Wielka Brytania. Kolejne rezygnacje w rządzie Borisa Johnsona

W środę późnym wieczorem rezygnację złożyli minister ds. Walii Simon Hart i wiceminister zdrowia Edward Argar. Ten pierwszy jest czwartym ministrem opuszczającym rząd Borisa Johnsona od wtorkowego późnego popołudnia. Falę rezygnacji zapoczątkowali wówczas minister zdrowia Sajid Javid i minister finansów Rishi Sunak, natomiast w środę wieczorem zdymisjonowany został minister ds. wyrównywania szans, budownictwa i społeczności lokalnych Michael Gove.

"Rozmowy na szczycie" o problemach brytyjskiego premiera. OGLĄDAJ W TVN24 GO

Gove w środę miał powiedzieć Johnsonowi, że jego czas się skończył i powinien złożyć rezygnację. Nie był jednak w grupie kilku ministrów, którzy udali się w środę wieczorem na Downing Street, by przekonać Johnsona do dymisji.

Wprawdzie pozostałe rezygnacje dotyczą osób na stanowiskach wiceministrów lub będących jeszcze niżej w hierarchii parlamentarnych podsekretarzy stanu, jednak ich skala jest tak duża, że Boris Johnson może nie być w stanie obsadzić wszystkich opuszczonych stanowisk posłami, którzy jeszcze pozostają wobec niego lojalni.

W środę wieczorem do siedziby brytyjskiego premiera udała się delegacja członków gabinetu, którzy żądali rezygnacji szefa rządu.

Jak donosi BBC, na Downing Street pojawili się m.in. minister spraw wewnętrznych Priti Patel, nowy minister finansów Nadhim Zahawi (pełniący tę funkcję od wtorku), minister transportu Grant Shapps, minister kultury Nadine Dorries, minister ds. Irlandii Północnej Brandon Lewis, minister ds. Walii Simon Hart oraz minister ds. handlu międzynarodowego Anne-Marie Trevelyan.

Również w środę późnym wieczorem do dymisji wezwała Johnsona prokurator generalna Suella Braverman, choć ona rezygnacji nie złożyła, wyjaśniając, że na jej stanowisku nie powinno być wakatu.

Zapowiedziała natomiast, że będzie się ubiegać o stanowisko lidera Partii Konserwatywnej, który najprawdopodobniej obejmie też urząd premiera. Jest ona drugą osobą, która zadeklarowała start w partyjnych wyborach. Wcześniej zrobił to szef parlamentarnej komisji spraw zagranicznych Tom Tugendhat.

Fala rezygnacji rozpoczęła się po tym, jak Downing Street przyznało, że Johnson od 2019 roku wiedział o zarzutach wobec posła Chrisa Pinchera, dotyczących jego niewłaściwego zachowania seksualnego, a mimo to powołał go w lutym tego roku na stanowisko zastępcy whipa, czyli osoby pilnującej dyscypliny w klubie poselskim.

Członkowie gabinetu*:

Rishi Sunak - minister finansów

Sajid Javid - minister zdrowia

Simon Hart - minister ds. Walii

Brandon Lewis - minister ds. Irlandii Północnej

*Gabinet w Wielkiej Brytanii to naczelny organ władzy wykonawczej, w skład którego wchodzi premier oraz najważniejsi ministrowie (około 20 osób). "Rząd" to pojęcie szersze, odnosi się do całości administracji (łącznie około 100 ministrów).

Członkowie rządu:

Will Quince - podsekretarz stanu w departamencie ds. dzieci i rodziny

Alex Chalk - prawnik generalny

John Glen - sekretarz stanu ds. gospodarki w departamencie skarbu

Helen Whately - sekretarz stanu w departamencie skarbu

Victoria Atkins - młodsza* minister sprawiedliwości (junior minister)

Robin Walker - sekretarz stanu w resorcie edukacji

Jo Churchill - młodszy minister środowiska, żywności i spraw wiejskich

Stuart Andrew - młodszy minister ds. mieszkalnictwa i społeczności

Neil O'Brien - młodszy minister ds. mieszkalnictwa i społeczności

Kemi Badenoch - młodsza minister ds. wspólnot i samorządu lokalnego

Alex Burghart - młodszy minister ds. edukacji

Lee Rowley - młodszy minister ds. przemysłu

Julia Lopez - młodsza minister ds. mediów, danych i cyfryzacji

Rachel Maclean - podsekretarz stanu w departamencie ds. ochrony nieletnich i walki z przemocą

Mike Freer - podsekretarz ds. eksportu w departamencie handlu międzynarodowego

Damian Hinds - sekretarz stanu ds. bezpieczeństwa i granic

Edward Argar - wiceminister zdrowia

Guy Opperman - młodszy minister ds. emerytur

Chris Philp - młodszy minister ds. kultury

James Cartlidge - młodszy minister

*młodszy minister (ang. junior minister, to członek rządu niższej rangi, niewchodzący w skład gabinetu)

Doradcy ministerialni:

