatego Inicjatywa w sprawie bezpiecznego transportu zboża i żywności z portów ukraińskich została podpisana z ONZ i Turcją, a nie z Rosją" – napisał Kubrakow w sobotę na Facebooku.
Źródło: PAP