Laura Trott - sekretarz w resorcie transportu

Jonathan Gullis - sekretarz do spraw Irlandii Północnej

Saqib Bhatti - sekretarz w resorcie zdrowia

Nicola Richards - sekretarz w resorcie transportu

Virginia Crosbie - sekretarz ds. Walii

Felicity Buchan - sekretarz w ministerstwie biznesu, energii i strategii przemysłowej

Claire Coutinho - sekretarz w departamencie skarbu

Selaine Saxby - sekretarz w departamencie środowiska, żywności i spraw wiejskich

David Johnston - sekretarz w departamencie edukacji

Mims Davies - podsekretarz stanu w departamencie pracy i emerytur

Craig Williams, sekretarz w ministerstwie finansów

Peter Gibson – sekretarz w departamencie handlu zagranicznego

Ruth Edwards – sekretarz ds. Szkocji

Sara Britcliffe – sekretarz w departamencie edukacji

James Sunderland - sekretarz w departamencie środowiska, żywności i spraw wiejskich

Jacob Young - młodszy minister ds. mieszkalnictwa i społeczności

Inni:

Bim Afolami - wiceprzewodniczący Partii Konserwatywnej

Theo Clarke - wysłannik handlowy ds. Kenii

Duncan Baker – parlamentarny prywatny sekretarz w departamencie wyrównywania, mieszkalnictwa i społeczności

Andrew Murrison - wysłannik handlowy ds. Maroka

Mark Logan - parlamentarny prywatny sekretarz w Biurze ds. Irlandii Północnej

Mark Fletcher - doradca sekretarza stanu w departamencie biznesu, energii i strategii przemysłowej

James Daly - sekretarz w departamencie pracy i emerytur

Danny Kruger - sekretarz w departamencie wyrównywania, mieszkalnictwa i społeczności

David Duguid - pełnomocnik brytyjskiego rządu ds. rybołówstwa i handlu w Angoli i Zambii

David Mundell – pełnomocnik brytyjskiego rządu ds. Nowej Zelandii

W środę podczas cotygodniowej sesji poselskich pytań do premiera Johnson został zapytany przez jednego z posłów z własnej Partii Konserwatywnej, czy "są to okoliczności, w których powinien podać się do dymisji". Odparł, że zrobiłby to, gdyby "czuł, że nie jest możliwe, by rząd kontynuował pracę". - Zadaniem premiera w trudnych okolicznościach, kiedy otrzymał kolosalny mandat, jest kontynuowanie działań i to właśnie zamierzam zrobić - oświadczył.

Boris Johnson konsekwentnie odrzuca apele o rezygnację z funkcji premiera. Jego zdaniem odejście szefa rządu w obliczu problemów wewnętrznych i wojny w Ukrainie byłoby "nieodpowiedzialne". - Patrzę na problemy, przed którymi stoi ten kraj. Patrzę na największą wojnę w Europie od 80 lat. I nie jestem w stanie dostrzec, na litość boską, w jaki sposób odejście w obliczu tych wyzwań miałoby być odpowiedzialne - stwierdził. 

Pierwsze dwie rezygnacje złożone zostały kilka minut po tym, jak Boris Johnson udzielił wywiadu, w którym przyznał, że nie powinien był w lutym mianować posła Chrisa Pinchera na stanowisko zastępcy whipa.

Sprawa ta zaczęła się 30 czerwca, gdy wyszło na jaw, że Pincher poprzedniej nocy, będąc mocno pijany, molestował seksualnie w jednym z klubów w Londynie dwóch mężczyzn. Pincher złożył rezygnację, a Johnson uznał, że zamyka to sprawę.

Okazało się jednak, że nie był to jednostkowy incydent, a Pincher ma na koncie długą historię tego typu zachowań, a na dodatek pogłoski o nich krążyły już od kilku lat. W związku z tym zaczęły się pojawiać pytania, czy Johnson wiedział o nich, gdy w 2019 roku powoływał Pinchera na stanowisko wiceministra spraw zagranicznych, a w lutym tego roku - zastępcę whipa.

Sytuację pogarszały mało wiarygodne, i jak wszystko wskazuje, nieprawdziwe wyjaśnienia, które składał w tej sprawie rzecznik premiera. Najpierw mówił on, że Johnson o tym nie wiedział, później, że nie wiedział o zarzutach, a słyszał tylko pogłoski, a wreszcie, że został zdawkowo poinformowany o zarzutach.

Sunak i Javid to drugi i trzeci spośród członków rządu Johnsona składających rezygnacje po wybuchu pod koniec 2021 roku afery w związku z alkoholowymi imprezami na Downing Street w czasie restrykcji covidowych. W czerwcu, po fatalnych dla Partii Konserwatywnej porażkach w wyborach uzupełniających w dwóch okręgach, rezygnację złożył jej przewodniczący Oliver Dowden.

Jednak wtorkowe rezygnacje, w tym zwłaszcza Sunaka, mają nieporównanie większy kaliber i mogą oznaczać, że z obecnych problemów Johnson nie zdoła się już podnieść. Johnson objął stanowisko lidera Partii Konserwatywnej i premiera w drugiej połowie lipca 2019 roku.